Sammelhandschrift (Erbauung)

Kurzformat

Sammelhandschrift (Erbauung) / zum Teil in Basel , Ende 14. Jahrhundert bis 15. Jahrhundert
1 Band (135 Blätter) : mit Buchschmuck/Illustration ; 14,5-15 x 10,5-11 cm - Pergament
  • Basel, UB, UBH B X 11

LEADER 00000ntmaa2200000 c 4500
001 991170524799905501
005 20240312035547.0
007 cr |||||||||||
008 080818q13901499xx 00| | lat d
019 |a Rekatalogisierungsgrad teil  |5 HAN 
019 |a Exemplarspezifische Aufnahme, gesperrt für Veränderungen und das Anhängen von Signaturen.  |5 HAN/11.11.2020/bmt 
035 |a (HAN)000079463DSV05 
035 |a (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170524799905501 
035 |a (41SLSP_UBS)9972440059805504  |9 (41SLSP_UBS)9972440059805504 
040 |a CH-001880-7  |b ger  |e HAN-Katalogisierungsregeln 
046 |a q  |c 1390  |e 1499 
245 1 0 |a Sammelhandschrift (Erbauung) 
264 0 |a zum Teil in Basel  |c Ende 14. Jahrhundert bis 15. Jahrhundert 
300 |a 1 Band (135 Blätter)  |b mit Buchschmuck/Illustration  |c 14,5-15 x 10,5-11 cm 
336 |b sti  |2 rdacontent 
336 |b txt  |2 rdacontent 
337 |b n  |2 rdamedia 
337 |b c  |2 rdamedia 
338 |b nc  |2 rdacarrier 
338 |b cr  |2 rdacarrier 
340 |a Pergament 
490 1 |a Abteilung B X  |v 11 
506 |a Es gelten die generellen Benutzungsregeln für den Sonderlesesaal 
510 4 |a Escher, Konrad. - Die Miniaturen in den Basler Bibliotheken, Museen und Archiven. - Basel, 1917, Nr. 81. 
510 4 |a Morin, Jean. - A travers les manuscrits de Bâle. In: Basler Zeitschrift für Geschichte und Altertumskunde ; 26 (1927), S. 175-249, hier S. 201f. 
510 4 |a Die mittelalterlichen Handschriften der Universitätsbibliothek Basel : beschreibendes Verzeichnis. Abt. B, Theologische Pergamenthandschriften / bearb. von Gustav Meyer und Max Burckhardt. - Basel : Universitätsbibliothek, 1960-1975. - Bd. 2, S. 521-538. 
510 4 |a Scarpatetti, Beat Matthias von u.a. - Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz ..., Bd.1. - Dietikon; Zürich, 1977, Nr. 383. 
510 4 |a Janner, Sara u. Jurot, Romain. - Die handschriftliche Überlieferung der Werke des heiligen Augustinus, Bd. 9: Schweiz, 2 Teile. - Wien, 2001, Bd. 2 S. 44. 
520 |a Die Handschrift lässt sich in drei kodikologische Einheiten gliedern: Teil I (Bl. 1-66): Eckbertus Schongaugiensis, Stimulus dilectionis; Teil II (Bl. 67-89): Libellus precum (neque initio neque in fine integer); Teil III (Bl. 90-130): Soliloquium seu imago vitae partim ex opusculo Bonaventurae, partim ex aliis fontibus (exemplum gratia Hugone a Sancto Victore) compilatum (non perfectum). 
533 |n Sicherheitsfilm Basel UB: Mscr Film c 211  |d 2014 
541 |f Öffentliche Bibliothek der Universität Basel 
546 |a Lateinisch 
561 |a Aus der Bibliothek der Basler Kartause: siehe Eintrag Jakob Loubers auf Bl. Br oben: "Ti. Meditatio devota de vita et passione Christi. J vi. Liber Cartusiensium in Basilea in quo continentur subscripta" mit nachfolgendem Conspectus von 10 Titeln. Auf 1r am unteren Rand ein Eintrag des Priors Heinrich Arnoldi: "Liber domus vallis beatae Margarete ordinis Carthusiensium in Basilea minori Constanciensis diocesis" auf Rasur; der frühere hier vorhandene, mit der Quarzlampe noch lesbare Besitzeintrag enthält dieselbe Aussage. Weitere Besitzeinträge der Basler Kartause auf Bl. 25r und 45r jeweils unten links: "Liber Carthusiensium Basileae", Bl. 67v unten rechts "Carthusiensium Basileae" sowie 83r unten: "Iste liber Carthusiensium in Basilea". Zumindest Teile der Handschrift wurden in der Kartause Basel geschrieben (vgl. Schrift: Schreibereintrag von Heinrich von Vullenhoe auf Bl. 77 unten). Im alten Standortverzeichnis pro antiqua (AR I 2) ist sie unter der genannten Signatur, im alphabetischen Katalog Urban Mosers auf Bl. 230v unter derselben mit der Bezeichnung "Meditatio de humanitate et passione Christi" zu finden. Das Urkundenfragment aus dem vorderen Deckel mit Erwähnung von Guebwiller weist auf eine Entstehung des Einbands in der Region des Oberrheins hin. 
563 |a Mit abgeriebenem, gemustertem braunen Leder überzogene, über den Buchblock etwas hinausragende Holzdeckel, gleiches Muster vorn und hinten: in mit dreifacher Liniierung abgeteiltem Mittelfeld in dreifacher Liniierung gezogene Diagonalen, in jedem der vier Zwischenfelder je eine Palmette und zwei kleine Rosetten; Randpartie mit kontinuierlichem Blattmuster eines Rollenstempels. Von den zwei nach vorn greifenden Schliessen nur die Beschläge erhalten (obere Schliesse nur am vorderen, untere Schliesse an beiden Deckeln). Rote Ledersignakeln am vorderen Schnitt. Das im vorderen Deckel vermakulierte deutsche Urkundenfragment aus dem 15. Jh., in welchem "Conrad Stour Burger ze Gebwiler" genannt wird, wurde herausgelöst und als Blatt a eingebunden. Der Band wurde 1952 von W. Bitz in Basel repariert. 
581 |a Chevalier, Ulysse. - Repertorium hymnologicum. - Louvain, 1892-1921 
581 |a Paulus, Nikolaus. - Geschichte des Ablasses am Ausgange des Mittelalters. - Paderborn, 1922-1923: Bd. 2, 20ff., 232ff., 292ff., 304f.; Bd. 3, 151, 269f.  |3 69v-77v, 78r-89v 
581 |a Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952, S. 97 mit Anm. 574-578; 55-145 passim.  |3 19r-24v; 78r-89v 
581 |a Lexikon für Theologie und Kirche 3². - Freiburg im Breisgau, 1959, S. 779.  |3 1r-19r 
583 0 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c 2008 und 2014  |i Minimalaufnahme nach: Meyer/Burckhardt, ergänzt nach Escher 
583 1 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c Juli 2018  |i Normalaufnahme auf der Basis von: Meyer/Burckhardt, ergänzt nach Escher.  |k Helena Müller 
583 1 |b Bewertung=Appraisal=Evaluation  |i Auf die Übernahme umfangreicher Detailinformationen aus Meyer/Burckhardt, insbesondere zu Literatur, Verfasserfragen und Textvarianten, wurde weitgehend verzichtet. 
583 1 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c Juli 2018  |i revidiert  |k Studer/Müller 
583 1 |b Digitalisierung=Digitization=Numérisation  |c 2014  |i TIFF 
583 1 |a Erschliessungsniveau Normalniveau 
596 3 0 |g ar  |t Urkundenfragment aus dem 15. Jh.  |s Nennung eines "Conrad Stour Burger ze Gebwiler" 
596 3 1 |g av-Av  |t leer 
596 3 0 |g Br  |t Titulus, Besitzvermerk und Conspectus  |i Ti. Meditacio devota de vita et passione Christi. Liber Carthusiensium in Basilea in quo continentur subscripta. Meditacio devota de vita et passione Christi ... - ... Ymago vite in complete. 
596 3 1 |g Bv-Dv  |t leer 
596 3 0 |n Teil I  |g 1r-19r  |t Stimulus dilectionis  |r Eckbertus Schonaugiensis  |i >Incipit meditacio devota sive contemplacio circa vitam sive passionem domini nostri Ihesu Christi<. Ihesum Nazarenum a Iudeis innocenter condempnatum ... - ... actio honor et imperium in secula seculorum. Amen.  |v Druck: Roth, Friedrich Wilhelm Emil. - Die Visionen und Briefe der heiligen Elisabeth². - Brünn, 1886, 293-303.  |v PL 158, 784 C-761 B.  |v PL 184, 953 D-966 A  |v s. PL 195, 113/114. 
596 3 0 |n Teil I  |g 19r-24v  |t Oratio quae 'Carthusia' vocatur  |i Incipit oracio de sacramento corporis et sanguinis domini nostri Ihesu Christi edita secundum statum triplicum [sic] salvandorum scilicet incipiencium, proficiencium et perfectorum, habens novem partes ... que si mentis dentibus reverenti masticacione sepe teritur super omnia aromatha saporatur. >Incipit prima pars que vocatur Carthusia<. [19v] Creator omnium rerum deus pater omnipotens cuius principium initium non recipit, cuius eternitas finem excludit ... - ... [24v] sempiterna gaudia collaturus dominus noster Ihesus Christus filius tuus. Qui vivit et regnat cum deo patre in unitate spiritus sancti deus per omnia secula seculorum amen.  |s Vgl. A XI 72, 28v-33r und 131r-135r; deutsch in A IX 27, 177r-183r. Zur Verfasserfrage cf. Meyer/Burckhardt S. 522. Von den 9 Teilen des Gebetes richten sich I und II an deus pater, III und IV an deus filius, V und VI an spiritus sanctus, VII und VIII an trinitas und IX an beata Maria virgo und omnes sancti. 
596 3 0 |n Teil I  |g 24v-45r  |t Agenda defunctorum (ex usu Cartusiae)  |i >Incipit agenda defunctorum. An<. Placebo domino ... - ... pedes nostros in viam pacis. Pater noster. Ps. De profundis. Collecte ut supra.  |s Vgl. B X 41, 136r ff.; B XI 14, 154v ff.; B XI 21, 198r ff; deutsch: B XI 11, 122v ff.  |v Druck: Breviarium secundum ordinem Carthusiensis. - Venedig: Andreas Torresanus, 1491, bl. k I(vb)-IIII(rb). 
596 3 0 |n Teil I  |g 45r-53r  |t Psalmi poenitentiales cum letania sanctorum q.d.  |i >Psalmi penitenciales<. Domine ne in furore tuo arguas me ... [50v] ego servus tuus sum. >Letania<. Kyrieleyson. Christeleyson. Kyrieleyson. Christe audi nos. Pater de celis deus miserere nobis ... - ... [53r] >Collecta<. Pretende domine famulis et famulabus tuis dextram celestis auxilii, ut te toto corde exquirant, etque digne postulant assequuntur fidelium. Omnipotens sempiterne deus qui vivorum ut supra.  |s Vgl. B X 12, 125v; B X 31, 172v; B X 41, 131v; B XI 14, 151v; B XI 21, 61v und B VI 14, 144v; deutsch B XI 11, 114r; B XI 19, 146r; vgl. B XI 24, 222r.  |v Druck: Breviarium secundum ordinem Carthusiensis. - Venedig: Andreas Torresanus, 1491, Bl. g VII(va)-VIII(vb). 
596 3 0 |n Teil I  |g 53r-66v  |t Orationes XI ante missam (communionem) dicendae 
596 3 0 |n Teil I  |g 53r-58r  |t Oratio 'Summe sacerdos...' (oratio Ambrosii)  |r Johannes Fiscannensis abbas  |i >Oratio beati Ambrosii episcopi ante missam<. Summe sacerdos et vere pontifex qui te obtulisti ... - ... neque siciam in eternum.  |v Druck: z.B. Wilmart, André. - Auteurs spirituels et textes dévots du Moyen âge latin. - Paris, 1971, S. 114-124. 
596 3 0 |n Teil I  |g 58r-59v  |t Eadem oratio et contracta et immutata  |r Johannes Fiscannensis abbas  |i >Item preparativa sed brevior<. Summe sacerdos et vere pontifex domine Ihesu Christe, dei patris celestis unice fili ac beate Marie virginis de spiritu sancto concepte et nate qui te obtulisti ... - ... neque siciam in eternum.  |s Mit Ausnahme des breit ausgebauten Anfangs aus der Oratio des Johannes Fiscannensis kompiliert, stark verkürzt und teilweise verändert.  |v Druck: s.o. 
596 3 0 |n Teil I  |g 59v-61r  |t Oratio 'ad mensam'  |i >Item ante missam<. Ad mensam dulcissimi convivii tui rex angelorum ego peccator accessurus vereor et contremisco, cor habens multis aspersum maculis, corpus non caute custoditum ... - ... qui nos creasti cum non essemus et liberasti cum perditi fuissemus. Qui vivis.  |v Druck: z.B. Paradisus Animae. - Basel: Michael Wenssler, 1491, Bl. CLXXXr - CLXXXIr. 
596 3 0 |n Teil I  |g 61r-61v  |t Oratio 'Omnipotens...'  |r Thomas Aquinas  |i >Alia preparativa oracio<. Omnipotens et misericors deus ecce ego accedo ad sacramentum corporis et sanguinis unigeniti filii tui ... - ... tandem facie contemplari.  |v Druck: z.B. Thomas Aq. Opera omnia, ed. Vives, t. 32, Parisiis 1879, S. 821 Nr. VI. 
596 3 0 |n Teil I  |g 61v-66v  |t Variae orationes  |i >Item alia oratio<. Altissime deus ignosce misero infelicique peccatori. Quo enim vultu te respiciam domine ... - ... optatam nobis indulgenciam peccatorum concedere et ad requiem beatorum digneris perducere. Qui vivis et regnas. 
596 3 0 |n Teil II  |g 67r  |t Orationis cuiusdam ad beatam Mariam virginem finis  |i Omnium in te sperancium virgo ante partum virgo in partu virgo post partum fons misericordie fons salutis et gracie ... - ... omnibus fidelibus vivis et defunctis requiem sempiternam amen. Qui vivit et regnat.  |s Bemerkenswert ist die Bitte mit dem Namen des Bittenden (Z. 4f.): "ut intercedas pro me indigno famulo tuo Wilhelmo et pro omnibus consanguineis meis". 
596 3 0 |n Teil II  |g 67r  |t Oratio ad deum indulgentias exhibens  |i >De oracione sequenti sunt tres anni indulgenciarum<. Domine sancte pater omnipotens eterne deus intuere sacrosanctam hostiam quam tibi offert magnus pontifex dominus noster ... - ... plus exsolvit super nostri [sic] pena quam commisit pater noster in culpa.  |s Gleiche Hand wie vorangehendes Gebetsfragment. Zum Ablass s. u. 
596 3 0 |n Teil II  |g 67r-69v  |t [Roseum crinale beatae Mariae virginis] quod Urbanus papa V. composuisse et approbasse dicitur  |i >Oracionem sequentem composuit canonizavit et confirmavit sanctissimus in Christo pater ac dominus beatus Urbanus quintus cum primo venerat Romam in honore gloriose virginis Marie et omnibus vere penitentibus confessis et contritis eam devote cottidie legentibus coram ymagine eiusdem gloriose virginis Marie concessit indulgenciam et remissionem omnium peccatorum suorum<. [67v] Salve celi terre decus. Per te cetus vidit cecus ... - ... dietim reveretur. Amen.  |v Mone, Franz Joseph. - Lateinische Hymnen des Mittelalters, aus Handschriften herausgegeben und erklärt von F. J. Mone. - Freiburg i. B. 1853-1855. - Band 2, 275-278, Nr. 508. 
596 3 0 |n Teil II  |g 69v-77v  |t Orationes pro necessitate horarum canonicarum loco dicendae ab Urbano papa V. indulgentiis praeditae  |i >Urbanus episcopus servus servorum dei significans tam presentibus quam futuris quod orationum presentium suffragia dicens est penitus supportatus a canonicis horis urgente necessitate. Insuper C et XL dies vere indulgencie decantanti has horas non fictas sed per spiritum sanctum vobis transmissas misericorditer in domino relaxamus<. [Oratio I:] O domine deus omnipotens. O sancta atque individua nobilissima trinitas. O beata et benedicta incommutabilis et incomprehensa divinitas. O immensa ... [77v: Oratio X:] Per istam sanctissimam passionem tuam et tue matris compassionem dulcissime Ihesu miserere mei amen. >Ad impetrandum indulgenciam primo dicatur<. Domine non secundum peccata nostra facias nobis ... Kyrieleyson ... pater noster. Et ne nos domine exaudi. >Oremus<. Domine deus pater immense pietatis qui omnium misereris et neminem vis perire ... - ... nobis indignis peccatoribus misericorditer concede. Qui vivis.  |s Auch in A VIII 27, 193v-204v. 
596 3 0 |n Teil II  |g 78r-89v  |t Orationes et officia XXXI numero, quorum maiorem partem a diversis papis sive compositam sive indulgentiis esse ornatam fingunt. 
596 3 0 |n Teil II  |g 78r  |t I. Oratio  |i Sequens oratio est edita a beato Bonifacio papa quarto qui et largitus est eam dicentibus sub silencio misse VII annos indulgenciarum insuper et VII karenas misericorditer in domino laxatis. Obsecro te o patris sapientia Ihesu Christe nostra gloria da cogitatui meo graciosam seu illuminosam puritatem. O verbum eternum ... - ... largiri michi digneris vitam eternam. Amen. 
596 3 0 |n Teil II  |g 78r  |t II. Oratio  |i Sequens oratio est edita a Iohanne papa XXII(o) qui largitus est eam dicentibus sub missa CCCC(os) dies indulgenciarum. Ave sanctissimum et preciosissimum corpus domini nostri Ihesu Christi in ara crucis pro mundi salute deo patri oblatum. Ecce adoro te ... - ... panem sanctum vite eterne in odorem suavitatis. Amen. 
596 3 0 |n Teil II  |g 78v  |t III. Oratio de lacrimis Christi  |i Fremuit Ihesus spiritu et turbavit semetipsum et dixit Iudeis ubi posuistis Lazarum ... lacrimatus est Ihesus [Joh. 11, 34f.] Kyrieleison Christeleison ... Pater noster ... Et ne nos ... Domine exaudi ... Et clamor. Oremus. Deus cuius unigenitus assumpte humanitatis probabile argumentum de resurrectione Lazari mundo exhibuit concede nobis ... - ... et sanitatem conserves oculorum. Per e[undem dominum].  |s Vgl. Oratio IV. 
596 3 0 |n Teil II  |g 78v  |t IV. Oratio  |i Factus Ihesus in agonia ... in terram [Luc. 22, 43f.] Kyrieleison ... Pater noster ... Et ne nos ... Christus factus est pro nobis obediens [cf. Phil. 2, 8] ... Domine exaudi ... Et [clamor] oremus. Deus qui ab unigenito filio tuo domino nostro Ihesu Christo dum pre angustia imminentis agonie sudorem sanguinem emitteret ... - ... in hora mortis nostre dextera tue potencie misericorditer liberemur per eundem dominum. Has duas orationes [III und IV] precedentes composuit Bonifacius papa et largitus est dicentibus eas de qualibet VII annos indulgenciarum insuper Iohannes papa XXII(us) addidit predictis CCC(os) dies indulgenciarum. 
596 3 0 |n Teil II  |g 79r  |t V. Oratio de passione domini  |i Deus qui pro redempcione mundi nasci circumcidi a magis adorari a Iudeis reprobari a Iuda osculo tradi ... voluisti ... quo perduxisti tecum crucifixum latronem. Qui vivis ... - ... Iohannes papa XXIIus concessit dicentibus orationem precedentem CCCos dies indulgenciarum.  |s Druck beginnt: "Domine Iesu Christe fili dei vivi qui ..."; als Ablassspender wird hier Innocenz III. genannt. 
596 3 0 |n Teil II  |g 79r  |t VI. Oratio de eodem  |i Auxilientur michi domine Ihesu Christe omnes passiones tue et defende me ab omni tribulacione angustia dolore tristicia luctu ... - ... continua pietate conserves. Qui vivis.  |s Das Gebet findet sich auf deutsch in B XI 11, 39v. Bezügl. Ablass s. Oratio VII. 
596 3 0 |n Teil II  |g 79r-79v  |t VII. Oratio de eodem  |i Domine deus deus de deo lumen de lumine qui humanum genus crucis patibulo ex precepto patris redimere dignatus es ... - ... defende me indignum famulum tuum. Qui vivis. Innocentius IIIIus de duabus collectis precedentibus largitus est dicentibus eas VII annos indulgenciarum.  |s Der Ablass bezieht sich auf Orationes VI und VII. 
596 3 0 |n Teil II  |g 79v-80r  |t VIII. Oratio de eodem  |i Quicumque dixerit oracionem sequentem in qua tota passio salvatoris includitur ab Innocentio papa C dies indulgenciarum insuperque unam karenam consequitur. Item a Gregorio papa LXXX dies. Hec legitur statuta fuisse in concilio Lugdunensi. Sequitur oracio. Omnipotens metuende adorande et intimis visceribus cordium amande melliflue domine Ihesu Christe qui ab eterno de medullis cordis largiflui patris ... - ... fidelis et prudens servus inveniri merear. Qui vivis etc.  |s Das Gebet findet sich auch in A VIII 27, 212r. 
596 3 0 |n Teil II  |g 80r-81v  |t IX. Oratio de eodem  |i Sanctus Ambrosius sequentem orationem composuit de totali passione domini quam Anastasius papa tunc temporis confirmavit et eandem dicentibus quinquaginta dies indulgenciarum concessit. Domine Ihesu Christe fili dei vivi creator salvator redemptor idem et resuscitator generis humani te laudo te adoro te glorifico gracias tibi immensas refero utinam tibi gratas ... [81v] pro merito redditurus. Per hec ergo singula que frequenter humiliterque recolimus et per illa omnia que de te patre credimus et credere debemus indubitata fide te domine deus suppliciter exoramus ut ... tribuas et facultatem tollendi crucem nostram hilariter et sustinendi adversa quelibet pacienter ... - ... et inter electos tuos commorari nos facias per te domine Ihesu Christe salvator mundi rex glorie qui cum patre et spiritu sancto vivis et regnas deus in secula seculorum. Amen.  |s Das Gebet findet sich auch in B X 12, 116r und A VIII 27, 208v. 
596 3 0 |n Teil II  |g 81v-83r  |t X. Oratio metrica de eodem  |i Benedictus papa XII(us) composuisse narratur sequentem oracionem et dicentibus eam devote largitus est quinque milia dierum et XV dies indulgenciarum. Et notandum quod idem papa eciam wlt [sic] ablui peccata que per negligenciam sincopizacionem seu appocopizacionem [sic] verborum in canone a sacerdotibus obmittuntur sive negliguntur. Culter qui circumcidisti sacrosanctam carnem Christi reseca nocencia. ... - ... nos hic salvet ut futura perfruamur gloria. O mi Ihesu fili dei miserere precor mei unica essencia. O optime consolator tu cordium illustrator da salutis gaudia. Amen.  |s Das Gebet findet sich auch in A VIII 27, 210r. 
596 3 0 |n Teil II  |g 83r-83v  |t XI. Officium de passione  |i Sequentem oracionem Innocentius papa composuit et confirmavit et largitus est eam dicentibus VII annos indulgenciarum etc. Domine Ihesu Christe fili dei vivi fons vite ac origo tocius bonitatis qui de sinu dei patris in uterum virginis ... Kyrieleison Christeleyson ... pater noster ... et ne nos ... domine exaudi oremus. [83v] Auxilientur michi domine venerabiles passiones tue et me miserum peccatorem defendant ab omni dolore ... - ... me dignanter perducas ad vitam eternam. Qui vivis et regnas cum deo patre etc.  |s Dieses Officium findet sich auch in A VIII 27, 216v-217v, eine deutsche Übersetzung des zweiten Gebets in B XI 11, 39v. 
596 3 0 |n Teil II  |g 83v  |t XII. Oracio  |i Domine Ihesu Christe tibi commendo corpus meum et animam meam per tuam piissimam misericordiam deprecando ut michi indigno peccatori concedas ... - ... adoramus in terris. Qui vivis. De oracione precedenti sunt centum dies indulgenciarum quando dicitur in presencia corporis et sanguinis Ihesu Christi. 
596 3 0 |n Teil II  |g 84r  |t XIII. Oracio  |i Mundi creator et redemptor domine Ihesu Christe fili dei vivi salvator mundi rex glorie clementissime qui ad passionem iturus non pro tua necessitate sed pro nostra salute ... - ... conservare digneris. Qui vivis et regnas etc. Iohannes papa vicesimus secundus predictam oracionem composuit et confirmavit insuper tria milia dierum mortalium et XL dies venialium indulgenciarum tribuit. 
596 3 0 |n Teil II  |g 84r  |t XIV. Salutatio beatae Mariae virginis rhythmica  |i Ave Maria alta sti[r]ps lilii tocius castitatis. Ave profunda viole [sic pro mole] vallis tocius humilitatis. ... - ... Ave fructifer celi ros omnis divine suavitatis et devocionis. Amen Amen. Bonifacius papa largitus est omnibus precedentem salutacionem in honore beate Marie virginis gloriosissime dicentibus centum dies indulgenciarum.  |s Chevalier, Repertorium hymnologicum Nr. 1871. 
596 3 0 |n Teil II  |g 84v  |t XV. Ad beatam Mariam virginem metrice  |i Ave virgo sancta mater qua natus est orbis pater o Maria ... - ... dexteram filii o Maria. Amen.  |s Chevalier, Repertorium hymnologicum Nr. 1946. Vgl. auch B I 11, 293rb (zu Lesarten siehe dort). 
596 3 0 |n Teil II  |g 84v  |t XVI. Ad beatam Mariam virginem metrice  |i Templum sancti spiritus virgo parit celitus ... - ... paradisi gaudium. Amen.  |s Chevalier, Repertorium hymnologicum Nr. 33957. Vgl. auch B I 11, 293va. 
596 3 0 |n Teil II  |g 85r-85v  |t XVII. Salutatio crucis et membrorum domini cum oratione  |i Salve crux domini nostri Ihesu Christi que de corpore eiusdem domini nostri Ihesu Christi est dedicata et ex membris eius decorata. Salve tremendum caput domini nostri ... Kyrieleison Christeleyson ... pater noster ... tuam crucem adoramus ... domine exaudi oremus. Domine Ihesu Christe fili dei vivi salvator mundi rex glorie da in tribulacione leticiam ... - ... [85v] nobis vitam sempiternam. Qui vivis et regnas etc. Bonifacius papa prescriptam orationem dicentibus VII annos indulgenciarum et quatuor karenas concessit. 
596 3 0 |n Teil II  |g 85v-86r  |t XVIII. De passione secundum evangelium  |i Passio domini nostri Ihesu Christi secundum Iohannem. In illo tempore apprehendit ... testimonium eius [Joh. 19, 1-35]. Kyrieleison Christeleison ... pater noster ... tuam crucem ... [86r] adoramus ... domine exaudi ... oremus. Deus qui manus tuas et pedes tuos et totum corpus tuum pro nobis peccatoribus in ligno posuisti ... Quicumque ewangelium [sic] prescriptum oraverit vel a sacerdote devote audierit CCC dies indulgenciarum habebit a domino papa Iohanne XIIo. Item papa Benedictus et papa Clemens dictas indulgencias confirmaverunt.  |s Auch in A VIII 27, 214v. 
596 3 0 |n Teil II  |g 86r  |t XIX. Salutatio corporis Christi  |i Sequentem salutacionem composuit Innocentius et concessit eam dicentibus sub elevacione corporis et sanguinis Ihesu Christi VII annos indulgenciarum. Ave principium nostre creacionis. Ave premium nostre oracionis. Ave precium nostre redempcionis. ... - ... sacrificaris iuva dies nostros ... disponi et nos in electorum tuorum grege numerari concede. Qui vivis etc.  |s Chevalier, Repertorium hymnologicum Nr. 2059. 
596 3 0 |n Teil II  |g 86r  |t XX. De Christi corpore  |i Iohannes papa salutacionem composuit sequentem et dicens eam in elevacione consequitur centum dies indulgenciarum ab ipso. Item Innocentius quartus XXX dies indulgenciarum concessit. Ave caro Christi cara, immolata crucis ara ... - ... tecum frui gloria. Amen. Miserere nobis Ihesu Christe amen.  |s Chevalier, Repertorium hymnologicum Nr. 1710. 
596 3 0 |n Teil II  |g 86v  |t XXI. Salutatio  |i Ave Christe vinculatus, ave falso testificatus, ave sic ludificatus, ave veste denudatus ... ave ut rosa sanguinatus. Ave sacratissimum corpus domini nostri Ihesu Christi in ara crucis immolatum ... - ... Miserere nobis miseris peccatoribus. Leo papa L dies indulgenciarum et remissionem omnium peccatorum venialium concessit dicentibus prescriptam salutacionem in elevacione corporis et sanguinis Christi. 
596 3 0 |n Teil II  |g 86v  |t XXII. Oratio  |i O nuda humanitas. O magnum martirium. O profunda wlnera [sic]. O virtus sanginis et aque. O mortis acerbitas ... - ... perduc nos ad eternam felicitatem. Amen. Qui vivis. Dicentibus predictam oracionem infra missarum sollempnia concessa sunt tria milia annorum indulgenciarum ut dicitur. 
596 3 0 |n Teil II  |g 86v  |t XXIII. De vulneribus Christi  |i Scribe domine sacratissima wlnera [sic] in corde meo preciosissimo sanguine tuo ... - ... pascar hic et infuturum [sic]. Per te Ihesu Christe salvabor. Bonifacius papa ad confirmacionem predicte oracionis largitus est CCC annos indulgenciarum dicentibus.  |s Vgl. B VII 28, 81rb; als Verfasser wird dort Augustinus genannt. 
596 3 0 |n Teil II  |g 87r  |t XXIV. Preces per corpus et sanguinem domini  |i Bonifacius papa VIII(us) ad supplicacionem domini Philippi regis Francorum concessit universis et singulis sequentem oracionem dicentibus sub elevacione corporis Christi aut sub tercio "agnus dei" duo milia annorum indulgenciarum. Domine Ihesu Christe salvator mundi rex glorie qui hanc sacratissimam carnem de gloriosissimo virginis Marie utero assumpsisti ... - ... ab universis malis preteritis presentibus et futuris. Qui vivis et regnas cum deo patre etc. 
596 3 0 |n Teil II  |g 87r-87v  |t XXV. Oratio  |i Saluto te domine Ihesu Christe verbum patris filius virginis agnus dei salus mundi oblacio sanctitatis fons pietatis. Saluto te domine ... - ... qui passus es pro nobis. Amen. Ad predictam oracionem sive salutacionem Gregorius papa concessit CCC dies indulgenciarum. 
596 3 0 |n Teil II  |g 87v  |t XXVI. Oratio beati Augustini  |i Sequitur oratio beati Augustini episcopi quam dicentes sub elevacione corporis Christi habent III annos indulgenciarum et secundum quod affirmat idem Augustinus nec homo malus nec demon eis nocebit. Insuper non morientur in peccatis mortalibus. Dulcissime domine Ihesu Christe fili dei vivi inclinare digneris venerabiles aures tuas ad preces meas et precioso sanguine tuo quem pro humano genere fudisti ... - ... perduc me bone Ihesu ad vitam eternam. Qui vivis et regnas cum deo etc. 
596 3 0 |n Teil II  |g 87v-88r  |t XXVII. Oratio  |i O origo omnium bonorum misericors deus qui de sinu dei patris in uterum virginis Marie matris de tua inmarcessibili gloria ... - ... quatinus cum sancta unctione ad eterna gaudia valeam pervenire. Amen. Prescriptam oracionem composuit Clemens papa et habet VII annos indulgenciarum. 
596 3 0 |n Teil II  |g 88v  |t XXVIII. Ad latus salvatoris  |i Salve plaga [sancta] nostri redemptoris, nam ex te fluxit fons rosei coloris ... - ... fac nos sequi vestigia [nostri] salvatoris. Amen. Prescriptam salutacionem composuit Iohannes papa XXIIus et dicentibus eam concessit XVIII annos indulgenciarum.  |s Chevalier, Repertorium hymnologicum Nr. 33171. 
596 3 0 |n Teil II  |g 88v  |t XXIX. Oratio  |i O excellentissime et clementissime domine medice omnium wlnerum [sic] precor te cordialiter dilecte domine ut sanes omnia wlnera [sic] anime mee ... - ... ob honorem omnium sanctorum wlnerum [sic] tuorum. Qui cum patre et spiritu sancto vivis et regnas. Hec brevis prescripta oracio habet XX milia annos indulgenciarum sicut hoc inventum est in libris autenticis. 
596 3 0 |n Teil II  |g 89r-89v  |t XXX. Oratio 'Bedae' q.d. de VII ultimis verbis Christi  |i Sequitur oracio venerabilis Bede presbiteri de VII verbis domini et dicens eam habet CCC et mille dies indulgenciarum mortalium auctoritate apostolica. Domine Ihesu Christe fili dei vivi qui septem verba die ultima vite tue in cruce pendens dixisti ... Domine sicut tu dixisti patri ... Kyrieleison pater noster ps. Miserere mei ... Et sicut tu dixisti latroni ... - ... per infinita seculorum secula. Amen. Kyrieleison Christeleison Kyrieleison. Pater noster ps. deus in adiutorium meum intende.  |s Vgl. A XI 72, 2r und 100v. 
596 3 0 |n Teil II  |g 89v  |t XXXI. Oratio  |i Obsecro te dulcissime domine Ihesu Christe ut passio tua sit michi virtus qua muniar protegar et defendar. Wlnera [sic] tua sint mihi cibus ... - ... nunc et in perpetuum. Amen. Ad predictam oracionem tribuit Iohannes papa XXIIus CCC dies indulgenciarum indulgens eciam peccata sacerdotibus que fiunt in carne. 
596 3 1 |n Teil III  |g 90r-90v  |t leer 
596 3 0 |n Teil III  |g 91r-121v  |t Soliloquium seu imago vitae partim ex opusculo Bonaventurae, partim ex aliis fontibus compilatum (non perfectum)  |s Vgl. A X 142, 142v (olim B VIII 14, nicht VII), ebda. XXVIIb Nr. 19. 
596 3 0 |n Teil III  |g 91r-92v  |t Prologus  |r Bonaventura  |i >Ymago vite est nomen meum. Sequitur prologus<. Flecto genua ... dei [Eph. 3, 14-19]. Apostolus Paulus vas electionis eterne sacrarium ... - ... desiderii finis et complementum.  |v Bonaventurae Opera omnia (Quaracchi) vol. 8, 28a-29b. 
596 3 0 |n Teil III  |g 92v-117v  |t Capitulum primum  |r Bonaventura  |i >Quo modo anima exercitabitur mentaliter et qualiter sit formata per naturam. Anima<. Dic queso o homo si post devotam invocacionem ... - ... nichil in mundo est quod pertimescat.  |v Bonaventurae Opera omnia (Quaracchi) vol. 8, 29a-44b. 
596 3 0 |n Teil III  |g 117v-118v  |t Capitulum secundum  |r Bonaventura  |i >Quod omnia mundialia contempnenda sunt propter deum. Homo<. Converte o anima mea radium contemplacionis ad ea ... - ... [118r] in omnibus invidie semina prebuisti. Hec Bernardus. Nichil itaque bonum est nisi quod perpetuum est. [118v] Iero.  |v Bonaventurae Opera omnia (Quaracchi) vol. 8, 44a-45a. 
596 3 0 |n Teil III  |g 113v-117v  |t Additamentum non genuinum ex Gregorii Moralibus  |r Gregorius  |i Gregorius in Moralibus: Sed o anima si perfecte vis mundum contempnere et te ad deum tuum per amorem convertere vide per quos gradus sive dietas debeas incedere ... adhuc omnibus predictis non didicisti progressionem tue conversionis. Vide ergo quod modus reversionis est retro gradus per comparacionem ad modum aversionis ... Prima ergo reversio est per consideracionem tui ... - ... [117v] si queris revertendi modum. Ecce ... humilitas subicit, penitencia reducit, paciencia deducit, perseverancia perducit, denocio introducit, caritas unit, et in unione est status perfectus. >Explicit prima pars<. 
596 3 0 |n Teil III  |g 118v-121v  |t Pars adnexa scilicet De vanitate mundi excerptus  |r Hugo a S. Victore  |i Anima: O munde immunde quare dileximus te. Hic est fructus, et hec promissio et hec spes nostra ... Homo: Vides igitur mundum istum ... [119r] Anima: Video et bene video ... Homo: Quid vides? Anima: Navigantes video in mari et magnam tranguillitatem [sic] maris ... - ... [121v] Homo: Quid vides? Anima: Scolas discentium video. Magna est multitudo. Diversas ibi etates hominum conspicio parvos adolescentulos iuvenes senes densa quoque studia in hiis omnibus licet non una forma sit discendi.  |v PL 176, 703-709. 
596 3 1 |n Teil III  |g 122r-130v  |t leer 
596 0 |a Pergament unterschiedlicher Dicke, unsorgfältig beschnitten; Bl. 5 und 55 an der äusseren Ecke, Bl. 24 an beschädigter Stelle ergänzt. Bl. 24v-53r (Agenda defunctorum, Psalmi poenitentiales) infolge häufigen Gebrauchs bis zur völligen Verschmutzung abgenutzt.  |b Die Handschrift ist aus drei Teilen zusammengesetzt: Teil I (Bl. 1-66), Teil II (Bl. 67-89) und Teil III (Bl. 90-130). Lagen: (II+1)(D) + 4 V⁴⁰ + IV⁴⁸ + III⁵⁴ + VI⁶⁶ + (V-1)⁷⁵ + IV⁸³ + III⁸⁹ + VI¹⁰¹ + 2 V¹²¹ + II¹²⁵ + (III)¹³⁰. Das vordere Spiegelblatt (a) wurde herausgelöst und vor der ersten Lage eingeklebt. Das Gegenblatt zu Bl. 68 ist herausgeschnitten, der überhängende Streifen praktisch unsichtbar an Bl. 74v angeklebt. Das äusserste Blatt der letzten Lage ist als Spiegel in den hinteren Deckel geklebt.  |c Moderne Bleistiftfoliierung a.A-D.1-130. Alte Foliierung einzelner Lagen in den Ecken der recto-Seiten rechts unten. Reste von Reklamanten auf 10v, 20v, 30v, 40v, 48v und 111v. Die einzelnen Einträge in Teil II (78r-89v) wurden jeweils am Seitenrand von einer modernen Hand mit römischen Zahlen (I-XXXI) in Bleistift versehen. 
596 1 |e Hand Jakob Loubers  |3 ar-Dv 
596 1 |a Titel und Strichelung durchgängig rot.  |b 1r (Initiale J), 53r (Initiale S) und 58r (Initiale S) als Zierbuchstaben gestaltet: Buchstabenkörper lila bzw. blau mit weisser Überhöhung; lila und hellblaue, schwarz gerandete Ausläufer; Bl. 1r Umrahmung des Textkörpers vierseitig, 53r und 58r nur auf der linken Seitenhälfte. Grundierung der Initialen, Parallelstab zu den Ranken und Dornblätter mit Pinselgoldfüllungen, alles in französischem Stil Ende 14. Jh. ausgeführt, vgl. Escher, Miniaturen S. 69, Nr. 81. Übrige Initialen wechselnd rot und blau mit violettem bzw. rotem Filigran; innerhalb des Textes noch kleinere wechselnd in rot und blau.  |d Schriftspiegel 10,5 x 7-7,5 cm. Quadrierung sehr fein mit Stift, 20 Zeilen auf fast verschwundener Liniierung mit Stift.  |e Gotisierte Buchschrift (Cursiva currens) vom Ende des 14. Jh. in zwei Grössengraden, wobei die Versikeltexte kleiner sind.  |3 Teil I (1r-66v) 
596 1 |a Einfache rote Initialen; Titel, Zwischentitel und Strichelungen rot. Die von Vullenhoe geschriebenen Teile (s.u.) nur bis Bl. 77v rubriziert.  |d Schriftspiegel wechselnd je nach Ausnützung des Platzes durch die einzelnen Schreiber, im Allgemeinen 22-32 Zeilen auf 11-11,5 x 7,5-8 cm, Bl. 89v 12,5 x 7,5 cm. Keine Quadrierung und Punktierung der Linien.  |e Vier Hände: 1) 67r oben: Cursiva currens, 2. Hälfte 15. Jh. 2) 67r unten bis 69v oben: stark manierierte gotisierende Buchschrift um 1400. 3) 69v unten bis 86v oben und 89v oben, 87r bis 88v oben und 89r bis 89v oben: Buchschrift mit Bastarda-Charakter Mitte 15. Jh, Hand des Basler Kartäusers Heinrich von Vullenhoe laut dem rot unterstrichenen Schreibereintrag Bl. 77v unten: "Per manus fratris Heinrici de Vullenho Cartusiensium in Basilea anno domini Mº CCCCº XXXIXº circa festum beati Nicolai oretur pro eo"; vgl. über ihn B I 3, Schrift. 4) 66v unterer Rand, 84r, 86v unten, 88v unten und 89v unten: Feine Buchschrift des 15. Jh., manierierte Gotisierung.  |3 Teil II (67r-89v) 
596 1 |a Einfache rote Initialen; Titel, Zwischentitel und Strichelungen rot.  |d Schriftspiegel 9-10 x 7-7,5 cm. Quadrierung mit Tinte. 23-25 Zeilen auf punktierten, mit Stift sehr fein gezogenen Linien.  |e Buchminuskel des 15. Jh., zwei Hände: 1) 91r-118r (oberste drei Zeilen) Goticoantiqua mit Wechsel vom ein- zum zweistöckigen a; 2) 118r-121v saubere Bastarda.  |3 Teil III (90r-130v) 
655 7 |a Handschrift  |2 gnd-content 
690 |a Creator omnium rerum deus pater omnipotens cuius principium initium non recipit cuius aeternitas finem excludit quem cuncta  |2 han-A1 
690 |a Summe sacerdos et vere pontifex dne Iesu Christe dei patris caelestis unice fili ac beatae Mariae virginis de spiritu sco concepte et nate qui te obtulisti  |2 han-A1 
690 |a Ad mensam dulcissimi convivii tui rex angelorum ego peccator accessurus vereor et contremisco cor habens multis aspersum maculis  |2 han-A1 
690 |a Omnipotens et misericors deus ecce ego accedo ad sacramentum corporis et sanguinis unigeniti filii tui dni nri Iesu Christi . accedo inquam infirmus ad medicum vitae  |2 han-A1 
690 |a Altissime deus ignosce misero infelicique peccatori . quo enim vultu te respiciam dne vel quibus verbis me coram tuis conspectibus excusabo  |2 han-A1 
690 |a Dne sce pater omnipotens aeterne deus intuere sacrosanctam hostiam quam tibi offert  |2 han-A1 
690 |a Salve caeli terrae decus / per te coetus vidit cecus / captivorum et reorum / dum tu  |2 han-A1 
690 |a O dne deus omnipotens o sca atque individua nobilissima trinitas o beata et benedicta incommutabilis et incomprehensa divinitas o immensa  |2 han-A1 
690 |a Obsecro te o patris sapientia Iesu Christe nra gloria . da cogitatui meo gratiosam seu illuminosam puritatem . o verbum  |2 han-A1 
690 |a Ave scissimum et pretiosissimum corpus dni nri Iesu Christi in ara crucis pro mundi salute deo patri oblatum. Ecce adoro te  |2 han-A1 
690 |a Deus qui pro redemptione mundi nasci circumcidi a magis adorari a Iudaeis reprobari a Iuda osculo tradi  |2 han-A1 
690 |a Auxilientur mihi dne Iesu Christe omnes passiones tuae et defende me ab omni tribulatione angustia dolore tristitia  |2 han-A1 
690 |a Deus qui pro redempcione mundi nasci circumcidi a magis adorari a Iudeis reprobari a Iuda osculo tradi  |2 han-A1 
690 |a Dne deus deus de deo lumen de lumine qui humanum genus crucis patibulo ex praecepto patris redimere dignatus es qui me  |2 han-A1 
690 |a Omnipotens metuende adorande et intimis visceribus cordium amande melliflue dne Iesu Christe qui ab aeterno de medullis cordis largiflui patris  |2 han-A1 
690 |a Domine Iesu Christe fili dei vivi creator salvator redemptor idem et resuscitator generis humani te laudo te adoro te glorifico gratias tibi  |2 han-A1 
690 |a Culter qui circumcidisti / sacrosanctam carnem Christi / reseca nocentia  |2 han-A1 
690 |a Auxilientur mihi dne venerabiles passiones tuae et me miserum peccatorem defendant ab omni dolore et infirmitate  |2 han-A1 
690 |a Domine Iesu Christe tibi commendo corpus meum et animam meam per tuam piissimam misericordiam deprecando ut  |2 han-A1 
690 |a Mundi creator et redemptor dne Iesu Christe fili dei vivi salvator mundi rex gloriae clementissime qui ad passionem iturus non pro tua necessitate sed pro nra salute nobis in exemplum  |2 han-A1 
690 |a Ave Maria alta stirps lilii totius castitatis / ave profunda mole vallis totius humilitatis /  |2 han-A1 
690 |a Ave virgo sca mater / qua natus est orbis pater . o Maria /  |2 han-A1 
690 |a Templum sci spiritus / virgo parit caelitus / lucis vera radium / tu thesaurus pauperum /  |2 han-A1 
690 |a Salve crux dni nostri Iesu Christi quae de corpore eiusdem dni nostri Iesu Christi est dedicata et ex membris eius decorata salve tremendum caput dni nri  |2 han-A1 
690 |a Deus qui manus tuas et pedes tuos et totum corpus tuum pro nobis peccatoribus in ligno posuisti et coronam spineam a Iudaeis  |2 han-A1 
690 |a Ave principium nostrae creacionis / Ave praemium nostrae orationis / Ave pretium nostrae redemptionis  |2 han-A1 
690 |a Ave caro Christi cara / immolata crucis ara / pro redemptis hostia /  |2 han-A1 
690 |a Ave Christe vinculatus / ave falso testificatus / ave sic ludificatus / ave veste denudatus /  |2 han-A1 
690 |a O nuda humanitas o magnum martyrium o profunda vulnera o virtus sanguinis et aquae o mortis acerbitas o divina dulcedo  |2 han-A1 
690 |a Scribe dne sacratissima vulnera in corde meo pretiosissimo sanguine tuo ut in eis legam tuum amorem et tuum dolorem . tuum amorem ad contemnendum  |2 han-A1 
690 |a Dne Iesu Christe salvator mundi rex gloriae qui hanc sacratissimam carnem de gloriosissimo virginis Mariae utero assumpsisti  |2 han-A1 
690 |a Saluto te dne Iesu Christe verbum patris filius virginis agnus dei salus mundi oblatio scitatis fons pietatis saluto te dne Iesu Christe  |2 han-A1 
690 |a Dulcissime dne Iesu Christe fili dei vivi inclinare digneris venerabiles aures tuas ad preces meas  |2 han-A1 
690 |a O origo omnium bonorum misericors deus qui de sinu dei patris in uterum virginis Mariae matris de tua immarcessibili gloria ad nram fragilem naturam descendisti  |2 han-A1 
690 |a Salve plaga (sca) nostri redemptoris / nam ex te fluxit fons rosei coloris /  |2 han-A1 
690 |a O excellentissime et clementissime dne medice omnium vulnerum . precor te cordialiter dilecte dne ut sanes omnia vulnera animae meae ob honorem tuorum scorum  |2 han-A1 
690 |a Dne Iesu Christe fili dei vivi qui septem verba die ultima vitae tuae in cruce pendens dixisti  |2 han-A1 
690 |a Obsecro te dulcissime dne Iesu Christe ut passio tua sit mihi virtus qua muniar protegar et defendar . vulnera tua sint mihi cibus  |2 han-A1 
690 |a Flecto genua mea ad patrem ... (Eph.3,14). Apostolus Paulus vas electionis aeternae sacrarium divinae sanctificationis speculum et exemplar supernae contemplationis in verbis praemissis ostendit  |2 han-A1 
690 |a Dic quaeso o homo si post devotam invocationem divinae potentiae et post humilem implorationem aeternae sapientiae  |2 han-A1 
690 |a Ehemalige Signatur: Standort: Kartause Basel, Bibliotheca antiqua. Signatur: I vi (alt)  |e I vi (alt)  |2 han-A5 
700 1 |a Louber, Jakob  |d 1440-1513  |0 (DE-588)1024501442  |e Annotator  |4 ann 
700 0 |a Henricus  |c Arnoldi  |d 1407-1487  |0 (DE-588)102492042  |e Annotator  |4 ann 
700 1 |a Vullenhoe, Heinrich <<von>>  |d 1403/04-nach 1467  |0 (DE-588)1089923546  |e Schreiber/Scriptorium  |4 scr 
700 0 |a Ekbert  |c von Schönau  |d 1120-1184  |0 (DE-588)100940374  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Ekbert  |c von Schönau  |d 1120-1184  |t Stimulus amoris  |0 (DE-588)1128678691 
700 0 |a Johannes  |c Fiscannensis  |d 990-1079  |0 (DE-588)100949576  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 |a Thomas  |c von Aquin, Heiliger  |d 1225-1274  |0 (DE-588)118622110  |e Verfasser  |4 aut 
700 1 |a Augustinus, Aurelius  |c Heiliger  |d 354-430  |0 (DE-588)118505114  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 |a Beda  |c Heiliger  |d 672-735  |0 (DE-588)118508237  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 |a Johannes Bonaventura  |c Kardinal, Heiliger  |d 1221-1274  |0 (DE-588)118513176  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Johannes Bonaventura  |c Kardinal, Heiliger  |d 1221-1274  |t Soliloquium de quatuor mentalibus exercitiis  |0 (DE-588)1088042228 
700 0 |a Hugo  |c von Sankt Victor  |d 1096-1141  |0 (DE-588)118554611  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 |a Gregor  |b I.  |c Papst  |d 542-604  |0 (DE-588)118541838  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 2 |a Gregor  |b I.  |c Papst  |d 542-604  |t Moralia in Job  |0 (DE-588)4230993-1 
700 0 2 |a Hugo  |c de Sancto Victore  |d 1096-1141  |t De vanitate mundi 
710 2 |a Kloster St. Margarethental  |0 (DE-588)4682346-3  |e Früherer Eigentümer  |4 fmo 
751 |a Basel  |0 (DE-588)4004617-5 
830 0 |a Abteilung B X  |v 11  |w (HAN)000108230DSV05 
852 4 |b A100  |c 102HSS  |j UBH B X 11  |9 (41SLSP_UBS)9972440059805504 
856 4 1 |u https://www.e-codices.unifr.ch/de/list/one/ubb/B-X-0011  |z e-codices (Digitalisat) 
856 4 8 |u https://e-codices.ch/loris/ubb/ubb-B-X-0011/ubb-B-X-0011_0001r.jp2  |z Thumbnail e-codices 
856 4 2 |u http://www.manuscripta-mediaevalia.de/hs/katalogseiten/HSK0503b_b0521_jpg.htm  |z Meyer/Burckhardt online 
856 4 2 |u http://www.ub.unibas.ch/cgi-bin/ibb/sekundaerliteratur?bib=a100&sig=b+x+11  |z Literatur im Katalog IDS Basel Bern 
900 |f HANcollect_this handschrift 
900 |a HANunikat 
910 |c Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung. 
949 |c 102HSS  |p 12  |j UBH B X 11  |b A100  |9 (41SLSP_UBS)9972440059805504 
986 |a (41SLSP_UBS)9972440059805504  |9 (41SLSP_UBS)9972440059805504 

Basisinformationen

Signatur:
  • Basel, UB, UBH B X 11
Ressourcentyp:
Buchhandschrift
Digitalisat:
Titel:
Sammelhandschrift (Erbauung)
Entstehungsangaben:
zum Teil in Basel, Ende 14. Jahrhundert bis 15. Jahrhundert
Entstehungszeit (normiert):
1390 - 1499
Physische Beschreibung:
  • 1 Band (135 Blätter): mit Buchschmuck/Illustration; 14,5-15 x 10,5-11 cm
Physische Beschaffenheit:
  • Pergament
Serie:
Abteilung B X; 11

Hierarchie/Kontext

Wird geladen...

Inhalt und innere Ordnung

Inhalt:
  • Die Handschrift lässt sich in drei kodikologische Einheiten gliedern: Teil I (Bl. 1-66): Eckbertus Schongaugiensis, Stimulus dilectionis; Teil II (Bl. 67-89): Libellus precum (neque initio neque in fine integer); Teil III (Bl. 90-130): Soliloquium seu imago vitae partim ex opusculo Bonaventurae, partim ex aliis fontibus (exemplum gratia Hugone a Sancto Victore) compilatum (non perfectum).
  • [ar]. Urkundenfragment aus dem 15. Jh.. Nennung eines "Conrad Stour Burger ze Gebwiler"
  • [av-Av]. leer
  • [Br]. Titulus, Besitzvermerk und Conspectus. Ti. Meditacio devota de vita et passione Christi. Liber Carthusiensium in Basilea in quo continentur subscripta. Meditacio devota de vita et passione Christi ... - ... Ymago vite in complete.
  • [Bv-Dv]. leer
  • Teil I. [1r-19r]. Stimulus dilectionis. Eckbertus Schonaugiensis. >Incipit meditacio devota sive contemplacio circa vitam sive passionem domini nostri Ihesu Christi<. Ihesum Nazarenum a Iudeis innocenter condempnatum ... - ... actio honor et imperium in secula seculorum. Amen.. Druck: Roth, Friedrich Wilhelm Emil. - Die Visionen und Briefe der heiligen Elisabeth². - Brünn, 1886, 293-303.. PL 158, 784 C-761 B.. PL 184, 953 D-966 A. s. PL 195, 113/114.
  • Teil I. [19r-24v]. Oratio quae 'Carthusia' vocatur. Incipit oracio de sacramento corporis et sanguinis domini nostri Ihesu Christi edita secundum statum triplicum [sic] salvandorum scilicet incipiencium, proficiencium et perfectorum, habens novem partes ... que si mentis dentibus reverenti masticacione sepe teritur super omnia aromatha saporatur. >Incipit prima pars que vocatur Carthusia<. [19v] Creator omnium rerum deus pater omnipotens cuius principium initium non recipit, cuius eternitas finem excludit ... - ... [24v] sempiterna gaudia collaturus dominus noster Ihesus Christus filius tuus. Qui vivit et regnat cum deo patre in unitate spiritus sancti deus per omnia secula seculorum amen.. Vgl. A XI 72, 28v-33r und 131r-135r; deutsch in A IX 27, 177r-183r. Zur Verfasserfrage cf. Meyer/Burckhardt S. 522. Von den 9 Teilen des Gebetes richten sich I und II an deus pater, III und IV an deus filius, V und VI an spiritus sanctus, VII und VIII an trinitas und IX an beata Maria virgo und omnes sancti.
  • Teil I. [24v-45r]. Agenda defunctorum (ex usu Cartusiae). >Incipit agenda defunctorum. An<. Placebo domino ... - ... pedes nostros in viam pacis. Pater noster. Ps. De profundis. Collecte ut supra.. Vgl. B X 41, 136r ff.; B XI 14, 154v ff.; B XI 21, 198r ff; deutsch: B XI 11, 122v ff.. Druck: Breviarium secundum ordinem Carthusiensis. - Venedig: Andreas Torresanus, 1491, bl. k I(vb)-IIII(rb).
  • Teil I. [45r-53r]. Psalmi poenitentiales cum letania sanctorum q.d.. >Psalmi penitenciales<. Domine ne in furore tuo arguas me ... [50v] ego servus tuus sum. >Letania<. Kyrieleyson. Christeleyson. Kyrieleyson. Christe audi nos. Pater de celis deus miserere nobis ... - ... [53r] >Collecta<. Pretende domine famulis et famulabus tuis dextram celestis auxilii, ut te toto corde exquirant, etque digne postulant assequuntur fidelium. Omnipotens sempiterne deus qui vivorum ut supra.. Vgl. B X 12, 125v; B X 31, 172v; B X 41, 131v; B XI 14, 151v; B XI 21, 61v und B VI 14, 144v; deutsch B XI 11, 114r; B XI 19, 146r; vgl. B XI 24, 222r.. Druck: Breviarium secundum ordinem Carthusiensis. - Venedig: Andreas Torresanus, 1491, Bl. g VII(va)-VIII(vb).
  • Teil I. [53r-66v]. Orationes XI ante missam (communionem) dicendae
  • Teil I. [53r-58r]. Oratio 'Summe sacerdos...' (oratio Ambrosii). Johannes Fiscannensis abbas. >Oratio beati Ambrosii episcopi ante missam<. Summe sacerdos et vere pontifex qui te obtulisti ... - ... neque siciam in eternum.. Druck: z.B. Wilmart, André. - Auteurs spirituels et textes dévots du Moyen âge latin. - Paris, 1971, S. 114-124.
  • Teil I. [58r-59v]. Eadem oratio et contracta et immutata. Johannes Fiscannensis abbas. >Item preparativa sed brevior<. Summe sacerdos et vere pontifex domine Ihesu Christe, dei patris celestis unice fili ac beate Marie virginis de spiritu sancto concepte et nate qui te obtulisti ... - ... neque siciam in eternum.. Mit Ausnahme des breit ausgebauten Anfangs aus der Oratio des Johannes Fiscannensis kompiliert, stark verkürzt und teilweise verändert.. Druck: s.o.
  • Teil I. [59v-61r]. Oratio 'ad mensam'. >Item ante missam<. Ad mensam dulcissimi convivii tui rex angelorum ego peccator accessurus vereor et contremisco, cor habens multis aspersum maculis, corpus non caute custoditum ... - ... qui nos creasti cum non essemus et liberasti cum perditi fuissemus. Qui vivis.. Druck: z.B. Paradisus Animae. - Basel: Michael Wenssler, 1491, Bl. CLXXXr - CLXXXIr.
  • Teil I. [61r-61v]. Oratio 'Omnipotens...'. Thomas Aquinas. >Alia preparativa oracio<. Omnipotens et misericors deus ecce ego accedo ad sacramentum corporis et sanguinis unigeniti filii tui ... - ... tandem facie contemplari.. Druck: z.B. Thomas Aq. Opera omnia, ed. Vives, t. 32, Parisiis 1879, S. 821 Nr. VI.
  • Teil I. [61v-66v]. Variae orationes. >Item alia oratio<. Altissime deus ignosce misero infelicique peccatori. Quo enim vultu te respiciam domine ... - ... optatam nobis indulgenciam peccatorum concedere et ad requiem beatorum digneris perducere. Qui vivis et regnas.
  • Teil II. [67r]. Orationis cuiusdam ad beatam Mariam virginem finis. Omnium in te sperancium virgo ante partum virgo in partu virgo post partum fons misericordie fons salutis et gracie ... - ... omnibus fidelibus vivis et defunctis requiem sempiternam amen. Qui vivit et regnat.. Bemerkenswert ist die Bitte mit dem Namen des Bittenden (Z. 4f.): "ut intercedas pro me indigno famulo tuo Wilhelmo et pro omnibus consanguineis meis".
  • Teil II. [67r]. Oratio ad deum indulgentias exhibens. >De oracione sequenti sunt tres anni indulgenciarum<. Domine sancte pater omnipotens eterne deus intuere sacrosanctam hostiam quam tibi offert magnus pontifex dominus noster ... - ... plus exsolvit super nostri [sic] pena quam commisit pater noster in culpa.. Gleiche Hand wie vorangehendes Gebetsfragment. Zum Ablass s. u.
  • Teil II. [67r-69v]. [Roseum crinale beatae Mariae virginis] quod Urbanus papa V. composuisse et approbasse dicitur. >Oracionem sequentem composuit canonizavit et confirmavit sanctissimus in Christo pater ac dominus beatus Urbanus quintus cum primo venerat Romam in honore gloriose virginis Marie et omnibus vere penitentibus confessis et contritis eam devote cottidie legentibus coram ymagine eiusdem gloriose virginis Marie concessit indulgenciam et remissionem omnium peccatorum suorum<. [67v] Salve celi terre decus. Per te cetus vidit cecus ... - ... dietim reveretur. Amen.. Mone, Franz Joseph. - Lateinische Hymnen des Mittelalters, aus Handschriften herausgegeben und erklärt von F. J. Mone. - Freiburg i. B. 1853-1855. - Band 2, 275-278, Nr. 508.
  • Teil II. [69v-77v]. Orationes pro necessitate horarum canonicarum loco dicendae ab Urbano papa V. indulgentiis praeditae. >Urbanus episcopus servus servorum dei significans tam presentibus quam futuris quod orationum presentium suffragia dicens est penitus supportatus a canonicis horis urgente necessitate. Insuper C et XL dies vere indulgencie decantanti has horas non fictas sed per spiritum sanctum vobis transmissas misericorditer in domino relaxamus<. [Oratio I:] O domine deus omnipotens. O sancta atque individua nobilissima trinitas. O beata et benedicta incommutabilis et incomprehensa divinitas. O immensa ... [77v: Oratio X:] Per istam sanctissimam passionem tuam et tue matris compassionem dulcissime Ihesu miserere mei amen. >Ad impetrandum indulgenciam primo dicatur<. Domine non secundum peccata nostra facias nobis ... Kyrieleyson ... pater noster. Et ne nos domine exaudi. >Oremus<. Domine deus pater immense pietatis qui omnium misereris et neminem vis perire ... - ... nobis indignis peccatoribus misericorditer concede. Qui vivis.. Auch in A VIII 27, 193v-204v.
  • Teil II. [78r-89v]. Orationes et officia XXXI numero, quorum maiorem partem a diversis papis sive compositam sive indulgentiis esse ornatam fingunt.
  • Teil II. [78r]. I. Oratio. Sequens oratio est edita a beato Bonifacio papa quarto qui et largitus est eam dicentibus sub silencio misse VII annos indulgenciarum insuper et VII karenas misericorditer in domino laxatis. Obsecro te o patris sapientia Ihesu Christe nostra gloria da cogitatui meo graciosam seu illuminosam puritatem. O verbum eternum ... - ... largiri michi digneris vitam eternam. Amen.
  • Teil II. [78r]. II. Oratio. Sequens oratio est edita a Iohanne papa XXII(o) qui largitus est eam dicentibus sub missa CCCC(os) dies indulgenciarum. Ave sanctissimum et preciosissimum corpus domini nostri Ihesu Christi in ara crucis pro mundi salute deo patri oblatum. Ecce adoro te ... - ... panem sanctum vite eterne in odorem suavitatis. Amen.
  • Teil II. [78v]. III. Oratio de lacrimis Christi. Fremuit Ihesus spiritu et turbavit semetipsum et dixit Iudeis ubi posuistis Lazarum ... lacrimatus est Ihesus [Joh. 11, 34f.] Kyrieleison Christeleison ... Pater noster ... Et ne nos ... Domine exaudi ... Et clamor. Oremus. Deus cuius unigenitus assumpte humanitatis probabile argumentum de resurrectione Lazari mundo exhibuit concede nobis ... - ... et sanitatem conserves oculorum. Per e[undem dominum].. Vgl. Oratio IV.
  • Teil II. [78v]. IV. Oratio. Factus Ihesus in agonia ... in terram [Luc. 22, 43f.] Kyrieleison ... Pater noster ... Et ne nos ... Christus factus est pro nobis obediens [cf. Phil. 2, 8] ... Domine exaudi ... Et [clamor] oremus. Deus qui ab unigenito filio tuo domino nostro Ihesu Christo dum pre angustia imminentis agonie sudorem sanguinem emitteret ... - ... in hora mortis nostre dextera tue potencie misericorditer liberemur per eundem dominum. Has duas orationes [III und IV] precedentes composuit Bonifacius papa et largitus est dicentibus eas de qualibet VII annos indulgenciarum insuper Iohannes papa XXII(us) addidit predictis CCC(os) dies indulgenciarum.
  • Teil II. [79r]. V. Oratio de passione domini. Deus qui pro redempcione mundi nasci circumcidi a magis adorari a Iudeis reprobari a Iuda osculo tradi ... voluisti ... quo perduxisti tecum crucifixum latronem. Qui vivis ... - ... Iohannes papa XXIIus concessit dicentibus orationem precedentem CCCos dies indulgenciarum.. Druck beginnt: "Domine Iesu Christe fili dei vivi qui ..."; als Ablassspender wird hier Innocenz III. genannt.
  • Teil II. [79r]. VI. Oratio de eodem. Auxilientur michi domine Ihesu Christe omnes passiones tue et defende me ab omni tribulacione angustia dolore tristicia luctu ... - ... continua pietate conserves. Qui vivis.. Das Gebet findet sich auf deutsch in B XI 11, 39v. Bezügl. Ablass s. Oratio VII.
  • Teil II. [79r-79v]. VII. Oratio de eodem. Domine deus deus de deo lumen de lumine qui humanum genus crucis patibulo ex precepto patris redimere dignatus es ... - ... defende me indignum famulum tuum. Qui vivis. Innocentius IIIIus de duabus collectis precedentibus largitus est dicentibus eas VII annos indulgenciarum.. Der Ablass bezieht sich auf Orationes VI und VII.
  • Teil II. [79v-80r]. VIII. Oratio de eodem. Quicumque dixerit oracionem sequentem in qua tota passio salvatoris includitur ab Innocentio papa C dies indulgenciarum insuperque unam karenam consequitur. Item a Gregorio papa LXXX dies. Hec legitur statuta fuisse in concilio Lugdunensi. Sequitur oracio. Omnipotens metuende adorande et intimis visceribus cordium amande melliflue domine Ihesu Christe qui ab eterno de medullis cordis largiflui patris ... - ... fidelis et prudens servus inveniri merear. Qui vivis etc.. Das Gebet findet sich auch in A VIII 27, 212r.
  • Teil II. [80r-81v]. IX. Oratio de eodem. Sanctus Ambrosius sequentem orationem composuit de totali passione domini quam Anastasius papa tunc temporis confirmavit et eandem dicentibus quinquaginta dies indulgenciarum concessit. Domine Ihesu Christe fili dei vivi creator salvator redemptor idem et resuscitator generis humani te laudo te adoro te glorifico gracias tibi immensas refero utinam tibi gratas ... [81v] pro merito redditurus. Per hec ergo singula que frequenter humiliterque recolimus et per illa omnia que de te patre credimus et credere debemus indubitata fide te domine deus suppliciter exoramus ut ... tribuas et facultatem tollendi crucem nostram hilariter et sustinendi adversa quelibet pacienter ... - ... et inter electos tuos commorari nos facias per te domine Ihesu Christe salvator mundi rex glorie qui cum patre et spiritu sancto vivis et regnas deus in secula seculorum. Amen.. Das Gebet findet sich auch in B X 12, 116r und A VIII 27, 208v.
  • Teil II. [81v-83r]. X. Oratio metrica de eodem. Benedictus papa XII(us) composuisse narratur sequentem oracionem et dicentibus eam devote largitus est quinque milia dierum et XV dies indulgenciarum. Et notandum quod idem papa eciam wlt [sic] ablui peccata que per negligenciam sincopizacionem seu appocopizacionem [sic] verborum in canone a sacerdotibus obmittuntur sive negliguntur. Culter qui circumcidisti sacrosanctam carnem Christi reseca nocencia. ... - ... nos hic salvet ut futura perfruamur gloria. O mi Ihesu fili dei miserere precor mei unica essencia. O optime consolator tu cordium illustrator da salutis gaudia. Amen.. Das Gebet findet sich auch in A VIII 27, 210r.
  • Teil II. [83r-83v]. XI. Officium de passione. Sequentem oracionem Innocentius papa composuit et confirmavit et largitus est eam dicentibus VII annos indulgenciarum etc. Domine Ihesu Christe fili dei vivi fons vite ac origo tocius bonitatis qui de sinu dei patris in uterum virginis ... Kyrieleison Christeleyson ... pater noster ... et ne nos ... domine exaudi oremus. [83v] Auxilientur michi domine venerabiles passiones tue et me miserum peccatorem defendant ab omni dolore ... - ... me dignanter perducas ad vitam eternam. Qui vivis et regnas cum deo patre etc.. Dieses Officium findet sich auch in A VIII 27, 216v-217v, eine deutsche Übersetzung des zweiten Gebets in B XI 11, 39v.
  • Teil II. [83v]. XII. Oracio. Domine Ihesu Christe tibi commendo corpus meum et animam meam per tuam piissimam misericordiam deprecando ut michi indigno peccatori concedas ... - ... adoramus in terris. Qui vivis. De oracione precedenti sunt centum dies indulgenciarum quando dicitur in presencia corporis et sanguinis Ihesu Christi.
  • Teil II. [84r]. XIII. Oracio. Mundi creator et redemptor domine Ihesu Christe fili dei vivi salvator mundi rex glorie clementissime qui ad passionem iturus non pro tua necessitate sed pro nostra salute ... - ... conservare digneris. Qui vivis et regnas etc. Iohannes papa vicesimus secundus predictam oracionem composuit et confirmavit insuper tria milia dierum mortalium et XL dies venialium indulgenciarum tribuit.
  • Teil II. [84r]. XIV. Salutatio beatae Mariae virginis rhythmica. Ave Maria alta sti[r]ps lilii tocius castitatis. Ave profunda viole [sic pro mole] vallis tocius humilitatis. ... - ... Ave fructifer celi ros omnis divine suavitatis et devocionis. Amen Amen. Bonifacius papa largitus est omnibus precedentem salutacionem in honore beate Marie virginis gloriosissime dicentibus centum dies indulgenciarum.. Chevalier, Repertorium hymnologicum Nr. 1871.
  • Teil II. [84v]. XV. Ad beatam Mariam virginem metrice. Ave virgo sancta mater qua natus est orbis pater o Maria ... - ... dexteram filii o Maria. Amen.. Chevalier, Repertorium hymnologicum Nr. 1946. Vgl. auch B I 11, 293rb (zu Lesarten siehe dort).
  • Teil II. [84v]. XVI. Ad beatam Mariam virginem metrice. Templum sancti spiritus virgo parit celitus ... - ... paradisi gaudium. Amen.. Chevalier, Repertorium hymnologicum Nr. 33957. Vgl. auch B I 11, 293va.
  • Teil II. [85r-85v]. XVII. Salutatio crucis et membrorum domini cum oratione. Salve crux domini nostri Ihesu Christi que de corpore eiusdem domini nostri Ihesu Christi est dedicata et ex membris eius decorata. Salve tremendum caput domini nostri ... Kyrieleison Christeleyson ... pater noster ... tuam crucem adoramus ... domine exaudi oremus. Domine Ihesu Christe fili dei vivi salvator mundi rex glorie da in tribulacione leticiam ... - ... [85v] nobis vitam sempiternam. Qui vivis et regnas etc. Bonifacius papa prescriptam orationem dicentibus VII annos indulgenciarum et quatuor karenas concessit.
  • Teil II. [85v-86r]. XVIII. De passione secundum evangelium. Passio domini nostri Ihesu Christi secundum Iohannem. In illo tempore apprehendit ... testimonium eius [Joh. 19, 1-35]. Kyrieleison Christeleison ... pater noster ... tuam crucem ... [86r] adoramus ... domine exaudi ... oremus. Deus qui manus tuas et pedes tuos et totum corpus tuum pro nobis peccatoribus in ligno posuisti ... Quicumque ewangelium [sic] prescriptum oraverit vel a sacerdote devote audierit CCC dies indulgenciarum habebit a domino papa Iohanne XIIo. Item papa Benedictus et papa Clemens dictas indulgencias confirmaverunt.. Auch in A VIII 27, 214v.
  • Teil II. [86r]. XIX. Salutatio corporis Christi. Sequentem salutacionem composuit Innocentius et concessit eam dicentibus sub elevacione corporis et sanguinis Ihesu Christi VII annos indulgenciarum. Ave principium nostre creacionis. Ave premium nostre oracionis. Ave precium nostre redempcionis. ... - ... sacrificaris iuva dies nostros ... disponi et nos in electorum tuorum grege numerari concede. Qui vivis etc.. Chevalier, Repertorium hymnologicum Nr. 2059.
  • Teil II. [86r]. XX. De Christi corpore. Iohannes papa salutacionem composuit sequentem et dicens eam in elevacione consequitur centum dies indulgenciarum ab ipso. Item Innocentius quartus XXX dies indulgenciarum concessit. Ave caro Christi cara, immolata crucis ara ... - ... tecum frui gloria. Amen. Miserere nobis Ihesu Christe amen.. Chevalier, Repertorium hymnologicum Nr. 1710.
  • Teil II. [86v]. XXI. Salutatio. Ave Christe vinculatus, ave falso testificatus, ave sic ludificatus, ave veste denudatus ... ave ut rosa sanguinatus. Ave sacratissimum corpus domini nostri Ihesu Christi in ara crucis immolatum ... - ... Miserere nobis miseris peccatoribus. Leo papa L dies indulgenciarum et remissionem omnium peccatorum venialium concessit dicentibus prescriptam salutacionem in elevacione corporis et sanguinis Christi.
  • Teil II. [86v]. XXII. Oratio. O nuda humanitas. O magnum martirium. O profunda wlnera [sic]. O virtus sanginis et aque. O mortis acerbitas ... - ... perduc nos ad eternam felicitatem. Amen. Qui vivis. Dicentibus predictam oracionem infra missarum sollempnia concessa sunt tria milia annorum indulgenciarum ut dicitur.
  • Teil II. [86v]. XXIII. De vulneribus Christi. Scribe domine sacratissima wlnera [sic] in corde meo preciosissimo sanguine tuo ... - ... pascar hic et infuturum [sic]. Per te Ihesu Christe salvabor. Bonifacius papa ad confirmacionem predicte oracionis largitus est CCC annos indulgenciarum dicentibus.. Vgl. B VII 28, 81rb; als Verfasser wird dort Augustinus genannt.
  • Teil II. [87r]. XXIV. Preces per corpus et sanguinem domini. Bonifacius papa VIII(us) ad supplicacionem domini Philippi regis Francorum concessit universis et singulis sequentem oracionem dicentibus sub elevacione corporis Christi aut sub tercio "agnus dei" duo milia annorum indulgenciarum. Domine Ihesu Christe salvator mundi rex glorie qui hanc sacratissimam carnem de gloriosissimo virginis Marie utero assumpsisti ... - ... ab universis malis preteritis presentibus et futuris. Qui vivis et regnas cum deo patre etc.
  • Teil II. [87r-87v]. XXV. Oratio. Saluto te domine Ihesu Christe verbum patris filius virginis agnus dei salus mundi oblacio sanctitatis fons pietatis. Saluto te domine ... - ... qui passus es pro nobis. Amen. Ad predictam oracionem sive salutacionem Gregorius papa concessit CCC dies indulgenciarum.
  • Teil II. [87v]. XXVI. Oratio beati Augustini. Sequitur oratio beati Augustini episcopi quam dicentes sub elevacione corporis Christi habent III annos indulgenciarum et secundum quod affirmat idem Augustinus nec homo malus nec demon eis nocebit. Insuper non morientur in peccatis mortalibus. Dulcissime domine Ihesu Christe fili dei vivi inclinare digneris venerabiles aures tuas ad preces meas et precioso sanguine tuo quem pro humano genere fudisti ... - ... perduc me bone Ihesu ad vitam eternam. Qui vivis et regnas cum deo etc.
  • Teil II. [87v-88r]. XXVII. Oratio. O origo omnium bonorum misericors deus qui de sinu dei patris in uterum virginis Marie matris de tua inmarcessibili gloria ... - ... quatinus cum sancta unctione ad eterna gaudia valeam pervenire. Amen. Prescriptam oracionem composuit Clemens papa et habet VII annos indulgenciarum.
  • Teil II. [88v]. XXVIII. Ad latus salvatoris. Salve plaga [sancta] nostri redemptoris, nam ex te fluxit fons rosei coloris ... - ... fac nos sequi vestigia [nostri] salvatoris. Amen. Prescriptam salutacionem composuit Iohannes papa XXIIus et dicentibus eam concessit XVIII annos indulgenciarum.. Chevalier, Repertorium hymnologicum Nr. 33171.
  • Teil II. [88v]. XXIX. Oratio. O excellentissime et clementissime domine medice omnium wlnerum [sic] precor te cordialiter dilecte domine ut sanes omnia wlnera [sic] anime mee ... - ... ob honorem omnium sanctorum wlnerum [sic] tuorum. Qui cum patre et spiritu sancto vivis et regnas. Hec brevis prescripta oracio habet XX milia annos indulgenciarum sicut hoc inventum est in libris autenticis.
  • Teil II. [89r-89v]. XXX. Oratio 'Bedae' q.d. de VII ultimis verbis Christi. Sequitur oracio venerabilis Bede presbiteri de VII verbis domini et dicens eam habet CCC et mille dies indulgenciarum mortalium auctoritate apostolica. Domine Ihesu Christe fili dei vivi qui septem verba die ultima vite tue in cruce pendens dixisti ... Domine sicut tu dixisti patri ... Kyrieleison pater noster ps. Miserere mei ... Et sicut tu dixisti latroni ... - ... per infinita seculorum secula. Amen. Kyrieleison Christeleison Kyrieleison. Pater noster ps. deus in adiutorium meum intende.. Vgl. A XI 72, 2r und 100v.
  • Teil II. [89v]. XXXI. Oratio. Obsecro te dulcissime domine Ihesu Christe ut passio tua sit michi virtus qua muniar protegar et defendar. Wlnera [sic] tua sint mihi cibus ... - ... nunc et in perpetuum. Amen. Ad predictam oracionem tribuit Iohannes papa XXIIus CCC dies indulgenciarum indulgens eciam peccata sacerdotibus que fiunt in carne.
  • Teil III. [90r-90v]. leer
  • Teil III. [91r-121v]. Soliloquium seu imago vitae partim ex opusculo Bonaventurae, partim ex aliis fontibus compilatum (non perfectum). Vgl. A X 142, 142v (olim B VIII 14, nicht VII), ebda. XXVIIb Nr. 19.
  • Teil III. [91r-92v]. Prologus. Bonaventura. >Ymago vite est nomen meum. Sequitur prologus<. Flecto genua ... dei [Eph. 3, 14-19]. Apostolus Paulus vas electionis eterne sacrarium ... - ... desiderii finis et complementum.. Bonaventurae Opera omnia (Quaracchi) vol. 8, 28a-29b.
  • Teil III. [92v-117v]. Capitulum primum. Bonaventura. >Quo modo anima exercitabitur mentaliter et qualiter sit formata per naturam. Anima<. Dic queso o homo si post devotam invocacionem ... - ... nichil in mundo est quod pertimescat.. Bonaventurae Opera omnia (Quaracchi) vol. 8, 29a-44b.
  • Teil III. [117v-118v]. Capitulum secundum. Bonaventura. >Quod omnia mundialia contempnenda sunt propter deum. Homo<. Converte o anima mea radium contemplacionis ad ea ... - ... [118r] in omnibus invidie semina prebuisti. Hec Bernardus. Nichil itaque bonum est nisi quod perpetuum est. [118v] Iero.. Bonaventurae Opera omnia (Quaracchi) vol. 8, 44a-45a.
  • Teil III. [113v-117v]. Additamentum non genuinum ex Gregorii Moralibus. Gregorius. Gregorius in Moralibus: Sed o anima si perfecte vis mundum contempnere et te ad deum tuum per amorem convertere vide per quos gradus sive dietas debeas incedere ... adhuc omnibus predictis non didicisti progressionem tue conversionis. Vide ergo quod modus reversionis est retro gradus per comparacionem ad modum aversionis ... Prima ergo reversio est per consideracionem tui ... - ... [117v] si queris revertendi modum. Ecce ... humilitas subicit, penitencia reducit, paciencia deducit, perseverancia perducit, denocio introducit, caritas unit, et in unione est status perfectus. >Explicit prima pars<.
  • Teil III. [118v-121v]. Pars adnexa scilicet De vanitate mundi excerptus. Hugo a S. Victore. Anima: O munde immunde quare dileximus te. Hic est fructus, et hec promissio et hec spes nostra ... Homo: Vides igitur mundum istum ... [119r] Anima: Video et bene video ... Homo: Quid vides? Anima: Navigantes video in mari et magnam tranguillitatem [sic] maris ... - ... [121v] Homo: Quid vides? Anima: Scolas discentium video. Magna est multitudo. Diversas ibi etates hominum conspicio parvos adolescentulos iuvenes senes densa quoque studia in hiis omnibus licet non una forma sit discendi.. PL 176, 703-709.
  • Teil III. [122r-130v]. leer
Initien:
  • Creator omnium rerum deus pater omnipotens cuius principium initium non recipit cuius aeternitas finem excludit quem cuncta
  • Summe sacerdos et vere pontifex dne Iesu Christe dei patris caelestis unice fili ac beatae Mariae virginis de spiritu sco concepte et nate qui te obtulisti
  • Ad mensam dulcissimi convivii tui rex angelorum ego peccator accessurus vereor et contremisco cor habens multis aspersum maculis
  • Omnipotens et misericors deus ecce ego accedo ad sacramentum corporis et sanguinis unigeniti filii tui dni nri Iesu Christi . accedo inquam infirmus ad medicum vitae
  • Altissime deus ignosce misero infelicique peccatori . quo enim vultu te respiciam dne vel quibus verbis me coram tuis conspectibus excusabo
  • Dne sce pater omnipotens aeterne deus intuere sacrosanctam hostiam quam tibi offert
  • Salve caeli terrae decus / per te coetus vidit cecus / captivorum et reorum / dum tu
  • O dne deus omnipotens o sca atque individua nobilissima trinitas o beata et benedicta incommutabilis et incomprehensa divinitas o immensa
  • Obsecro te o patris sapientia Iesu Christe nra gloria . da cogitatui meo gratiosam seu illuminosam puritatem . o verbum
  • Ave scissimum et pretiosissimum corpus dni nri Iesu Christi in ara crucis pro mundi salute deo patri oblatum. Ecce adoro te
  • Deus qui pro redemptione mundi nasci circumcidi a magis adorari a Iudaeis reprobari a Iuda osculo tradi
  • Auxilientur mihi dne Iesu Christe omnes passiones tuae et defende me ab omni tribulatione angustia dolore tristitia
  • Deus qui pro redempcione mundi nasci circumcidi a magis adorari a Iudeis reprobari a Iuda osculo tradi
  • Dne deus deus de deo lumen de lumine qui humanum genus crucis patibulo ex praecepto patris redimere dignatus es qui me
  • Omnipotens metuende adorande et intimis visceribus cordium amande melliflue dne Iesu Christe qui ab aeterno de medullis cordis largiflui patris
  • Domine Iesu Christe fili dei vivi creator salvator redemptor idem et resuscitator generis humani te laudo te adoro te glorifico gratias tibi
  • Culter qui circumcidisti / sacrosanctam carnem Christi / reseca nocentia
  • Auxilientur mihi dne venerabiles passiones tuae et me miserum peccatorem defendant ab omni dolore et infirmitate
  • Domine Iesu Christe tibi commendo corpus meum et animam meam per tuam piissimam misericordiam deprecando ut
  • Mundi creator et redemptor dne Iesu Christe fili dei vivi salvator mundi rex gloriae clementissime qui ad passionem iturus non pro tua necessitate sed pro nra salute nobis in exemplum
  • Ave Maria alta stirps lilii totius castitatis / ave profunda mole vallis totius humilitatis /
  • Ave virgo sca mater / qua natus est orbis pater . o Maria /
  • Templum sci spiritus / virgo parit caelitus / lucis vera radium / tu thesaurus pauperum /
  • Salve crux dni nostri Iesu Christi quae de corpore eiusdem dni nostri Iesu Christi est dedicata et ex membris eius decorata salve tremendum caput dni nri
  • Deus qui manus tuas et pedes tuos et totum corpus tuum pro nobis peccatoribus in ligno posuisti et coronam spineam a Iudaeis
  • Ave principium nostrae creacionis / Ave praemium nostrae orationis / Ave pretium nostrae redemptionis
  • Ave caro Christi cara / immolata crucis ara / pro redemptis hostia /
  • Ave Christe vinculatus / ave falso testificatus / ave sic ludificatus / ave veste denudatus /
  • O nuda humanitas o magnum martyrium o profunda vulnera o virtus sanguinis et aquae o mortis acerbitas o divina dulcedo
  • Scribe dne sacratissima vulnera in corde meo pretiosissimo sanguine tuo ut in eis legam tuum amorem et tuum dolorem . tuum amorem ad contemnendum
  • Dne Iesu Christe salvator mundi rex gloriae qui hanc sacratissimam carnem de gloriosissimo virginis Mariae utero assumpsisti
  • Saluto te dne Iesu Christe verbum patris filius virginis agnus dei salus mundi oblatio scitatis fons pietatis saluto te dne Iesu Christe
  • Dulcissime dne Iesu Christe fili dei vivi inclinare digneris venerabiles aures tuas ad preces meas
  • O origo omnium bonorum misericors deus qui de sinu dei patris in uterum virginis Mariae matris de tua immarcessibili gloria ad nram fragilem naturam descendisti
  • Salve plaga (sca) nostri redemptoris / nam ex te fluxit fons rosei coloris /
  • O excellentissime et clementissime dne medice omnium vulnerum . precor te cordialiter dilecte dne ut sanes omnia vulnera animae meae ob honorem tuorum scorum
  • Dne Iesu Christe fili dei vivi qui septem verba die ultima vitae tuae in cruce pendens dixisti
  • Obsecro te dulcissime dne Iesu Christe ut passio tua sit mihi virtus qua muniar protegar et defendar . vulnera tua sint mihi cibus
  • Flecto genua mea ad patrem ... (Eph.3,14). Apostolus Paulus vas electionis aeternae sacrarium divinae sanctificationis speculum et exemplar supernae contemplationis in verbis praemissis ostendit
  • Dic quaeso o homo si post devotam invocationem divinae potentiae et post humilem implorationem aeternae sapientiae

Anmerkungen

Sprache, Schrift:
Lateinisch
Anmerkung zur Reproduktion:
Sicherheitsfilm Basel UB: Mscr Film c 211; 2014

Geschichte

Entstehungs-, Besitz- und Sammlungsgeschichte:
Aus der Bibliothek der Basler Kartause: siehe Eintrag Jakob Loubers auf Bl. Br oben: "Ti. Meditatio devota de vita et passione Christi. J vi. Liber Cartusiensium in Basilea in quo continentur subscripta" mit nachfolgendem Conspectus von 10 Titeln. Auf 1r am unteren Rand ein Eintrag des Priors Heinrich Arnoldi: "Liber domus vallis beatae Margarete ordinis Carthusiensium in Basilea minori Constanciensis diocesis" auf Rasur; der frühere hier vorhandene, mit der Quarzlampe noch lesbare Besitzeintrag enthält dieselbe Aussage. Weitere Besitzeinträge der Basler Kartause auf Bl. 25r und 45r jeweils unten links: "Liber Carthusiensium Basileae", Bl. 67v unten rechts "Carthusiensium Basileae" sowie 83r unten: "Iste liber Carthusiensium in Basilea". Zumindest Teile der Handschrift wurden in der Kartause Basel geschrieben (vgl. Schrift: Schreibereintrag von Heinrich von Vullenhoe auf Bl. 77 unten). Im alten Standortverzeichnis pro antiqua (AR I 2) ist sie unter der genannten Signatur, im alphabetischen Katalog Urban Mosers auf Bl. 230v unter derselben mit der Bezeichnung "Meditatio de humanitate et passione Christi" zu finden. Das Urkundenfragment aus dem vorderen Deckel mit Erwähnung von Guebwiller weist auf eine Entstehung des Einbands in der Region des Oberrheins hin.
Akzession:
  • Eigentümer: Öffentliche Bibliothek der Universität Basel
Ehemalige Signatur:
Ehemalige Signatur: Standort: Kartause Basel, Bibliotheca antiqua. Signatur: I vi (alt); I vi (alt)

Einband

Einband:
Mit abgeriebenem, gemustertem braunen Leder überzogene, über den Buchblock etwas hinausragende Holzdeckel, gleiches Muster vorn und hinten: in mit dreifacher Liniierung abgeteiltem Mittelfeld in dreifacher Liniierung gezogene Diagonalen, in jedem der vier Zwischenfelder je eine Palmette und zwei kleine Rosetten; Randpartie mit kontinuierlichem Blattmuster eines Rollenstempels. Von den zwei nach vorn greifenden Schliessen nur die Beschläge erhalten (obere Schliesse nur am vorderen, untere Schliesse an beiden Deckeln). Rote Ledersignakeln am vorderen Schnitt. Das im vorderen Deckel vermakulierte deutsche Urkundenfragment aus dem 15. Jh., in welchem "Conrad Stour Burger ze Gebwiler" genannt wird, wurde herausgelöst und als Blatt a eingebunden. Der Band wurde 1952 von W. Bitz in Basel repariert.

Buchblock

Beschreibstoff:
Pergament unterschiedlicher Dicke, unsorgfältig beschnitten; Bl. 5 und 55 an der äusseren Ecke, Bl. 24 an beschädigter Stelle ergänzt. Bl. 24v-53r (Agenda defunctorum, Psalmi poenitentiales) infolge häufigen Gebrauchs bis zur völligen Verschmutzung abgenutzt.
Lagen:
Die Handschrift ist aus drei Teilen zusammengesetzt: Teil I (Bl. 1-66), Teil II (Bl. 67-89) und Teil III (Bl. 90-130). Lagen: (II+1)(D) + 4 V⁴⁰ + IV⁴⁸ + III⁵⁴ + VI⁶⁶ + (V-1)⁷⁵ + IV⁸³ + III⁸⁹ + VI¹⁰¹ + 2 V¹²¹ + II¹²⁵ + (III)¹³⁰. Das vordere Spiegelblatt (a) wurde herausgelöst und vor der ersten Lage eingeklebt. Das Gegenblatt zu Bl. 68 ist herausgeschnitten, der überhängende Streifen praktisch unsichtbar an Bl. 74v angeklebt. Das äusserste Blatt der letzten Lage ist als Spiegel in den hinteren Deckel geklebt.
Zählungen:
Moderne Bleistiftfoliierung a.A-D.1-130. Alte Foliierung einzelner Lagen in den Ecken der recto-Seiten rechts unten. Reste von Reklamanten auf 10v, 20v, 30v, 40v, 48v und 111v. Die einzelnen Einträge in Teil II (78r-89v) wurden jeweils am Seitenrand von einer modernen Hand mit römischen Zahlen (I-XXXI) in Bleistift versehen.

Ausstattung

Rubrizierungen:
Teil I (1r-66v): Titel und Strichelung durchgängig rot.
Teil II (67r-89v): Einfache rote Initialen; Titel, Zwischentitel und Strichelungen rot. Die von Vullenhoe geschriebenen Teile (s.u.) nur bis Bl. 77v rubriziert.
Teil III (90r-130v): Einfache rote Initialen; Titel, Zwischentitel und Strichelungen rot.
Initialen:
Teil I (1r-66v): 1r (Initiale J), 53r (Initiale S) und 58r (Initiale S) als Zierbuchstaben gestaltet: Buchstabenkörper lila bzw. blau mit weisser Überhöhung; lila und hellblaue, schwarz gerandete Ausläufer; Bl. 1r Umrahmung des Textkörpers vierseitig, 53r und 58r nur auf der linken Seitenhälfte. Grundierung der Initialen, Parallelstab zu den Ranken und Dornblätter mit Pinselgoldfüllungen, alles in französischem Stil Ende 14. Jh. ausgeführt, vgl. Escher, Miniaturen S. 69, Nr. 81. Übrige Initialen wechselnd rot und blau mit violettem bzw. rotem Filigran; innerhalb des Textes noch kleinere wechselnd in rot und blau.
Einrichtung:
Teil I (1r-66v): Schriftspiegel 10,5 x 7-7,5 cm. Quadrierung sehr fein mit Stift, 20 Zeilen auf fast verschwundener Liniierung mit Stift.
Teil II (67r-89v): Schriftspiegel wechselnd je nach Ausnützung des Platzes durch die einzelnen Schreiber, im Allgemeinen 22-32 Zeilen auf 11-11,5 x 7,5-8 cm, Bl. 89v 12,5 x 7,5 cm. Keine Quadrierung und Punktierung der Linien.
Teil III (90r-130v): Schriftspiegel 9-10 x 7-7,5 cm. Quadrierung mit Tinte. 23-25 Zeilen auf punktierten, mit Stift sehr fein gezogenen Linien.
Schrift:
ar-Dv: Hand Jakob Loubers
Teil I (1r-66v): Gotisierte Buchschrift (Cursiva currens) vom Ende des 14. Jh. in zwei Grössengraden, wobei die Versikeltexte kleiner sind.
Teil II (67r-89v): Vier Hände: 1) 67r oben: Cursiva currens, 2. Hälfte 15. Jh. 2) 67r unten bis 69v oben: stark manierierte gotisierende Buchschrift um 1400. 3) 69v unten bis 86v oben und 89v oben, 87r bis 88v oben und 89r bis 89v oben: Buchschrift mit Bastarda-Charakter Mitte 15. Jh, Hand des Basler Kartäusers Heinrich von Vullenhoe laut dem rot unterstrichenen Schreibereintrag Bl. 77v unten: "Per manus fratris Heinrici de Vullenho Cartusiensium in Basilea anno domini Mº CCCCº XXXIXº circa festum beati Nicolai oretur pro eo"; vgl. über ihn B I 3, Schrift. 4) 66v unterer Rand, 84r, 86v unten, 88v unten und 89v unten: Feine Buchschrift des 15. Jh., manierierte Gotisierung.
Teil III (90r-130v): Buchminuskel des 15. Jh., zwei Hände: 1) 91r-118r (oberste drei Zeilen) Goticoantiqua mit Wechsel vom ein- zum zweistöckigen a; 2) 118r-121v saubere Bastarda.

Hinweise

Bibliographischer Nachweis:
  • Escher, Konrad. - Die Miniaturen in den Basler Bibliotheken, Museen und Archiven. - Basel, 1917, Nr. 81.
  • Morin, Jean. - A travers les manuscrits de Bâle. In: Basler Zeitschrift für Geschichte und Altertumskunde ; 26 (1927), S. 175-249, hier S. 201f.
  • Die mittelalterlichen Handschriften der Universitätsbibliothek Basel : beschreibendes Verzeichnis. Abt. B, Theologische Pergamenthandschriften / bearb. von Gustav Meyer und Max Burckhardt. - Basel : Universitätsbibliothek, 1960-1975. - Bd. 2, S. 521-538.
  • Scarpatetti, Beat Matthias von u.a. - Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz ..., Bd.1. - Dietikon; Zürich, 1977, Nr. 383.
  • Janner, Sara u. Jurot, Romain. - Die handschriftliche Überlieferung der Werke des heiligen Augustinus, Bd. 9: Schweiz, 2 Teile. - Wien, 2001, Bd. 2 S. 44.
Literatur:
  • Chevalier, Ulysse. - Repertorium hymnologicum. - Louvain, 1892-1921
  • Paulus, Nikolaus. - Geschichte des Ablasses am Ausgange des Mittelalters. - Paderborn, 1922-1923: Bd. 2, 20ff., 232ff., 292ff., 304f.; Bd. 3, 151, 269f.; 69v-77v, 78r-89v
  • Haimerl, Franz Xaver. - Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. - München, 1952, S. 97 mit Anm. 574-578; 55-145 passim.; 19r-24v; 78r-89v
  • Lexikon für Theologie und Kirche 3². - Freiburg im Breisgau, 1959, S. 779.; 1r-19r
Externer Link:

Zugriffs- und Benutzungsbestimmungen

Zugangsbestimmungen:
  • Es gelten die generellen Benutzungsregeln für den Sonderlesesaal
Urheberrecht Metadaten:
Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung.

Bearbeitungsstand

Interne Bearbeitung:
  • Verzeichnung=Description=Inventaire; Juli 2018; Normalaufnahme auf der Basis von: Meyer/Burckhardt, ergänzt nach Escher.; Helena Müller
  • Bewertung=Appraisal=Evaluation; Auf die Übernahme umfangreicher Detailinformationen aus Meyer/Burckhardt, insbesondere zu Literatur, Verfasserfragen und Textvarianten, wurde weitgehend verzichtet.
  • Verzeichnung=Description=Inventaire; Juli 2018; revidiert; Studer/Müller
  • Digitalisierung=Digitization=Numérisation; 2014; TIFF
  • Erschliessungsniveau Normalniveau

Identifikatoren

Systemnummer:
991170524799905501
Andere Systemnummer:
  • (HAN)000079463DSV05
  • (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170524799905501
  • (41SLSP_UBS)9972440059805504
Quelle: