Sermones dominicales de epistulis

Wilhelm, Lyon, Prior
Kurzformat

Sermones dominicales de epistulis / Guilelmus Peraldus - um 1300
1 Band (102 Blätter) : 24,5 x 15,5 cm - Pergament
  • Basel, UB, UBH B VII 2

LEADER 00000ntmaa2200000 c 4500
001 991170524806805501
005 20240312035541.0
008 080818s1300 xx 00| | lat d
019 |a Exemplarspezifische Aufnahme, gesperrt für Veränderungen und das Anhängen von Signaturen.  |5 HAN/11.11.2020/bmt 
019 |a Rekatalogisierungsgrad teil  |5 HAN 
035 |a (HAN)000079226DSV05 
035 |a (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170524806805501 
035 |a (41SLSP_UBS)9972440173905504  |9 (41SLSP_UBS)9972440173905504 
040 |a CH-001880-7  |b ger  |e HAN-Katalogisierungsregeln 
041 0 |a lat 
041 0 |a fre 
046 |a s  |c 1300 
100 0 |a Wilhelm  |c Lyon, Prior  |d 1200-1271  |0 (DE-588)118719351  |e Verfasser  |4 aut 
245 1 0 |a Sermones dominicales de epistulis  |c Guilelmus Peraldus 
264 0 |c um 1300 
300 |a 1 Band (102 Blätter)  |c 24,5 x 15,5 cm 
336 |b txt  |2 rdacontent 
337 |b n  |2 rdamedia 
338 |b nc  |2 rdacarrier 
340 |a Pergament 
490 1 |a Abteilung B VII  |v 2 
506 |a Es gelten die generellen Benutzungsregeln für den Sonderlesesaal. 
510 4 |a Die mittelalterlichen Handschriften der Universitätsbibliothek Basel : beschreibendes Verzeichnis. Abt. B, Theologische Pergamenthandschriften / bearb. von Gustav Meyer und Max Burckhardt. - Basel : Universitätsbibliothek, 1960-1975. - Bd. 1, S. 651-655 
510 4 |a Janner, Sara u. Jurot, Romain. - Die handschriftliche Überlieferung der Werke des heiligen Augustinus, Bd. 9: Schweiz, 2 Teile. - Wien, 2001, Bd. 2 S. 37 
541 |f Öffentliche Bibliothek der Universität Basel 
546 |a Lateinisch, Französisch 
561 |a Aus der Basler Kartause. Ar Besitzeintrag und Signatur von der Hand Jakob Loubers "Ti. Sermones epistulares de tempore et meditatio Bernhardi D xcvi", darunter "Cartusiensium in Basilea"; 1r Ecke rechts oben auf Rasur (darunter wohl eine ältere) Signatur "D xcv"; Unter dieser Signatur eingetragen im alten Standortsverzeichnis der bibliotheca antiqua (Registrum pro antiqua bibliotheca Cartusiae Basiliensis, AR I 2), ebenso im alphabetischen Katalog (Repertorium universale in librariam Cartusiae Basiliensis, AR I 4a) 39v, 50v, 78r, 265r. 94v, unterer Rand, Eintrag des Priors Heinrich Arnoldi "Iste liber est fratrum Cartusiensium in Basilea minori datus a bone memorie domino Johanne Hollinch penitenciario domini archiepiscopi Coloniensis procurante venerabili patre domino Wynando primo priore Cartusiensium in Basilea [Wynand von Dortmund, Prior in Basel 1407-1409] pro quibus oretur etcetera"; zur Person des Stifters Johannes Hollinck de Tremonia, 1389 in Köln immatrikuliert, 1398 penitenciarius eccl. Colon., 1408 Kartäuser, vgl. Matr. d. Univ. Köln, S. 14, Nr. II, 60 mit Anm., sowie Liber benefactorum (Staatsarchiv Basel-Stadt, Klosterarchiv Kartaus L), 22r (22. Januar). Weitere Einträge Heinrich Arnoldis "Liber Cartusiensium Basilee" 19r, 37r, 54r, 69r, 79r, 94r. 
563 |a Mit braunem Leder überzogene, etwas über den Buchblock hinausragende Holzdeckel; Streicheisenlinien und Einzelstempel aus der Einbandwerkstatt der Kartause Basel (EBDB w002913), eingepresstes Muster vorn und hinten gleich: im mittleren Rechteck Rauten mit je einer Rosette (EBDB s023378), in den Teilrauten Fleur de lis (EBDB s023382), in den vier Ecken der äusseren Umrahmung Rosetten (EBDB s023378), in den rechteckigen Zwischenfeldern Fleur de lis (EBDB s023382) und Schriftbänder "Maria" (EBDB s023389). Von der einen nach vorn greifenden Schliesse nur die Hafte am hinteren und die Öse am vorderen Deckel erhalten. Pergamentschild auf dem Rücken, Schrift von oben nach unten laufend "Ser[mones] epistolarum de tempore et meditatio Be[rnhardi]". Auf dem im vorderen Deckel eingeklebten Pergamentblatt Titel und Signatur eines anderen Kartäuserbandes "Sermones de sanctis D xvi". Ledersignakeln verschiedener Färbung am vorderen Schnitt. 
581 |a Guilielmi Alverni episcopi Parisiensis … opera omnia quae hactenus reperiri potuerunt … nunc demum in hac novissima editione ab innumeris errorum chiliadibus expurgata, instaurata, elucidata atque sermonibus et variis tractatibus aucta ex m. ss. codd. … tomis duobus contenta cum indicibus locupletissimis rerum notabilium tomus secundus … Parisiis … M. DC. LXXIV, hier S. 1-159. 
581 |a Wiegand, Friedrich. - Das Homiliarium Karls des Grossen auf seine ursprüngliche Gestalt hin untersucht (Studien zur Geschichte der Theologie und der Kirche Bd.1, Heft 2). - Leipzig, 1897. 
581 |a Morin, Jean. - A travers les manuscrits de Bâle. In: Basler Zeitschrift für Geschichte und Altertumskunde ; 26 (1927), S. 175-249, hier S. 211-213 
581 |a Die Matrikel der Universität Köln bearbeitet von Hermann Keussen erster Band 1389-1475, zweite vermehrte und erweiterte Auflage, Bonn ... 1928. 
581 |a Vansteenberghe, Edmond. - Un "programme de vie" de la fin du moyen âge. Le De exercitio proficientium de Pierre d'Ailly? In: Aus der Geisteswelt des Mittelalters: Studien und Texte Martin Grabmann zur Vollendung des 60. Lebensjahres von Freunden und Schülern gewidmet, herausgegeben von Albert Lang, Joseph Lechner und Michael Schmaus, 2 Halbbände (Supplementband III der "Beiträge zur Geschichte der Philosophie und Theologie des Mittelalters"). - Münster in Westfalen, 1935, S. 1231–1246, hier 1238–1242 
581 |a Origenes, Matthäuserklärung (Fragmente und Indices I) III, in: Die griechischen christlichen Schriftsteller der ersten Jahrhunderte 41/2 (Origenes Werke XII), hg. von Erich Klostermann, Leipzig 1941 
583 0 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c 2008  |i Titel, Jahr, Sprache, Signatur, Vorbesitzer nach: Meyer/Burckhardt 
583 0 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c Juli 2019  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |i Minimalaufnahme nach: Meyer/Burckhardt 
583 1 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c Febr. 2021  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |i Normalaufnahme nach: Meyer/Burckhardt (s. dort für weitergehende Informationen; insbesondere weitergehendere Angaben zu den zahlreichen Randnotizen), mit Ergänzungen  |k Fischer 
583 1 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c Mai 2021  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |i revidiert  |k Flury/Fischer 
583 1 |a Erschliessungsniveau Normalniveau 
596 3 0 |g ara-bvb  |t Tabula alphabetica sive index alphabeticus contentorum in Guilelmi Peraldi sermonibus  |i Abraham deo dilectus propter septem 63 h ... - ... zelus animarum 73 f.  |s Die Zahlen verweisen auf die Seiten; worauf die Buchstaben verweisen, ist unklar. 
596 3 0 |g 1ra-4rb  |t Sermones dominicales de epistulis  |r Guilelmus Peraldus  |i 'Hora est iam nos de sompno surgere' [Rom. 13,11]. Hoc tempus dicitur tempus adventus quia cantus ecclesie ... - ... indigne humanum corpus inhabitas brutus et bestialis spiritus.  |s Serm. I-V  |v Druck: Paris (1674), S. 1-7. 
596 3 0 |g 4rb-5ra  |t Sermo dominicalis de epistula ad Romanos 12,8  |r Guilelmus Peraldus (?)  |i 'Qui miseretur in hilaritate' [Rom. 12,8]. Notandum quod elemosina xii bona facit propter que multum esset elemosinis insistendum. Primo obstat eccli. iii [, 33] 'Ignem ardentem extinguit' unde ecclesia ... - ... non est misericors qui anime sue infirmantis usque [5ra] ad mortem non misereretur [sic] quam magis debet diligere quam matrem.  |s Dieser Sermo fehlt im Druck. 
596 3 0 |g 5ra-13rb  |t Sermones dominicales de epistulis  |r Guilelmus Peraldus  |i 'Sic nos existimet homo ut ministros Christi etc.' iiii [, 1] ad Cor. [I.]. Quilibet Christianus minister Christi est vel servus ... - ... et quia a deo inde mercedem non expectant.  |s Serm. VI-XIV, XVI-XVIII; XV Druck hier nicht vorhanden; XIV der Teil "tercio datur fidelibus ... " (11ra) länger (Druck S. 19f.), ebenso der Schlussteil ausführlicher (Druck S. 20); XVII ab "septimo ... " ganz anders gestaltet (Druck S. 23 stattdessen "distinguit Bernardus novem gradus ...").  |v Druck: Paris (1674), S. 7-25. 
596 3 0 |g 12v  |t Initium sermonis dominicae ii post epiphaniam ex homiliario Pauli Diaconi deprompti (in margine inferiori adscriptum)  |r Beda Venerabilis  |i Dominica secunda post epiphaniam evangelium secundum Iohannem [2,1] 'In illo tempore nuptie facte sunt ... '. Omelia venerabilis Bede presbyteri de eadem lectione: Quod dominus noster atque salvator ad nuptias vocatus ... - ... sue presentia virtutis honorat.  |s Wiegand (1897) S. 29f. (Nr. 1,60); entspricht Beda hom. 1,13  |v Druck: PL 94, S. 68 
596 3 0 |g 13v  |t Initium sermonis dominicae iii post epiphaniam ex homiliario Pauli Diaconi deprompti (in margine inferiori adscriptum)  |r Origenes  |i [Dominica tertia] post epiphaniam ewangelium secundum Matheum [8,1] 'In illo tempore cum desscendisset [sic] Ihesus de monte ... '. Omelia Origenis de eadem lectione: Docente in monte domino discipuli venerunt ad eum ... - ... et pauci cum eo seniorum Israhel.  |s Wiegand (1897) S. 30 (Nr. 1,61); entspricht Orig. hom. 2 in Matth.  |v Edition: Origenes, Matthäuserklärung III, S. 246 (bis Z. 13) 
596 3 0 |g 13rb-14ra  |t Sermones dominicales de epistulis  |r Guilelmus Peraldus (?)  |i 'Qui tribuit in simplicitate ... ' [Rom. 12,8]. Qui tribuit tribuere debet in simplicitate future glorie non in duplicitate presentis et future et notandum quod tribuere dona que sint magni valoris ... [13va] contra pravitatem intentionis prohibuit dominus Levi. xxi [, 20] ne lippus vel habens albuginem in oculo accederet ad sacerdotale officium. >Item de eadem epistola<. 'Qui preest in solicitudine (supple presit) [Rom. 12,8]'. Prelatis solicitudo appropriatur hoc et vulgariter dicitur quod cura datur alicui qui prelatus aliquorum efficitur. Cura idem est ... - ... 'filios meos in veritate ambulare' [III Ioh. 4].  |s Diese 2 Sermones fehlen im Druck. 
596 3 0 |g 15r  |t Initium sermonis dominicae in septuagesima ex homiliario Pauli Diaconi deprompti (in margine dextero adscriptum)  |r Gregorius Magnus  |i Dominica septuagesima [?] ewangelium secundum Matheum [20,1] 'In illo tempore dixit discipulis suis ... '. Omelia Gregorii pape de eadem lectione: In explanatione sua multa ad loquendum sancti ewangelii ... - ... congregare non destitit.  |s Wiegand (1897) S. 31 (Nr. 1,69); entspricht Greg. M. hom. in evang. 1,19  |v Edition: CC 141, S. 143 (bis Z. 15). 
596 3 0 |g 14ra-24vb  |t Sermones dominicales de epistulis  |r Guilelmus Peraldus  |i 'Nolite prudentes esse apud nosmetipsos [sic] etc.' [Rom. 12,16]. Secundum unam expositionem dissuadetur in hoc verbo superbiam intellectus quo aliquis sapientem se reputat ... - ... sic de facili poteris salvare animam tuam etc.  |s Serm. XIX-XXXIV; Sermo XXXIV hat am Anfang gegenüber dem Druck (S. 43) ein Plus von mehreren Zeilen, dafür schliesst der sermo etwa eine halbe Seite eher.  |v Druck: Paris (1674), S. 25-44. 
596 3 0 |g 24vb-25rb  |t Sermo dominicalis de epistula prima ad Thessalonicenses 4,3  |r Guilelmus Peraldus (?)  |i >Dominica iia in xla sermo [de] epistola<. 'Hec voluntas dei sanctificatio vestra' i ad Thess. iiii [, 3]. Docet apostolus in epistola hodierna que sit dei voluntas quod valde humiliter debemus addiscere duplici ratione. Primo propter auctoritatem ... - ... quia bona que habuit non servavit vel quia bona male sapiunt ei.  |s Dieser Sermo fehlt im Druck. 
596 3 0 |g 25rb-84ra  |t Sermones dominicales de epistulis  |r Guilelmus Peraldus  |i 'Hec est voluntas dei etc.' [I. Thess. 4,3]. Tria ostendit nobis apostolus in hac epistola ... - ... ad consilium sacerdotis non vult abstinere quin ornet se crinibus alienis. >Explicit summa fratris Guillermi de Lugduno<.  |s Serm. XXXV-CVI (Zählfehler Druck: 2x CI, CIII fehlt); serm. LXXIII-LXXVI in dieser Hs. jeweils auf zwei serm. aufgeteilt.  |v Druck: Paris (1674), S. 45-159. 
596 3 0 |g 84ra-88va  |t Meditationes de cognitione humanae condicionis  |r Bernhard von Clairvaux  |i >Incipiunt meditationes sancti Bernardi<. Multi multa sciunt et se ipsos nesciunt alios inspiciunt et se ipsos deserunt ... - ... unum eundemque dominum glorie qui vivit et regnat in secula amen.  |s mit dem nächsten Stück (vgl. dessen Explicit) verbunden.  |v Druck: PL 184, 485-508. 
596 3 0 |g 88va  |t Liber exhortationis vulgo de salutaribus documentis (frg.)  |r Paulinus Aquileiensis  |i Perfectissima atque plenissima iustitia est toto corde deum amare ... - ... coram deo et omni populo amabilis appareas. >Expliciunt meditationes sancti Bernardi<.  |s mit dem vorangehenden Stück (vgl. Explicit) verbunden.  |v Druck: PL 99, 197-200 
596 3 0 |g 88vb-94va  |t Flores Augustini  |r Aurelius Augustinus  |i [Prol. metr.] Prologus in verbis exaustis fonte beato I presulis Aurelii salienti gurgite lato I sic Augustinum lecto[r] cognosce vocatum I hunc dum sacra fides suscepit fonte renatum. [Prol. pros.] Quorundam librorum gloriosi ... hoc quam maxime profuturum putamus. >Exipit [sic] prologus<. >Incipiunt capitula<. Quid est deus i, de confessione ii. ... de gloria et beatitudine eterna xxvii. >Quid sit deus<. Da mihi domine scire ... - ... sic aperietur te prestante qui vivis et regnas deus per omnia secula seculorum amen. >Explicit liber florum collectus et continuatus de diversis libris summi et incomparabilis doctoris Augustini<.  |s Quellen sind Kap. 2 (89rb) und ab Kap. 10 (91ra) angegeben; Kapitelzahlen ab 11 (91rb) gesetzt.  |v Druck (Vers- und Prosaprolog, Kapitelübersicht): BZGA 26 (1927), S. 211-213. 
596 3 0 |g 94va-95va  |t Notata de amore spirituali  |i Vulnerata caritate ego sum. Sciendum est quod caritas vulnerat caritas ligat caritas languidum facit caritas defectum adducit. De primo caritas dicitur 'wlnerata caritate ego sum' [94vb] de secundo 'in vinculis Adam traham vos in vinculis caritatis' [cf. Os. 11,4] ... '[T]rahe me post te' [cant.1,3]. Sepius contingit cum anima diligit animam secum esse desiderat sic anima sancta esse cum deo quem diligit esse [sic] cupit. Ideo dicit 'Trahe me ... ' ... [95ra] amor habet iiii proprietates: primo est nobilis progenie quia a nobilissimo amatur et nobilissimus est amor, secundo quia fortis ... . Cella ista est ecclesia in ista cella continentur sex species vini primum est turbulentum ... - ... nescit amor dominum nec novit dominari ad hanc dignitatem perducat nos Ihesus Christus amen.  |s Mystisches Kolorit; zitiert werden u.a. Bernardus (95ra), Anselmus (95rb) 
596 3 0 |g 95va-96rb  |t Libellus conscientiae  |r Petrus de Alliaco (?)  |i [Q]ui creatoris cognitione et bona vita cupit proficere primo ad cognoscendam vitam propriam tota intentione totis viribus debet laborare ... - ... cor fixum teneat et appensum libenter confiteatur pure et plane frequenter breviter et discrete.  |s Im einzelnen allerlei Abweichungen vom Druck; kürzer als der französiche Text (98ra-98va)  |v Druck: Vansteenberghe (1935), S. 1238-1242 
596 3 0 |g 96rb  |t Sermo de apostolis  |r Petrus Remensis (?)  |i '[V]os amici mei estis si feceritis que precipio vobis' [Ioh. 15,14]. Nota tria in quibus consistit dilectio perfecta: primum est mandatorum amici adimpletio unde 'vos amici mei etc.' nota de x preceptis ... - ... primum pertinet ad incipientes secundum ad proficientes tercium ad perfectos. 
596 3 0 |g 96rb-97vb  |t Sermo dominicae xviii post pentecosten  |r Guibert von Tournai  |i '[D]iliges dominum deum tuum ex toto corde et ex tota anima et ex omni mente tua' Matth. xxii [, 37]. Verba sunt domini precipientis de dilectione et per consequens docentis de virili perfectione ... - ... et sic patet quod diligendum quid ex quo et qualiter. Rogemus dominum etc.  |v Druck: Paris 1518 (nicht zugänglich) 
596 3 0 |g 98ra-98va  |t Libellus conscientiae gallice redditus  |r Petrus de Alliaco (?)  |i [K]i en conisance de son creator et en bone vie wilt profiter il doit premierement travelher de toute sentencion [statt: se intention] et de toute se forte a conoistre se vie car si con li sains dist que ... - ... confesser volentiers et bien devant pour penser purement sagement devotement ses pecies dire et dire 'confiteor'.  |s Länger, aber dem lateinischen Text (95va-96rb) mehr entsprechend als Druck.  |v Druck: Vansteenberghe (1935), S. 1243-1246 
596 0 |a Unregelmässig beschnittenes, mittelstarkes Pergament, Rand teilweise ergänzt (Bl. 8), 2 Vorsatzblätter Papier (Wasserzeichen: Buchstabe p, ähnlich Briquet Nr. 8573).  |b (IX-5)¹⁰ + 8 V⁹⁰ + (VI-2)(hinterer Deckel); erstes (Papier)Bl. der ersten ebenso letztes (Papier)Bl. der letzten Lage in den Deckel geklebt; nach Bl. 10 vier Bll., vor Bl. 91 zwei Bll. herausgeschnitten; Reklamanten 20v, 30v, 40v, 60v, 80v; Lagensignaturen "I-IX" modern mit Bleistift nachgetragen.  |c Moderne Bleistiftfoliierung: A.a-b.1-98.B; zeitgenössische Foliierung: 1-84 mit römischen Zahlen "i-lxxxiiii" jeweils auf der Recto-Seite oben rechts. 
596 1 |a Rote Abschnittsinitialen, erster Buchstabe rot gestrichelt  |d Schriftraum unregelmässig, zweispaltig  |e Hand des 15. Jahrhunderts  |3 ara-bvb (Index) 
596 1 |a Abschnittsinitialen wechselnd rot oder blau mit in den Farben alternierendem Filigran, ebenso Abschnittszeichen wechselnd rot und blau; Zwischentitel rot bis zum Ende der Blattzählung (84r), nachher noch sporadisch rot unterstrichen; ab 94va ohne Ausstattung.  |b 1ra Initiale (H) in Rot und Blau mit etwas Filigranschmuck.  |d Schriftraum 19,5 x 11,5 cm; zweispaltig, 50/51 mit dem Zirkel abgesteckte Zeilen ohne sichtbare Liniierung.  |e Kleine Buchminuskel, ca. 1300, eine einzige Hand; weitere Hände: 1) Randglossen 12v, 13v, 14v-15r und 98vb Kursive 14. Jahrhundert 2) zahlreiche weitere Notizen gleichzeitiger und späterer Hände am Rand unregelmässig verteilt  |3 1ra-98vb 
655 7 |a Handschrift  |2 gnd-content 
690 |a Ehemalige Signatur: Standort: Kartause Basel, Bibliotheca antiqua. Signatur: D xcv (alt)  |e D xcv (alt)  |2 han-A5 
700 1 |a Louber, Jakob  |d 1440-1513  |0 (DE-588)1024501442  |4 ann 
700 0 |a Henricus  |c Arnoldi  |d 1407-1487  |0 (DE-588)102492042  |e Annotator  |4 ann 
700 0 |a Johannes  |c Hollinck de Tremonia  |4 fmo 
700 0 |a Bernard  |c Clairvaux, Abt, Heiliger  |d 1090-1153  |0 (DE-588)118509810  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 |a Peter  |c von Ailly, Kardinal  |d 1351-1420  |0 (DE-588)118644157  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 |a Beda  |c Heiliger  |d 672-735  |0 (DE-588)118508237  |4 aut 
700 0 |a Origenes  |d 185-254  |0 (DE-588)118590235  |4 aut 
700 0 |a Gregor  |b I.  |c Papst  |d 542-604  |0 (DE-588)118541838  |4 aut 
700 0 |a Paulinus  |b II.  |c Aquileja, Patriarch, Heiliger  |d 730-802  |0 (DE-588)118882252  |4 aut 
700 1 |a Augustinus, Aurelius  |c Heiliger  |d 354-430  |0 (DE-588)118505114  |4 aut 
700 0 |a Petrus  |c Cantor  |d 1130-1197  |0 (DE-588)118790625  |4 aut 
700 0 |a Guibert  |c von Tournai  |d -1284  |0 (DE-588)100944043  |4 aut 
700 0 |a Paulus  |c Diaconus  |d 720-799  |0 (DE-588)118789961  |4 aut 
700 0 2 |a Wilhelm  |c Lyon, Prior  |d 1200-1271  |t Sermones dominicales ex epistolis et euangeliis atque de sanctis  |0 (DE-588)1117715558 
700 0 2 |a Beda  |c Venerabilis  |d 672-735  |t Homiliae 
700 0 2 |a Gregor  |b I.  |c Papst  |d 542-604  |t In evangelia homiliae  |0 (DE-588)4439551-6 
700 0 2 |a Origenes  |d 185-254  |t Homiliae  |0 (DE-588)4195822-6 
700 0 2 |a Paulinus  |b II.  |c Aquileja, Patriarch, Heiliger  |d 730-802  |t Liber exhortationis  |0 (DE-588)7558689-7 
700 0 2 |a Petrus  |c de Alliaco  |d 1350-1420  |t Libellus conscientiae (dt.) 
700 0 2 |a Petrus  |c de Alliaco  |d 1350-1420  |t Libellus conscientiae (frz.) 
710 2 |a Kloster St. Margarethental  |0 (DE-588)4682346-3  |e Früherer Eigentümer  |4 fmo 
730 0 |a Meditationes de cognitione humanae conditionis  |0 (DE-588)1124277064 
730 0 |a Homiliarius  |0 (DE-588)1152047493 
830 0 |a Abteilung B VII  |v 2  |w (HAN)000108227DSV05 
852 4 |b A100  |c 102HSS  |j UBH B VII 2  |9 (41SLSP_UBS)9972440173905504 
856 4 2 |u http://www.manuscripta-mediaevalia.de/hs/katalogseiten/HSK0503a_b0651_jpg.htm  |z Meyer/Burckhardt online 
900 |f HANcollect_this handschrift 
900 |a HANunikat 
910 |c Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung. 
949 |c 102HSS  |p 12  |j UBH B VII 2  |b A100  |9 (41SLSP_UBS)9972440173905504 
986 |a (41SLSP_UBS)9972440173905504  |9 (41SLSP_UBS)9972440173905504 

Basisinformationen

Signatur:
  • Basel, UB, UBH B VII 2
Ressourcentyp:
Buchhandschrift
Titel:
Sermones dominicales de epistulis / Guilelmus Peraldus
Entstehungsangaben:
um 1300
Entstehungszeit (normiert):
1300
Physische Beschreibung:
  • 1 Band (102 Blätter); 24,5 x 15,5 cm
Physische Beschaffenheit:
  • Pergament
Serie:
Abteilung B VII; 2

Hierarchie/Kontext

Wird geladen...

Inhalt und innere Ordnung

Inhalt:
  • [ara-bvb]. Tabula alphabetica sive index alphabeticus contentorum in Guilelmi Peraldi sermonibus. Abraham deo dilectus propter septem 63 h ... - ... zelus animarum 73 f.. Die Zahlen verweisen auf die Seiten; worauf die Buchstaben verweisen, ist unklar.
  • [1ra-4rb]. Sermones dominicales de epistulis. Guilelmus Peraldus. 'Hora est iam nos de sompno surgere' [Rom. 13,11]. Hoc tempus dicitur tempus adventus quia cantus ecclesie ... - ... indigne humanum corpus inhabitas brutus et bestialis spiritus.. Serm. I-V. Druck: Paris (1674), S. 1-7.
  • [4rb-5ra]. Sermo dominicalis de epistula ad Romanos 12,8. Guilelmus Peraldus (?). 'Qui miseretur in hilaritate' [Rom. 12,8]. Notandum quod elemosina xii bona facit propter que multum esset elemosinis insistendum. Primo obstat eccli. iii [, 33] 'Ignem ardentem extinguit' unde ecclesia ... - ... non est misericors qui anime sue infirmantis usque [5ra] ad mortem non misereretur [sic] quam magis debet diligere quam matrem.. Dieser Sermo fehlt im Druck.
  • [5ra-13rb]. Sermones dominicales de epistulis. Guilelmus Peraldus. 'Sic nos existimet homo ut ministros Christi etc.' iiii [, 1] ad Cor. [I.]. Quilibet Christianus minister Christi est vel servus ... - ... et quia a deo inde mercedem non expectant.. Serm. VI-XIV, XVI-XVIII; XV Druck hier nicht vorhanden; XIV der Teil "tercio datur fidelibus ... " (11ra) länger (Druck S. 19f.), ebenso der Schlussteil ausführlicher (Druck S. 20); XVII ab "septimo ... " ganz anders gestaltet (Druck S. 23 stattdessen "distinguit Bernardus novem gradus ...").. Druck: Paris (1674), S. 7-25.
  • [12v]. Initium sermonis dominicae ii post epiphaniam ex homiliario Pauli Diaconi deprompti (in margine inferiori adscriptum). Beda Venerabilis. Dominica secunda post epiphaniam evangelium secundum Iohannem [2,1] 'In illo tempore nuptie facte sunt ... '. Omelia venerabilis Bede presbyteri de eadem lectione: Quod dominus noster atque salvator ad nuptias vocatus ... - ... sue presentia virtutis honorat.. Wiegand (1897) S. 29f. (Nr. 1,60); entspricht Beda hom. 1,13. Druck: PL 94, S. 68
  • [13v]. Initium sermonis dominicae iii post epiphaniam ex homiliario Pauli Diaconi deprompti (in margine inferiori adscriptum). Origenes. [Dominica tertia] post epiphaniam ewangelium secundum Matheum [8,1] 'In illo tempore cum desscendisset [sic] Ihesus de monte ... '. Omelia Origenis de eadem lectione: Docente in monte domino discipuli venerunt ad eum ... - ... et pauci cum eo seniorum Israhel.. Wiegand (1897) S. 30 (Nr. 1,61); entspricht Orig. hom. 2 in Matth.. Edition: Origenes, Matthäuserklärung III, S. 246 (bis Z. 13)
  • [13rb-14ra]. Sermones dominicales de epistulis. Guilelmus Peraldus (?). 'Qui tribuit in simplicitate ... ' [Rom. 12,8]. Qui tribuit tribuere debet in simplicitate future glorie non in duplicitate presentis et future et notandum quod tribuere dona que sint magni valoris ... [13va] contra pravitatem intentionis prohibuit dominus Levi. xxi [, 20] ne lippus vel habens albuginem in oculo accederet ad sacerdotale officium. >Item de eadem epistola<. 'Qui preest in solicitudine (supple presit) [Rom. 12,8]'. Prelatis solicitudo appropriatur hoc et vulgariter dicitur quod cura datur alicui qui prelatus aliquorum efficitur. Cura idem est ... - ... 'filios meos in veritate ambulare' [III Ioh. 4].. Diese 2 Sermones fehlen im Druck.
  • [15r]. Initium sermonis dominicae in septuagesima ex homiliario Pauli Diaconi deprompti (in margine dextero adscriptum). Gregorius Magnus. Dominica septuagesima [?] ewangelium secundum Matheum [20,1] 'In illo tempore dixit discipulis suis ... '. Omelia Gregorii pape de eadem lectione: In explanatione sua multa ad loquendum sancti ewangelii ... - ... congregare non destitit.. Wiegand (1897) S. 31 (Nr. 1,69); entspricht Greg. M. hom. in evang. 1,19. Edition: CC 141, S. 143 (bis Z. 15).
  • [14ra-24vb]. Sermones dominicales de epistulis. Guilelmus Peraldus. 'Nolite prudentes esse apud nosmetipsos [sic] etc.' [Rom. 12,16]. Secundum unam expositionem dissuadetur in hoc verbo superbiam intellectus quo aliquis sapientem se reputat ... - ... sic de facili poteris salvare animam tuam etc.. Serm. XIX-XXXIV; Sermo XXXIV hat am Anfang gegenüber dem Druck (S. 43) ein Plus von mehreren Zeilen, dafür schliesst der sermo etwa eine halbe Seite eher.. Druck: Paris (1674), S. 25-44.
  • [24vb-25rb]. Sermo dominicalis de epistula prima ad Thessalonicenses 4,3. Guilelmus Peraldus (?). >Dominica iia in xla sermo [de] epistola<. 'Hec voluntas dei sanctificatio vestra' i ad Thess. iiii [, 3]. Docet apostolus in epistola hodierna que sit dei voluntas quod valde humiliter debemus addiscere duplici ratione. Primo propter auctoritatem ... - ... quia bona que habuit non servavit vel quia bona male sapiunt ei.. Dieser Sermo fehlt im Druck.
  • [25rb-84ra]. Sermones dominicales de epistulis. Guilelmus Peraldus. 'Hec est voluntas dei etc.' [I. Thess. 4,3]. Tria ostendit nobis apostolus in hac epistola ... - ... ad consilium sacerdotis non vult abstinere quin ornet se crinibus alienis. >Explicit summa fratris Guillermi de Lugduno<.. Serm. XXXV-CVI (Zählfehler Druck: 2x CI, CIII fehlt); serm. LXXIII-LXXVI in dieser Hs. jeweils auf zwei serm. aufgeteilt.. Druck: Paris (1674), S. 45-159.
  • [84ra-88va]. Meditationes de cognitione humanae condicionis. Bernhard von Clairvaux. >Incipiunt meditationes sancti Bernardi<. Multi multa sciunt et se ipsos nesciunt alios inspiciunt et se ipsos deserunt ... - ... unum eundemque dominum glorie qui vivit et regnat in secula amen.. mit dem nächsten Stück (vgl. dessen Explicit) verbunden.. Druck: PL 184, 485-508.
  • [88va]. Liber exhortationis vulgo de salutaribus documentis (frg.). Paulinus Aquileiensis. Perfectissima atque plenissima iustitia est toto corde deum amare ... - ... coram deo et omni populo amabilis appareas. >Expliciunt meditationes sancti Bernardi<.. mit dem vorangehenden Stück (vgl. Explicit) verbunden.. Druck: PL 99, 197-200
  • [88vb-94va]. Flores Augustini. Aurelius Augustinus. [Prol. metr.] Prologus in verbis exaustis fonte beato I presulis Aurelii salienti gurgite lato I sic Augustinum lecto[r] cognosce vocatum I hunc dum sacra fides suscepit fonte renatum. [Prol. pros.] Quorundam librorum gloriosi ... hoc quam maxime profuturum putamus. >Exipit [sic] prologus<. >Incipiunt capitula<. Quid est deus i, de confessione ii. ... de gloria et beatitudine eterna xxvii. >Quid sit deus<. Da mihi domine scire ... - ... sic aperietur te prestante qui vivis et regnas deus per omnia secula seculorum amen. >Explicit liber florum collectus et continuatus de diversis libris summi et incomparabilis doctoris Augustini<.. Quellen sind Kap. 2 (89rb) und ab Kap. 10 (91ra) angegeben; Kapitelzahlen ab 11 (91rb) gesetzt.. Druck (Vers- und Prosaprolog, Kapitelübersicht): BZGA 26 (1927), S. 211-213.
  • [94va-95va]. Notata de amore spirituali. Vulnerata caritate ego sum. Sciendum est quod caritas vulnerat caritas ligat caritas languidum facit caritas defectum adducit. De primo caritas dicitur 'wlnerata caritate ego sum' [94vb] de secundo 'in vinculis Adam traham vos in vinculis caritatis' [cf. Os. 11,4] ... '[T]rahe me post te' [cant.1,3]. Sepius contingit cum anima diligit animam secum esse desiderat sic anima sancta esse cum deo quem diligit esse [sic] cupit. Ideo dicit 'Trahe me ... ' ... [95ra] amor habet iiii proprietates: primo est nobilis progenie quia a nobilissimo amatur et nobilissimus est amor, secundo quia fortis ... . Cella ista est ecclesia in ista cella continentur sex species vini primum est turbulentum ... - ... nescit amor dominum nec novit dominari ad hanc dignitatem perducat nos Ihesus Christus amen.. Mystisches Kolorit; zitiert werden u.a. Bernardus (95ra), Anselmus (95rb)
  • [95va-96rb]. Libellus conscientiae. Petrus de Alliaco (?). [Q]ui creatoris cognitione et bona vita cupit proficere primo ad cognoscendam vitam propriam tota intentione totis viribus debet laborare ... - ... cor fixum teneat et appensum libenter confiteatur pure et plane frequenter breviter et discrete.. Im einzelnen allerlei Abweichungen vom Druck; kürzer als der französiche Text (98ra-98va). Druck: Vansteenberghe (1935), S. 1238-1242
  • [96rb]. Sermo de apostolis. Petrus Remensis (?). '[V]os amici mei estis si feceritis que precipio vobis' [Ioh. 15,14]. Nota tria in quibus consistit dilectio perfecta: primum est mandatorum amici adimpletio unde 'vos amici mei etc.' nota de x preceptis ... - ... primum pertinet ad incipientes secundum ad proficientes tercium ad perfectos.
  • [96rb-97vb]. Sermo dominicae xviii post pentecosten. Guibert von Tournai. '[D]iliges dominum deum tuum ex toto corde et ex tota anima et ex omni mente tua' Matth. xxii [, 37]. Verba sunt domini precipientis de dilectione et per consequens docentis de virili perfectione ... - ... et sic patet quod diligendum quid ex quo et qualiter. Rogemus dominum etc.. Druck: Paris 1518 (nicht zugänglich)
  • [98ra-98va]. Libellus conscientiae gallice redditus. Petrus de Alliaco (?). [K]i en conisance de son creator et en bone vie wilt profiter il doit premierement travelher de toute sentencion [statt: se intention] et de toute se forte a conoistre se vie car si con li sains dist que ... - ... confesser volentiers et bien devant pour penser purement sagement devotement ses pecies dire et dire 'confiteor'.. Länger, aber dem lateinischen Text (95va-96rb) mehr entsprechend als Druck.. Druck: Vansteenberghe (1935), S. 1243-1246

Anmerkungen

Sprache, Schrift:
Lateinisch, Französisch

Geschichte

Entstehungs-, Besitz- und Sammlungsgeschichte:
Aus der Basler Kartause. Ar Besitzeintrag und Signatur von der Hand Jakob Loubers "Ti. Sermones epistulares de tempore et meditatio Bernhardi D xcvi", darunter "Cartusiensium in Basilea"; 1r Ecke rechts oben auf Rasur (darunter wohl eine ältere) Signatur "D xcv"; Unter dieser Signatur eingetragen im alten Standortsverzeichnis der bibliotheca antiqua (Registrum pro antiqua bibliotheca Cartusiae Basiliensis, AR I 2), ebenso im alphabetischen Katalog (Repertorium universale in librariam Cartusiae Basiliensis, AR I 4a) 39v, 50v, 78r, 265r. 94v, unterer Rand, Eintrag des Priors Heinrich Arnoldi "Iste liber est fratrum Cartusiensium in Basilea minori datus a bone memorie domino Johanne Hollinch penitenciario domini archiepiscopi Coloniensis procurante venerabili patre domino Wynando primo priore Cartusiensium in Basilea [Wynand von Dortmund, Prior in Basel 1407-1409] pro quibus oretur etcetera"; zur Person des Stifters Johannes Hollinck de Tremonia, 1389 in Köln immatrikuliert, 1398 penitenciarius eccl. Colon., 1408 Kartäuser, vgl. Matr. d. Univ. Köln, S. 14, Nr. II, 60 mit Anm., sowie Liber benefactorum (Staatsarchiv Basel-Stadt, Klosterarchiv Kartaus L), 22r (22. Januar). Weitere Einträge Heinrich Arnoldis "Liber Cartusiensium Basilee" 19r, 37r, 54r, 69r, 79r, 94r.
Akzession:
  • Eigentümer: Öffentliche Bibliothek der Universität Basel
Ehemalige Signatur:
Ehemalige Signatur: Standort: Kartause Basel, Bibliotheca antiqua. Signatur: D xcv (alt); D xcv (alt)

Einband

Einband:
Mit braunem Leder überzogene, etwas über den Buchblock hinausragende Holzdeckel; Streicheisenlinien und Einzelstempel aus der Einbandwerkstatt der Kartause Basel (EBDB w002913), eingepresstes Muster vorn und hinten gleich: im mittleren Rechteck Rauten mit je einer Rosette (EBDB s023378), in den Teilrauten Fleur de lis (EBDB s023382), in den vier Ecken der äusseren Umrahmung Rosetten (EBDB s023378), in den rechteckigen Zwischenfeldern Fleur de lis (EBDB s023382) und Schriftbänder "Maria" (EBDB s023389). Von der einen nach vorn greifenden Schliesse nur die Hafte am hinteren und die Öse am vorderen Deckel erhalten. Pergamentschild auf dem Rücken, Schrift von oben nach unten laufend "Ser[mones] epistolarum de tempore et meditatio Be[rnhardi]". Auf dem im vorderen Deckel eingeklebten Pergamentblatt Titel und Signatur eines anderen Kartäuserbandes "Sermones de sanctis D xvi". Ledersignakeln verschiedener Färbung am vorderen Schnitt.

Buchblock

Beschreibstoff:
Unregelmässig beschnittenes, mittelstarkes Pergament, Rand teilweise ergänzt (Bl. 8), 2 Vorsatzblätter Papier (Wasserzeichen: Buchstabe p, ähnlich Briquet Nr. 8573).
Lagen:
(IX-5)¹⁰ + 8 V⁹⁰ + (VI-2)(hinterer Deckel); erstes (Papier)Bl. der ersten ebenso letztes (Papier)Bl. der letzten Lage in den Deckel geklebt; nach Bl. 10 vier Bll., vor Bl. 91 zwei Bll. herausgeschnitten; Reklamanten 20v, 30v, 40v, 60v, 80v; Lagensignaturen "I-IX" modern mit Bleistift nachgetragen.
Zählungen:
Moderne Bleistiftfoliierung: A.a-b.1-98.B; zeitgenössische Foliierung: 1-84 mit römischen Zahlen "i-lxxxiiii" jeweils auf der Recto-Seite oben rechts.

Ausstattung

Rubrizierungen:
ara-bvb (Index): Rote Abschnittsinitialen, erster Buchstabe rot gestrichelt
1ra-98vb: Abschnittsinitialen wechselnd rot oder blau mit in den Farben alternierendem Filigran, ebenso Abschnittszeichen wechselnd rot und blau; Zwischentitel rot bis zum Ende der Blattzählung (84r), nachher noch sporadisch rot unterstrichen; ab 94va ohne Ausstattung.
Initialen:
1ra-98vb: 1ra Initiale (H) in Rot und Blau mit etwas Filigranschmuck.
Einrichtung:
ara-bvb (Index): Schriftraum unregelmässig, zweispaltig
1ra-98vb: Schriftraum 19,5 x 11,5 cm; zweispaltig, 50/51 mit dem Zirkel abgesteckte Zeilen ohne sichtbare Liniierung.
Schrift:
ara-bvb (Index): Hand des 15. Jahrhunderts
1ra-98vb: Kleine Buchminuskel, ca. 1300, eine einzige Hand; weitere Hände: 1) Randglossen 12v, 13v, 14v-15r und 98vb Kursive 14. Jahrhundert 2) zahlreiche weitere Notizen gleichzeitiger und späterer Hände am Rand unregelmässig verteilt

Hinweise

Bibliographischer Nachweis:
  • Die mittelalterlichen Handschriften der Universitätsbibliothek Basel : beschreibendes Verzeichnis. Abt. B, Theologische Pergamenthandschriften / bearb. von Gustav Meyer und Max Burckhardt. - Basel : Universitätsbibliothek, 1960-1975. - Bd. 1, S. 651-655
  • Janner, Sara u. Jurot, Romain. - Die handschriftliche Überlieferung der Werke des heiligen Augustinus, Bd. 9: Schweiz, 2 Teile. - Wien, 2001, Bd. 2 S. 37
Literatur:
  • Guilielmi Alverni episcopi Parisiensis … opera omnia quae hactenus reperiri potuerunt … nunc demum in hac novissima editione ab innumeris errorum chiliadibus expurgata, instaurata, elucidata atque sermonibus et variis tractatibus aucta ex m. ss. codd. … tomis duobus contenta cum indicibus locupletissimis rerum notabilium tomus secundus … Parisiis … M. DC. LXXIV, hier S. 1-159.
  • Wiegand, Friedrich. - Das Homiliarium Karls des Grossen auf seine ursprüngliche Gestalt hin untersucht (Studien zur Geschichte der Theologie und der Kirche Bd.1, Heft 2). - Leipzig, 1897.
  • Morin, Jean. - A travers les manuscrits de Bâle. In: Basler Zeitschrift für Geschichte und Altertumskunde ; 26 (1927), S. 175-249, hier S. 211-213
  • Die Matrikel der Universität Köln bearbeitet von Hermann Keussen erster Band 1389-1475, zweite vermehrte und erweiterte Auflage, Bonn ... 1928.
  • Vansteenberghe, Edmond. - Un "programme de vie" de la fin du moyen âge. Le De exercitio proficientium de Pierre d'Ailly? In: Aus der Geisteswelt des Mittelalters: Studien und Texte Martin Grabmann zur Vollendung des 60. Lebensjahres von Freunden und Schülern gewidmet, herausgegeben von Albert Lang, Joseph Lechner und Michael Schmaus, 2 Halbbände (Supplementband III der "Beiträge zur Geschichte der Philosophie und Theologie des Mittelalters"). - Münster in Westfalen, 1935, S. 1231–1246, hier 1238–1242
  • Origenes, Matthäuserklärung (Fragmente und Indices I) III, in: Die griechischen christlichen Schriftsteller der ersten Jahrhunderte 41/2 (Origenes Werke XII), hg. von Erich Klostermann, Leipzig 1941
Externer Link:

Zugriffs- und Benutzungsbestimmungen

Zugangsbestimmungen:
  • Es gelten die generellen Benutzungsregeln für den Sonderlesesaal.
Urheberrecht Metadaten:
Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung.

Bearbeitungsstand

Interne Bearbeitung:
  • Verzeichnung=Description=Inventaire; Febr. 2021; HAN-Katalogisierungsregeln; Normalaufnahme nach: Meyer/Burckhardt (s. dort für weitergehende Informationen; insbesondere weitergehendere Angaben zu den zahlreichen Randnotizen), mit Ergänzungen; Fischer
  • Verzeichnung=Description=Inventaire; Mai 2021; HAN-Katalogisierungsregeln; revidiert; Flury/Fischer
  • Erschliessungsniveau Normalniveau

Identifikatoren

Systemnummer:
991170524806805501
Andere Systemnummer:
  • (HAN)000079226DSV05
  • (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170524806805501
  • (41SLSP_UBS)9972440173905504
Quelle: