Tractatus de Potestate Papali et Imperiali; Hugolinus de Celle; Marsilius de Padua; Johannes XXII Papa; Documenta Negotiationis Inter Ludovicum IV de Bavaria et Clementem VI Pontif...

Kurzformat

Tractatus de Potestate Papali et Imperiali; Hugolinus de Celle; Marsilius de Padua; Johannes XXII Papa; Documenta Negotiationis Inter Ludovicum IV de Bavaria et Clementem VI Pontificem; Balduinus Treverensis; Clemens VI Papa; Leo de Ravenna;Landulfus Caracciolus / 1. Hälfte 15. Jh.
1 Band (104 Blätter) : 29–29,5 ´ 21–21,5 cm - Papier
  • Luzern, ZHB, Msc.18.fol.

LEADER 00000ntmaa2200000 c 4500
001 991170351578805501
005 20240312023500.0
008 000000q14001449xx 00| | lat d
019 |a Exemplarspezifische Aufnahme, gesperrt für Veränderungen und das Anhängen von Signaturen.  |5 CH-ZuSLS RZS / ... / wiga 
035 |a (HAN)000189858DSV05 
035 |a (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170351578805501 
035 |a (41SLSP_RZS)9914249443605505  |9 (41SLSP_RZS)9914249443605505 
040 |a CH-001880-7  |b ger  |e HAN-Katalogisierungsregeln 
046 |a q  |c 1400  |e 1449 
245 1 0 |a Tractatus de Potestate Papali et Imperiali; Hugolinus de Celle; Marsilius de Padua; Johannes XXII Papa; Documenta Negotiationis Inter Ludovicum IV de Bavaria et Clementem VI Pontificem; Balduinus Treverensis; Clemens VI Papa; Leo de Ravenna;Landulfus Caracciolus 
264 0 |c 1. Hälfte 15. Jh. 
300 |a 1 Band (104 Blätter)  |c 29–29,5 ´ 21–21,5 cm 
336 |b txt  |2 rdacontent 
337 |b n  |2 rdamedia 
338 |b nc  |2 rdacarrier 
340 |a Papier 
506 |a Es gelten die Benutzungsbestimmungen der ZHB Sondersammlung 
510 4 |a Kamber, Peter; Mangold, Mikkel. - Katalog der mittelalterlichen Handschriften der Zentral- und Hochschulbibliothek Luzern. - Schwabe Verlag, Basel, 2019, S. 73-78 
541 |f ZHB Luzern Sondersammlung 
546 |a Lateinisch 
561 |a Die Hs. steht in engem Zusammenhang mit den Sammelhandschriften Kassel, Universitätsbibliothek, Ms. iur. fol. 25 und Ms. theol. fol. 168 aus dem Besitz von Rudolf Losse (1310–1364), dem Notar und Offizial des Erzbischofs und Kurfürsten Balduin von Trier sowie Domdekan zu Mainz. 61r–102v sind direkte Abschriften aus Ms. theol. fol. 168, 3r–8r, 19v–23r, 15r–19v, 169r–178r, 213r–216v; 11v–14r stammt aus der gleichen Quelle wie Ms. iur. fol. 25, 82r–84v, während für 14v–15v die gleiche Vorlage wie für Ms. theol. fol. 168, 65r–66r benutzt wurde. Nova Alamanniae, hrsg. v. Edmund Ernst Stengel und Klaus Schäfer, 2. Hälfte, 2. Teil, Hannover 1976, S. LXXI–LXXIV. Zu Losse: Arne Holtorf, Artikel Losse, Rudolf, in: Verfasserlexikon2, Bd. 5 (1985), Sp. 913–919; Peter-Johannes Schuler, Artikel Losse, Rudolf, in: Neue Deutsche Biographie 15 (1987), S. 199–200. 
561 |a 1r "Sum Ioannis Helmlin", 16./17. Jh. und "Fratrum Minorum Conventus sancti Francisci Lucernae", 17. Jh., sowie Stempel 1 "Cantonsbibliotheck Luzern", 19. Jh und Stempel 6 "Kantonsbibliothek Luzern", 20. Jh. Zu Hans Helmli (1573–1611), Luzerner Grossrat 1590, Kleinrat 1591–1611 siehe: HLS, Bd. 6, S. 250f. sowie Kurt Messmer / Peter Hoppe, Luzerner Patriziat, Luzern, München 1976, S. 202. Die Hs. befand sich spätestens seit 1762 im Franziskanerkloster: Pier Paolo Ginanni, Memorie storico-critiche degli scrittori Ravennati, Faenza 1769, Bd. 1, S. 451, aufgrund einer Information von Kardinal Giuseppe Garampi (1725–1792), der im April und Mai 1762 Luzern besuchte, vgl. Giuseppe Garampi, Viaggio in Germania, Baviera, Svizzera, Olanda e Francia compiuto negli anni 1761–1763, Rom 1889, S. 81f. und 107–110, 118. 
563 |a Mit Pergament bezogene Pappdeckel, 20. Jh. Spiegel- und Vorsatzblätter (I, 103) Papier. Rückentitel mit Tusche: "Questiones juris canonici" 
581 |a Bücher-Verzeichniss der Kantons-Bibliothek in Luzern. - Luzern, 1836, Bd. 3, S. 158, Nr. 20 
581 |a Schreibschulen der Diözese Konstanz : Stadt und Landschaft Luzern / hrsg. und bearb. von A. Bruckner. - Genf, 1964 (Scriptoria medii aevi Helvetica ; Bd. 9), S. 56 
581 |a Frey, Josef . - Aus Handschriften des Franziskanerklosters Luzern. - In: Der Geschichtsfreund, 105 (1952), S. 276–281. 
581 |a Stengel, Edmund Ernst/Schäfer Klaus (hrsg.). - Nova Alamanniae. - Hannover 1976, Bd. 2.2, (Hs. mit Sigle L). 
583 1 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c 2023  |i Rekatalogisiert nach Kamber/Mangold  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |k wiga 
583 0 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c 27.01.2010  |k pk  |i Rekatalogisiert nach Kamber/Mangold  |f HAN-Katalogisierungsregeln 
583 1 |a Erschliessungsniveau Normalniveau 
596 0 |a Bl. 1–78 Hammer, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 122006 (1427) und 122013 (1428); Bl. 79–102 Traube, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 129277 (1432) und 129263 (1428)  |b VII¹⁴ + 5 VIII⁹⁴ + IV¹⁰², nach Bl. 102 fehlt eine unbekannte Anzahl Blätter, Textverlust. Bl. 81 untere rechte Ecke abgerissen, Doppelbl. 1/14, 63/78 sowie alle Doppelbl. der letzten Lage im Falz mit Papierstreifen verstärkt. Reklamanten  |c Alte Foliierung: i–cii; neue Foliierung: I. 1–103. 
596 1 |a Rubriziert, rote Unterstreichungen und Zeilenfüllungen, bis 28r rote Paragraphenzeichen, 28r–35r rote Überschriften; 15r roter Kopftitel "pro imperio"  |b 1–2zeilige schwarze, z. T. rot verzierte Majuskeln, 29r–46v sowie 96v und 98r 1–2zeilige rote Lombarden, 33r, 35r, 39v und 41r mit einfachem Knospenfleuronné in Schwarz, 72r und 79v Raum ausgespart, nicht ausgeführt; 61v–94v rote und schwarze Linien zur Begriffsauffächerung, 61r Fratzen.  |d Begrenzung des Schriftraums mit Stift, 15r–49r und 95r–99v mit Tinte, 17v–49r nur vertikal, Schriftraum 20–22 x 13–14, 34–45 Zeilen  |e Jüngere gotische Buchkursive mit Schleifen, 1r–15r von zwei sich mehrmals abwechselnden Händen, ab 15r von einer dritten Hand  |f Korrekturen der Schreiber, z. B. 2v, 14r, 74r, 86r, 99r. Wenige Marginalien zur Erklärung und Strukturierung des Textes vom dritten Schreiber: 6v, 70v–71v, 89r, 94r. Handweiser 68v 
596 3 1 |g Ir–v  |t leer 
596 3 0 |g 1r–3r  |t Tractatus contra iura imperii  |i Quatuor ex causis principalibus videtur etiam necessarium sive expediens, quod ecclesia Romana que Romanum Imperium a Grecis transtulit in Germanes sive Teuthonicos … – … per que melius predicta possint effectui debite demandari. >Explicit tractatus completus in curia contra iura imperii<  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 729–734, Nr. 1220 (nach dieser Hs.). 
596 3 0 |g 3r–4v  |t Tractatus de relatione inter papam et imperatorem  |i Domini mei et magistri reverendi, in presenti actu tria michi per ordinem incumbunt facienda … – … cum correctione dicta sufficiari etc. etc.  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 965, Nr. 1669. 
596 3 0 |g 5r–11v  |t Tractatus de potestate papali  |i Reverendi patres, magistri et domini, sicut bonorum est fructus sapientie … – … et hec dicta sufficiant  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 965f., Nr. 1670. 
596 3 0 |g 11v–14r  |t Tractatus pro iure imperii  |r Hugolinus de Celle  |i >Tractatus pro iure imperii tempore Lodewici<. Magnificus dominus Lucanorum dominus meus intelligens responsionem factam per venerabilem patrem dominum legatum summi pontificis … – … que omnia iura volente divina clemencia ad concordiam sunt reducta. Hec [sic] opusculum compositum est mandato domini Lucani per me Ugolinum de Celle legum doctorem dicti domini vicarium generalem pro parte imperiali exulem a patria Florencia, quod per omnes eius sapientes approbatum fuit, in honorem et statum regie maiestatis. Datum Luce a nativitate domini m° ccc° xxiii indiccione via, die xxviii mensis Aprilis  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 740, Nr. 123ɑ. 
596 3 0 |g 14v–15v  |t Defensor pacis  |r Marsilius de Padua  |i [Kapitel 1.1.] >Prohemium libri contra auctoritatem pontificalem pro imperio magistri Iohanni de Ianduno, et est materia prohemii de tranquillitate et pace<. Omni quippe regno … – … civili felicitate frui, que in hoc seculo possibilium homini desideratorum optimum videtur et ultimum actuum humanorum. >Hic explicit prohemium<  |v Scholz, Richard hrsg. - Marsilius von Padua, Defensor pacis. - Hannover, 1932, S. 1–9  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 952f., Nr. 1659. 
596 3 0 |g 15v–20r  |t Prokuratorium  |i [Spezialprokuratorium Kaiser Ludwigs des Bayern zur Bevollmächtigung seiner Gesandten bei Papst Clemens VI. zu Verhandlungen über die päpstlichen Rekonziliationsbedingungen, Landshut, 18. September 1343] Sanctissimo in Christo patri … Clementi VI … Ludowicus dei gracia Romanorum rex … Noverit sanctitas vestra … – … numquam veniemus … Datum et actum in castro Landeshut … anno domini milesimo ccc° xliii° xviii die mensis Septembris …  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 834–844, Nr. 1534. 
596 3 0 |g 20r–21v  |t Papsturkunde  |i [Papst Johannes XXII. für Bertrandus de Pojeto, Kardinalpriester, betr. Legation in die Lombardei und nach Tuszien, Avignon, 2. Juni 1320] >Legacio in Lumberdie et Tuscie partibus. Dilecto filio Bertrando tituli sancti Marcelli presbitero cardinali apostolice sedis legato<. Summi agnacione [statt: dignatione] pastoris … – … usque ad satisfaccionem condignam immolabiliter observari. Datum Avinion[i] iiii Nonis Iunii Anno iiii°.  |v Jean XXII, Lettres communes, analysées par Guillaume Mollat, Bd. 3, Paris 1905, Regest Nr. 12112  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 734, Nr. 1221. 
596 3 0 |g 21v–35r  |t Papsturkunden  |i [Papst Johannes XXII. für Guilhelmus Petri de Godino, Kardinalbischof von Sabina, betr. Legation nach Kastilien und Leon, Avignon, 6. und 13. November 1320] >Legacio cardinalis in Hispania<. Johannes episcopus servus servorum dei venerabili fratri Guillelmo episcopo Sabinensi apostolice sedis legato salutem … Subit assidue nostre … [23r] >Ut legatus benigne recipiatur et honoretur per prelatos<. Venerabilibus fratribus universis archiepiscopis, episcopis et dilectis filiis abbatibus … Subit et tibi … [45 Stücke, Regesten:]  |v Jean XXII, Lettres communes, analysées par Guillaume Mollat, Bd. 3, Paris 1905, Nr. 14136, 14138, 14137, 14173, 14180, 14181, 14179, 14174, 14190, 14189, 14178, 14188, 14149, 14150, 14141, 14145, 14167, 14142, 14143, 14148, 14157, 14164, 14171, 14170, 14152, 14155, 14160, 14144, 14158, 14139, 14156, 14154, 14153, 14161, 14165, 14163, 14147, 14169, 14146, 14166, 14168, 14151, 14159, 14172, 14175  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 734–737, Nr. 1223–1230, 1266–1267, 1231, 1268, 1232–1265. 
596 3 0 |g 35r–38v  |t Prokuratorium  |i [Generalprokuratorium Kaiser Ludwigs des Bayern zur Bevollmächtigung seiner Gesandten bei Papst Clemens VI. zu Verhandlungen über die päpstlichen Rekonziliationsbedingungen, Landshut, 18. September 1343] >Tractatus processus pro domino<. Sanctissimo in Christo patri … domino Clementi … Ludowicus dei gracia Romanorum rex … Noverit sanctitas vestra … – … [37v] umquam [sic] venire … Datum et actum in castro Landishut … [38r] Et ego … ad hoc vocatorum specialiter et rogatorum  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 854–862, Nr. 1536. 
596 3 0 |g 38v–39v  |t Prozessbericht$  |i [Johannes von Rüdesheim an Gebhard, Vikar der Kirche von Mainz, und Hermann von Mersberg, Anwalt des geistlichen Gerichts der Mainzer Kirche, Avignon, kurz nach 16. Januar 1344] Processus consistorii super reconciliacione Bavari in sui inicio talis est: Pro parte Ludowici de Bavaria in consistorio publico … – … et concluserunt tandem in summa, ut superius continetur  |v Müller, Karl Friedrich. - Der Kampf Ludwigs des Baiern mit der römischen Curie. - Tübingen, 1880, Bd. 2, S. 367–370, Nr. 14  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 880, Nr. 759ɑ. 
596 3 0 |g 39v–41r  |t Protokoll  |i [Offizielles Protokoll über die Verhandlung mit den Gesandten Kaiser Ludwigs des Bayern im päpstlichen Konsistorium, 16. Januar 1344] >In nomine domini. Amen<. Anno a nativitate eiusdem m° ccc° xliiii°, indictione xii die xvi. mensis Januarii … Noverint universi presentes … – … unum, duo et plura publica instrumenta. Acta fuerunt hec Avinion[i] in palacio apostolico …  |v Baluze, Étienne / Mansi, Giovan Domenico. - Miscellanea novo ordine digesta. - Lucca 1761, Bd. 2, S. 284f.  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 880, Nr. 1545. 
596 3 0 |g 41r–46v Papsturkunde. Papst Clemens VI. an den Erzbischof von Trier und seine Suffragane über den Prozess gegen Kaiser Ludwig den Bayern, Avignon, 12. April 1343. Clemens episcopus servus servorum dei venerabilibus fratribus archiepiscopo Trenensi [sic] eiusque suffraganeis salutem et apostolicam benedictionem. Pridem videlicet in die scene [sic] domini … processum emisimus in hec verba: Clemens episcopus … Prolixa retro series … – … scilicet plenam fidem. Datum Avi[ni]on[i] ii Idus Aprilis pontificatus nostri anno primo. Cesare BARONIO, Annales ecclesiastici, ed. Augustino Theiner, Bd. 25, Paris 1872, S. 307–312. NOVA ALAMANNIAE, Bd. 2.2, S. 832, Nr. 1525, der inserierte Prozess (Avignon 1343, April 10) Nr. 1524. 
596 3 0 |g 46v–47r  |t Papsturkunde  |i [Papst Clemens VI. an den Erzbischof von Trier und seine Suffragane betr. die Veröffentlichung der Prozesse gegen Kaiser Ludwig den Bayern, Villeneuve, 4. August 1343] Clemens episcopus servus servorum dei … Nuper vobis per … – … et alibi ubi expeditus fuerit modo simili nunciari. Datum apud Villam novam Avinionis dyocesis ii Nonis Augusti pontificatus nostri anno secundo  |v Riezler, Sigmund von. - Vatikanische Akten zur deutschen Geschichte in der Zeit Kaiser Ludwigs des Bayern. - (Neudruck) Aale, 1973, S. 777f., Nr. 2161  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 833, Nr. 1529. 
596 3 0 |g 47r–v  |t Papsturkunde  |i [Papst Clemens VI. an den Erzbischof von Trier betr. die Veröffentlichung der Prozesse gegen Kaiser Ludwig den Bayern, Villeneuve, 17. August 1343] Clemens episcopus servus servorum dei … Sicut te frater … – … fideliter nichilominus rescribendo. Datum apud Villam novam Avinionis dyocesis xvi Kalendas Septemberis pontificatus nostri anno secundo  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 833, Nr. 1530. 
596 3 0 |g 47v–55r  |t Prokuratorium  |i [Spezialprokuratorium Kaiser Ludwigs des Bayern zur Bevollmächtigung seiner Gesandten bei Papst Clemens VI. zu Verhandlungen über die päpstlichen Rekonziliationsbedingungen, Landshut, 18. September 1343] Sanctissimo in Christo patri … Clementi VI° … Ludewicus dei gracia Romanorum rex … Noverit sanctitas vestra … 49v Promissio Lausannensis: expressis in quibusdam litteris dicti domini Henrici imperatoris, quarum tenor sequitur in hec verba: Sanctissimo in Christo patri … Ferventi desiderio cupientes … – … [51r] tipario communitas. Datum Lausanne v Idus Octobris anno domini m° ccc° xliii° …  |s MGH Const IV.1, S. 395–398, Nr. 454. Item pro predictis adimplendis … 54v numquam veniemus … Datum et actum in castro nostro de Landeshut … anno domini m° ccc° xliii [xviii] die mensis Semtembris … Et ego … et cetera per omnia, ut supra  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 844–854, Nr. 1535, die inserierte Promissio Lausannensis König Heinrichs VII. an Papst Clemens V. (1310, Oktober 11) S. 716, Nr. 78ɑ. 
596 3 0 |g 55r–58r  |t Prokuratorium  |i [Generalprokuratorium Kaiser Ludwigs des Bayern zur Bevollmächtigung seiner Gesandten bei Papst Clemens VI. zu Verhandlungen über die päpstlichen Rekonziliationsbedingungen, Landshut, 18. September 1343] Sanctissimo in Christo patri … Clementi sexto … Ludewicus dei gracia Romanorum rex … Noverit sanctitas vestra … – … [57r] numquam venire … [57v] Datum et actum in castro Landeshut … Et ego … ad hoc vocatorum specialiter et rogatorum  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 854–862, Nr. 1536. 
596 3 0 |g 58r–v  |t Notariatsinstrument  |i [Entwurf (?) zu einer vertraglichen Verbindung zwischen Kaiser Ludwig dem Bayern und Markgraf Karl von Mähren, [Prag], 10. September [1343] In dei nomine Amen. Anno nativitatis eiusdem m° ccc° xvii° decima die mensis Septembris dominus Karolus primogenitus etc. … Nos Ludewicus dei gracia Romanorum imperator … ad ratum tenere per presentes. Datum in Monaco … anno domini m° ccc° xliii° … Alterius vero littere … tenor per omnia talis erat: Primo, quod imperator … – … rata permaneant sibi. Actum et datum anno mense die …  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 834, Nr. 1533, die inserierte Bevollmächtigung und der Ehevertragsentwurf (München 1343, September 3) S. 833f., Nr. 1531, 1532. 
596 3 0 |g 58v–60r  |t Protokoll  |i [Offizielles Protokoll über die Verhandlung mit den Gesandten Kaiser Ludwigs des Bayern im päpstlichen Konsistorium, 16. Januar 1344] >Instrumentum sicut habet pro se curia Romana<. In nomine domini. Amen. Anno a nativitate eiusdem m° ccc° xliiii° … Noverint universi presentes … – … unum, duo et plura publica instrumenta  |v Baluze, Étienne/ Mansi Giovan Domenico. - Miscellanea novo ordine digesta. - Lucca, 1761, Bd. 2, S. 284f.  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 880, Nr. 1545. 
596 3 0 |g 60r  |t Denkschrift  |i [Trierer Bedenken für den Kölner Fürstentag zu den von der Kurie an Kaiser Ludwig den Bayern gestellten Sühnebedingungen, glossiert von Rudolf Losse, August 1344. Auszug, Kap. 1.22 und 3.4–5] Preiudicialia exscripta ex processibus apostolicis contra Ludewicum imperio et principibus. Processus apostolicos … – … et prompcius acceptentur  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 892, Nr. 1551. 
596 3 0 |g 60r–61r  |t Urkunden  |i [Verwaltungsmandate Erzbischof Baldewins von Trier. Erlaubnis für das Messelesen auf einem Tragaltar in der noch nicht geweihten Burgkapelle in Veldenz, 1341] Baldewinus etc., ut in capella castri de Veldentze nostre diocesis nondum consecrata … – … tantummodo valituris. Anno domini m° ccc° xli° etc.  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 820, Nr. 1469  |s Erlaubnis für das Messelesen auf einem Tragaltar in einer neu erbauten Kapelle und Gewährung von 40 Tagen Ablass, [1340/1341]. Portabile de novo restaurandum capella. Baldewinus etc., ut in capella noviter constructa … S. 821, Nr. 1470. 60v Aufträge an den Dekan Johann von St. Simeon in Trier in Sachen eines Pfründentausches zwischen dem Pfarrer Colinus von St. Paul in Ören und dem Kaplan Jakob der Nikolauskapelle gegenüber dem Elisabethhospital bei Trier, Trier [1340/1341]. Permutacio. Baldewinus etc. dilecto sibi in Christo Iohanni decano … – … Datum Treveris etc. S. 821, Nr. 1471. Anweisung an die Zöllner bei Bingen und an der Mosel, zugunsten eines Klosters zehn Scheffel zollfrei passieren zu lassen, [1340/1341]. Theol[oneum]. Mandamus vobis omnibus … S. 821, Nr. 1472. Erlaubnis für den Vikar Peter von Cochem, seine Weihe zum Subdiakon bei einem vom apostolischen Stuhl anerkannten anderen als dem Bischof seiner Diözese zu nehmen, Trier [1340/1341]. Baldewinus etc. dilecto sibi in Christo Petro de Cochme … – … Datum Treveris etc. S. 821, Nr. 1473. Ersuchen um freies Geleit für die Kapläne Ditmar und Johannes Jakelonis sowie den Notar Ysembard bei ihrer Visitation der Archidiakonate Tholey und Longuyon, [1340/1341]. Conductio. Baldewinus etc. vos omnes et singulos amicos … S. 821, Nr. 1474. Erneuerung des 40-tägigen Ablasses von 1330 für die Besucher der Katharinenkapelle der Klause Ham bei Luxemburg auf drei Jahre, [1340/1341]. De indulgenciis. Baldewinus etc. universis Christi fidelibus … S. 821, Nr. 1475. 
596 3 0 |g 61r–88r  |t Sermones et orationes  |r Clemens VI Papa  |i [Kreuzzugspredigt, Avignon, 16. Juli 1333] >Sermo de cruce<. Proposicio facta in disvinctione [statt: indictione] passagii generalis per me Petrum Rogerum archiepiscopum Rothomagensem, ministrum domini regis Francie in presentia domini nostri pape et duorum cardinalium in consistorio publico xvi die Iulii anno domini m° ccc° xxxiii. Sanctissime pater … – … [70v] Explicit sermo factus super passagio ultramarino per ut supra patet in principio  |s Schneyer, Bd. 4, S. 766, Nr. 80. Schmitz, Philibert. - Les sermons et discours de Clément VI, in: Revue Bénédictine 41 (1929), S. 15–34, Nr. 67. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 769, Nr. 1337. Fragen König Philipps VI. von Frankreich zur Vorbereitung des geplanten Kreuzzuges an Papst Johannes XXIII. mit dessen Entscheidungen, [Avignon, 16. Juli 1333]. Sanctissime pater, hec sunt requeste … – … Ad xxiii: faciet principalibus custodibus regniNova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 769–773, Nr. 1338, Artikel XIX fehlt. 72r Kreuzzugspredigt, Avignon, 19. Februar 1332. [F]aciem suam firmavit … (Lc 9,51). Videtur mihi quod ad hoc quod aliquis opus aliquod virtuose exerceat … Schneyer, Bd. 4, S. 761, Nr. 36. Schmitz, Nr. 31. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 753, Nr. 1313. 79v Rede in der Versammlung von Vincennes, 22. Dezember 1329. >Hunc sermonem proposuit reverendus pater dominus P[etrus] archiepiscopus Rothomagensis in presencia regis Francie contra emulos ecclesie Gallicane. Hos sermones videlicet registratos 519<. [Q]uia dominus Petrus de Cunheriis pridie proponendo contra ecclesiam Gallicanam recipit thema quod scribitur … Schneyer, Bd. 4, S. 765, Nr. 73; Schmitz Nr. 62; Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 743, Nr. 1302. 
596 3 0 |g 88v–96v  |t Sermo  |r Leo de Ravenna  |i [Avignon, 28. Oktober 1343] >Sermo fratris Leonis de Ravenna doctoris decretorum ordinis fratrum Minorum factus in Romana curia in festo apostolorum Symonis et Jude, anno domini m° ccc xliii pontificatus sanctissimi patris et domini domini Clementis pape sexti [anno secundo]<. Judas et frater eius transierunt Iordanem ... (1 Mcc 5,24). Domini reverendi, inter sacrosanctos apostolos …  |s Pier Paolo Ginanni, Memorie storico-critiche degli scrittori Ravennati, Faenza 1769, Bd. 1, S. 451, Hs. erwähnt; Ioannes Hyacinthus Sbaralea, Supplementum et castigatio ad scriptores trium ordinum S. Francisci. Editio nova, pars II, Rom 1921, S. 171, Hs. erwähnt  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 866–875, Nr. 1541. 
596 3 0 |g 96v–98r  |t Sermo  |r Landulfus Caracciolus  |i >Sermo in synodo iura allegata<. Lucerna splendens … (Sir 26,22). Dicit beatus Augustinus 4° de doctrina Christiana: Predicator ut docens dirigat, loquens placeat, tangens moveat …  |v Schneyer, Bd. 4, S. 10, Nr. 150  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 974, Nr. 1776. 
596 3 0 |g 98r–102v  |t Sermo  |r Clemens VI. Papa  |i [7. März 1340] >Nota magnum dei donum, quod ista [sic] papa omnia ista scivit cordetanus et istas legittimas auctoritates. Sermo domini Petri Rothomagensis cardinalis magistri in theol[ogia] factus de sancto Thoma de Aquino<. Docebat eos … (Mt 5,2). Beatus Augustinus in libro qui intitulatur de vita contemplativa qui alias dicitur speculum vel manuale … – … Non placencia ex sola curiositate sicut docent multi mathematici. Ecclesiastici iii dicit: In supervacuis rebus non eris curiosus. Non eciam apparencia ex sola novitate sicut docent multi moderni theologi // [Bricht ab. Nach Bl. 102 fehlt eine unbekannte Anzahl Blätter]  |v Schneyer, Bd. 4, S. 760, Nr. 24  |v Schmitz Nr. 19  |v Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 814, Nr. 1447. 
655 7 |a Handschrift  |2 gnd-content 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350, Bd. 4, S. 766, Nr. 80  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350, Bd. 4, S. 761, Nr. 36  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350, Bd. 4, S. 765, Nr. 73  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350, Bd. 4, S. 10, Nr. 150  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350, Bd. 4, S. 760, Nr. 24  |2 han-A4 
700 |a Johannes  |b XXII.  |c Papst  |d 1244-1334  |0 (DE-588)118557912  |4 aut 
700 1 |a Klemens  |b VI.  |c Papst  |d 1292-1352  |0 (DE-588)118563114  |4 aut 
700 1 |a Ludwig  |b IV.  |c der Bayer, Heiliges Römisches Reich, Kaiser  |d 1282-1347  |0 (DE-588)118574957  |4 aut 
700 1 |a Leonis de Ravenna 
700 1 |a Landulfus  |c Caracciolus  |d ca. Ende 13. Jh.-1351  |0 (DE-588)102498075  |4 aut 
700 1 |a Hugolinus de Celle 
700 1 |a Marsilius  |c von Padua  |d 1275-1343  |0 (DE-588)118578170  |4 aut 
700 1 |a Helmlin, Johann  |d 1548-1611  |4 fmo  |0 (DE-588)1299412548 
710 2 |a Kantonsbibliothek Luzern  |0 (DE-588)3058552-1  |4 fmo 
710 2 |a Kloster Sankt Maria in der Au  |0 (DE-588)4256372-0  |4 fmo 
852 4 |b LUZHB  |c ZBTRK  |9 (41SLSP_RZS)9914249443605505 
900 |f HANcollect_this handschrift 
900 |a HANunikat 
910 |c Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung. 
949 |c ZBTRK  |p 12  |j Msc.18.fol.  |b LUZHB  |9 (41SLSP_RZS)9914249443605505 
986 |a (41SLSP_RZS)9914249443605505  |9 (41SLSP_RZS)9914249443605505 

Basisinformationen

Signatur:
  • Luzern, ZHB, Msc.18.fol.
Ressourcentyp:
Buchhandschrift
Titel:
Tractatus de Potestate Papali et Imperiali; Hugolinus de Celle; Marsilius de Padua; Johannes XXII Papa; Documenta Negotiationis Inter Ludovicum IV de Bavaria et Clementem VI Pontificem; Balduinus Treverensis; Clemens VI Papa; Leo de Ravenna;Landulfus Caracciolus
Entstehungsangaben:
1. Hälfte 15. Jh.
Entstehungszeit (normiert):
1400 - 1449
Physische Beschreibung:
  • 1 Band (104 Blätter); 29–29,5 ´ 21–21,5 cm
Physische Beschaffenheit:
  • Papier

Inhalt und innere Ordnung

Inhalt:
  • [Ir–v]. leer
  • [1r–3r]. Tractatus contra iura imperii. Quatuor ex causis principalibus videtur etiam necessarium sive expediens, quod ecclesia Romana que Romanum Imperium a Grecis transtulit in Germanes sive Teuthonicos … – … per que melius predicta possint effectui debite demandari. >Explicit tractatus completus in curia contra iura imperii<. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 729–734, Nr. 1220 (nach dieser Hs.).
  • [3r–4v]. Tractatus de relatione inter papam et imperatorem. Domini mei et magistri reverendi, in presenti actu tria michi per ordinem incumbunt facienda … – … cum correctione dicta sufficiari etc. etc.. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 965, Nr. 1669.
  • [5r–11v]. Tractatus de potestate papali. Reverendi patres, magistri et domini, sicut bonorum est fructus sapientie … – … et hec dicta sufficiant. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 965f., Nr. 1670.
  • [11v–14r]. Tractatus pro iure imperii. Hugolinus de Celle. >Tractatus pro iure imperii tempore Lodewici<. Magnificus dominus Lucanorum dominus meus intelligens responsionem factam per venerabilem patrem dominum legatum summi pontificis … – … que omnia iura volente divina clemencia ad concordiam sunt reducta. Hec [sic] opusculum compositum est mandato domini Lucani per me Ugolinum de Celle legum doctorem dicti domini vicarium generalem pro parte imperiali exulem a patria Florencia, quod per omnes eius sapientes approbatum fuit, in honorem et statum regie maiestatis. Datum Luce a nativitate domini m° ccc° xxiii indiccione via, die xxviii mensis Aprilis. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 740, Nr. 123ɑ.
  • [14v–15v]. Defensor pacis. Marsilius de Padua. [Kapitel 1.1.] >Prohemium libri contra auctoritatem pontificalem pro imperio magistri Iohanni de Ianduno, et est materia prohemii de tranquillitate et pace<. Omni quippe regno … – … civili felicitate frui, que in hoc seculo possibilium homini desideratorum optimum videtur et ultimum actuum humanorum. >Hic explicit prohemium<. Scholz, Richard hrsg. - Marsilius von Padua, Defensor pacis. - Hannover, 1932, S. 1–9. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 952f., Nr. 1659.
  • [15v–20r]. Prokuratorium. [Spezialprokuratorium Kaiser Ludwigs des Bayern zur Bevollmächtigung seiner Gesandten bei Papst Clemens VI. zu Verhandlungen über die päpstlichen Rekonziliationsbedingungen, Landshut, 18. September 1343] Sanctissimo in Christo patri … Clementi VI … Ludowicus dei gracia Romanorum rex … Noverit sanctitas vestra … – … numquam veniemus … Datum et actum in castro Landeshut … anno domini milesimo ccc° xliii° xviii die mensis Septembris …. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 834–844, Nr. 1534.
  • [20r–21v]. Papsturkunde. [Papst Johannes XXII. für Bertrandus de Pojeto, Kardinalpriester, betr. Legation in die Lombardei und nach Tuszien, Avignon, 2. Juni 1320] >Legacio in Lumberdie et Tuscie partibus. Dilecto filio Bertrando tituli sancti Marcelli presbitero cardinali apostolice sedis legato<. Summi agnacione [statt: dignatione] pastoris … – … usque ad satisfaccionem condignam immolabiliter observari. Datum Avinion[i] iiii Nonis Iunii Anno iiii°.. Jean XXII, Lettres communes, analysées par Guillaume Mollat, Bd. 3, Paris 1905, Regest Nr. 12112. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 734, Nr. 1221.
  • [21v–35r]. Papsturkunden. [Papst Johannes XXII. für Guilhelmus Petri de Godino, Kardinalbischof von Sabina, betr. Legation nach Kastilien und Leon, Avignon, 6. und 13. November 1320] >Legacio cardinalis in Hispania<. Johannes episcopus servus servorum dei venerabili fratri Guillelmo episcopo Sabinensi apostolice sedis legato salutem … Subit assidue nostre … [23r] >Ut legatus benigne recipiatur et honoretur per prelatos<. Venerabilibus fratribus universis archiepiscopis, episcopis et dilectis filiis abbatibus … Subit et tibi … [45 Stücke, Regesten:]. Jean XXII, Lettres communes, analysées par Guillaume Mollat, Bd. 3, Paris 1905, Nr. 14136, 14138, 14137, 14173, 14180, 14181, 14179, 14174, 14190, 14189, 14178, 14188, 14149, 14150, 14141, 14145, 14167, 14142, 14143, 14148, 14157, 14164, 14171, 14170, 14152, 14155, 14160, 14144, 14158, 14139, 14156, 14154, 14153, 14161, 14165, 14163, 14147, 14169, 14146, 14166, 14168, 14151, 14159, 14172, 14175. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 734–737, Nr. 1223–1230, 1266–1267, 1231, 1268, 1232–1265.
  • [35r–38v]. Prokuratorium. [Generalprokuratorium Kaiser Ludwigs des Bayern zur Bevollmächtigung seiner Gesandten bei Papst Clemens VI. zu Verhandlungen über die päpstlichen Rekonziliationsbedingungen, Landshut, 18. September 1343] >Tractatus processus pro domino<. Sanctissimo in Christo patri … domino Clementi … Ludowicus dei gracia Romanorum rex … Noverit sanctitas vestra … – … [37v] umquam [sic] venire … Datum et actum in castro Landishut … [38r] Et ego … ad hoc vocatorum specialiter et rogatorum. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 854–862, Nr. 1536.
  • [38v–39v]. Prozessbericht$. [Johannes von Rüdesheim an Gebhard, Vikar der Kirche von Mainz, und Hermann von Mersberg, Anwalt des geistlichen Gerichts der Mainzer Kirche, Avignon, kurz nach 16. Januar 1344] Processus consistorii super reconciliacione Bavari in sui inicio talis est: Pro parte Ludowici de Bavaria in consistorio publico … – … et concluserunt tandem in summa, ut superius continetur. Müller, Karl Friedrich. - Der Kampf Ludwigs des Baiern mit der römischen Curie. - Tübingen, 1880, Bd. 2, S. 367–370, Nr. 14. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 880, Nr. 759ɑ.
  • [39v–41r]. Protokoll. [Offizielles Protokoll über die Verhandlung mit den Gesandten Kaiser Ludwigs des Bayern im päpstlichen Konsistorium, 16. Januar 1344] >In nomine domini. Amen<. Anno a nativitate eiusdem m° ccc° xliiii°, indictione xii die xvi. mensis Januarii … Noverint universi presentes … – … unum, duo et plura publica instrumenta. Acta fuerunt hec Avinion[i] in palacio apostolico …. Baluze, Étienne / Mansi, Giovan Domenico. - Miscellanea novo ordine digesta. - Lucca 1761, Bd. 2, S. 284f.. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 880, Nr. 1545.
  • [41r–46v Papsturkunde. Papst Clemens VI. an den Erzbischof von Trier und seine Suffragane über den Prozess gegen Kaiser Ludwig den Bayern, Avignon, 12. April 1343. Clemens episcopus servus servorum dei venerabilibus fratribus archiepiscopo Trenensi [sic] eiusque suffraganeis salutem et apostolicam benedictionem. Pridem videlicet in die scene [sic] domini … processum emisimus in hec verba: Clemens episcopus … Prolixa retro series … – … scilicet plenam fidem. Datum Avi[ni]on[i] ii Idus Aprilis pontificatus nostri anno primo. Cesare BARONIO, Annales ecclesiastici, ed. Augustino Theiner, Bd. 25, Paris 1872, S. 307–312. NOVA ALAMANNIAE, Bd. 2.2, S. 832, Nr. 1525, der inserierte Prozess (Avignon 1343, April 10) Nr. 1524.]
  • [46v–47r]. Papsturkunde. [Papst Clemens VI. an den Erzbischof von Trier und seine Suffragane betr. die Veröffentlichung der Prozesse gegen Kaiser Ludwig den Bayern, Villeneuve, 4. August 1343] Clemens episcopus servus servorum dei … Nuper vobis per … – … et alibi ubi expeditus fuerit modo simili nunciari. Datum apud Villam novam Avinionis dyocesis ii Nonis Augusti pontificatus nostri anno secundo. Riezler, Sigmund von. - Vatikanische Akten zur deutschen Geschichte in der Zeit Kaiser Ludwigs des Bayern. - (Neudruck) Aale, 1973, S. 777f., Nr. 2161. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 833, Nr. 1529.
  • [47r–v]. Papsturkunde. [Papst Clemens VI. an den Erzbischof von Trier betr. die Veröffentlichung der Prozesse gegen Kaiser Ludwig den Bayern, Villeneuve, 17. August 1343] Clemens episcopus servus servorum dei … Sicut te frater … – … fideliter nichilominus rescribendo. Datum apud Villam novam Avinionis dyocesis xvi Kalendas Septemberis pontificatus nostri anno secundo. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 833, Nr. 1530.
  • [47v–55r]. Prokuratorium. [Spezialprokuratorium Kaiser Ludwigs des Bayern zur Bevollmächtigung seiner Gesandten bei Papst Clemens VI. zu Verhandlungen über die päpstlichen Rekonziliationsbedingungen, Landshut, 18. September 1343] Sanctissimo in Christo patri … Clementi VI° … Ludewicus dei gracia Romanorum rex … Noverit sanctitas vestra … 49v Promissio Lausannensis: expressis in quibusdam litteris dicti domini Henrici imperatoris, quarum tenor sequitur in hec verba: Sanctissimo in Christo patri … Ferventi desiderio cupientes … – … [51r] tipario communitas. Datum Lausanne v Idus Octobris anno domini m° ccc° xliii° …. MGH Const IV.1, S. 395–398, Nr. 454. Item pro predictis adimplendis … 54v numquam veniemus … Datum et actum in castro nostro de Landeshut … anno domini m° ccc° xliii [xviii] die mensis Semtembris … Et ego … et cetera per omnia, ut supra. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 844–854, Nr. 1535, die inserierte Promissio Lausannensis König Heinrichs VII. an Papst Clemens V. (1310, Oktober 11) S. 716, Nr. 78ɑ.
  • [55r–58r]. Prokuratorium. [Generalprokuratorium Kaiser Ludwigs des Bayern zur Bevollmächtigung seiner Gesandten bei Papst Clemens VI. zu Verhandlungen über die päpstlichen Rekonziliationsbedingungen, Landshut, 18. September 1343] Sanctissimo in Christo patri … Clementi sexto … Ludewicus dei gracia Romanorum rex … Noverit sanctitas vestra … – … [57r] numquam venire … [57v] Datum et actum in castro Landeshut … Et ego … ad hoc vocatorum specialiter et rogatorum. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 854–862, Nr. 1536.
  • [58r–v]. Notariatsinstrument. [Entwurf (?) zu einer vertraglichen Verbindung zwischen Kaiser Ludwig dem Bayern und Markgraf Karl von Mähren, [Prag], 10. September [1343] In dei nomine Amen. Anno nativitatis eiusdem m° ccc° xvii° decima die mensis Septembris dominus Karolus primogenitus etc. … Nos Ludewicus dei gracia Romanorum imperator … ad ratum tenere per presentes. Datum in Monaco … anno domini m° ccc° xliii° … Alterius vero littere … tenor per omnia talis erat: Primo, quod imperator … – … rata permaneant sibi. Actum et datum anno mense die …. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 834, Nr. 1533, die inserierte Bevollmächtigung und der Ehevertragsentwurf (München 1343, September 3) S. 833f., Nr. 1531, 1532.
  • [58v–60r]. Protokoll. [Offizielles Protokoll über die Verhandlung mit den Gesandten Kaiser Ludwigs des Bayern im päpstlichen Konsistorium, 16. Januar 1344] >Instrumentum sicut habet pro se curia Romana<. In nomine domini. Amen. Anno a nativitate eiusdem m° ccc° xliiii° … Noverint universi presentes … – … unum, duo et plura publica instrumenta. Baluze, Étienne/ Mansi Giovan Domenico. - Miscellanea novo ordine digesta. - Lucca, 1761, Bd. 2, S. 284f.. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 880, Nr. 1545.
  • [60r]. Denkschrift. [Trierer Bedenken für den Kölner Fürstentag zu den von der Kurie an Kaiser Ludwig den Bayern gestellten Sühnebedingungen, glossiert von Rudolf Losse, August 1344. Auszug, Kap. 1.22 und 3.4–5] Preiudicialia exscripta ex processibus apostolicis contra Ludewicum imperio et principibus. Processus apostolicos … – … et prompcius acceptentur. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 892, Nr. 1551.
  • [60r–61r]. Urkunden. [Verwaltungsmandate Erzbischof Baldewins von Trier. Erlaubnis für das Messelesen auf einem Tragaltar in der noch nicht geweihten Burgkapelle in Veldenz, 1341] Baldewinus etc., ut in capella castri de Veldentze nostre diocesis nondum consecrata … – … tantummodo valituris. Anno domini m° ccc° xli° etc.. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 820, Nr. 1469. Erlaubnis für das Messelesen auf einem Tragaltar in einer neu erbauten Kapelle und Gewährung von 40 Tagen Ablass, [1340/1341]. Portabile de novo restaurandum capella. Baldewinus etc., ut in capella noviter constructa … S. 821, Nr. 1470. 60v Aufträge an den Dekan Johann von St. Simeon in Trier in Sachen eines Pfründentausches zwischen dem Pfarrer Colinus von St. Paul in Ören und dem Kaplan Jakob der Nikolauskapelle gegenüber dem Elisabethhospital bei Trier, Trier [1340/1341]. Permutacio. Baldewinus etc. dilecto sibi in Christo Iohanni decano … – … Datum Treveris etc. S. 821, Nr. 1471. Anweisung an die Zöllner bei Bingen und an der Mosel, zugunsten eines Klosters zehn Scheffel zollfrei passieren zu lassen, [1340/1341]. Theol[oneum]. Mandamus vobis omnibus … S. 821, Nr. 1472. Erlaubnis für den Vikar Peter von Cochem, seine Weihe zum Subdiakon bei einem vom apostolischen Stuhl anerkannten anderen als dem Bischof seiner Diözese zu nehmen, Trier [1340/1341]. Baldewinus etc. dilecto sibi in Christo Petro de Cochme … – … Datum Treveris etc. S. 821, Nr. 1473. Ersuchen um freies Geleit für die Kapläne Ditmar und Johannes Jakelonis sowie den Notar Ysembard bei ihrer Visitation der Archidiakonate Tholey und Longuyon, [1340/1341]. Conductio. Baldewinus etc. vos omnes et singulos amicos … S. 821, Nr. 1474. Erneuerung des 40-tägigen Ablasses von 1330 für die Besucher der Katharinenkapelle der Klause Ham bei Luxemburg auf drei Jahre, [1340/1341]. De indulgenciis. Baldewinus etc. universis Christi fidelibus … S. 821, Nr. 1475.
  • [61r–88r]. Sermones et orationes. Clemens VI Papa. [Kreuzzugspredigt, Avignon, 16. Juli 1333] >Sermo de cruce<. Proposicio facta in disvinctione [statt: indictione] passagii generalis per me Petrum Rogerum archiepiscopum Rothomagensem, ministrum domini regis Francie in presentia domini nostri pape et duorum cardinalium in consistorio publico xvi die Iulii anno domini m° ccc° xxxiii. Sanctissime pater … – … [70v] Explicit sermo factus super passagio ultramarino per ut supra patet in principio. Schneyer, Bd. 4, S. 766, Nr. 80. Schmitz, Philibert. - Les sermons et discours de Clément VI, in: Revue Bénédictine 41 (1929), S. 15–34, Nr. 67. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 769, Nr. 1337. Fragen König Philipps VI. von Frankreich zur Vorbereitung des geplanten Kreuzzuges an Papst Johannes XXIII. mit dessen Entscheidungen, [Avignon, 16. Juli 1333]. Sanctissime pater, hec sunt requeste … – … Ad xxiii: faciet principalibus custodibus regniNova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 769–773, Nr. 1338, Artikel XIX fehlt. 72r Kreuzzugspredigt, Avignon, 19. Februar 1332. [F]aciem suam firmavit … (Lc 9,51). Videtur mihi quod ad hoc quod aliquis opus aliquod virtuose exerceat … Schneyer, Bd. 4, S. 761, Nr. 36. Schmitz, Nr. 31. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 753, Nr. 1313. 79v Rede in der Versammlung von Vincennes, 22. Dezember 1329. >Hunc sermonem proposuit reverendus pater dominus P[etrus] archiepiscopus Rothomagensis in presencia regis Francie contra emulos ecclesie Gallicane. Hos sermones videlicet registratos 519<. [Q]uia dominus Petrus de Cunheriis pridie proponendo contra ecclesiam Gallicanam recipit thema quod scribitur … Schneyer, Bd. 4, S. 765, Nr. 73; Schmitz Nr. 62; Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 743, Nr. 1302.
  • [88v–96v]. Sermo. Leo de Ravenna. [Avignon, 28. Oktober 1343] >Sermo fratris Leonis de Ravenna doctoris decretorum ordinis fratrum Minorum factus in Romana curia in festo apostolorum Symonis et Jude, anno domini m° ccc xliii pontificatus sanctissimi patris et domini domini Clementis pape sexti [anno secundo]<. Judas et frater eius transierunt Iordanem ... (1 Mcc 5,24). Domini reverendi, inter sacrosanctos apostolos …. Pier Paolo Ginanni, Memorie storico-critiche degli scrittori Ravennati, Faenza 1769, Bd. 1, S. 451, Hs. erwähnt; Ioannes Hyacinthus Sbaralea, Supplementum et castigatio ad scriptores trium ordinum S. Francisci. Editio nova, pars II, Rom 1921, S. 171, Hs. erwähnt. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 866–875, Nr. 1541.
  • [96v–98r]. Sermo. Landulfus Caracciolus. >Sermo in synodo iura allegata<. Lucerna splendens … (Sir 26,22). Dicit beatus Augustinus 4° de doctrina Christiana: Predicator ut docens dirigat, loquens placeat, tangens moveat …. Schneyer, Bd. 4, S. 10, Nr. 150. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 974, Nr. 1776.
  • [98r–102v]. Sermo. Clemens VI. Papa. [7. März 1340] >Nota magnum dei donum, quod ista [sic] papa omnia ista scivit cordetanus et istas legittimas auctoritates. Sermo domini Petri Rothomagensis cardinalis magistri in theol[ogia] factus de sancto Thoma de Aquino<. Docebat eos … (Mt 5,2). Beatus Augustinus in libro qui intitulatur de vita contemplativa qui alias dicitur speculum vel manuale … – … Non placencia ex sola curiositate sicut docent multi mathematici. Ecclesiastici iii dicit: In supervacuis rebus non eris curiosus. Non eciam apparencia ex sola novitate sicut docent multi moderni theologi // [Bricht ab. Nach Bl. 102 fehlt eine unbekannte Anzahl Blätter]. Schneyer, Bd. 4, S. 760, Nr. 24. Schmitz Nr. 19. Nova Alamanniae. - Bd. 2.2, S. 814, Nr. 1447.

Anmerkungen

Sprache, Schrift:
Lateinisch

Geschichte

Entstehungs-, Besitz- und Sammlungsgeschichte:
Die Hs. steht in engem Zusammenhang mit den Sammelhandschriften Kassel, Universitätsbibliothek, Ms. iur. fol. 25 und Ms. theol. fol. 168 aus dem Besitz von Rudolf Losse (1310–1364), dem Notar und Offizial des Erzbischofs und Kurfürsten Balduin von Trier sowie Domdekan zu Mainz. 61r–102v sind direkte Abschriften aus Ms. theol. fol. 168, 3r–8r, 19v–23r, 15r–19v, 169r–178r, 213r–216v; 11v–14r stammt aus der gleichen Quelle wie Ms. iur. fol. 25, 82r–84v, während für 14v–15v die gleiche Vorlage wie für Ms. theol. fol. 168, 65r–66r benutzt wurde. Nova Alamanniae, hrsg. v. Edmund Ernst Stengel und Klaus Schäfer, 2. Hälfte, 2. Teil, Hannover 1976, S. LXXI–LXXIV. Zu Losse: Arne Holtorf, Artikel Losse, Rudolf, in: Verfasserlexikon2, Bd. 5 (1985), Sp. 913–919; Peter-Johannes Schuler, Artikel Losse, Rudolf, in: Neue Deutsche Biographie 15 (1987), S. 199–200.
1r "Sum Ioannis Helmlin", 16./17. Jh. und "Fratrum Minorum Conventus sancti Francisci Lucernae", 17. Jh., sowie Stempel 1 "Cantonsbibliotheck Luzern", 19. Jh und Stempel 6 "Kantonsbibliothek Luzern", 20. Jh. Zu Hans Helmli (1573–1611), Luzerner Grossrat 1590, Kleinrat 1591–1611 siehe: HLS, Bd. 6, S. 250f. sowie Kurt Messmer / Peter Hoppe, Luzerner Patriziat, Luzern, München 1976, S. 202. Die Hs. befand sich spätestens seit 1762 im Franziskanerkloster: Pier Paolo Ginanni, Memorie storico-critiche degli scrittori Ravennati, Faenza 1769, Bd. 1, S. 451, aufgrund einer Information von Kardinal Giuseppe Garampi (1725–1792), der im April und Mai 1762 Luzern besuchte, vgl. Giuseppe Garampi, Viaggio in Germania, Baviera, Svizzera, Olanda e Francia compiuto negli anni 1761–1763, Rom 1889, S. 81f. und 107–110, 118.
Akzession:
  • Eigentümer: ZHB Luzern Sondersammlung

Einband

Einband:
Mit Pergament bezogene Pappdeckel, 20. Jh. Spiegel- und Vorsatzblätter (I, 103) Papier. Rückentitel mit Tusche: "Questiones juris canonici"

Buchblock

Beschreibstoff:
Bl. 1–78 Hammer, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 122006 (1427) und 122013 (1428); Bl. 79–102 Traube, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 129277 (1432) und 129263 (1428)
Lagen:
VII¹⁴ + 5 VIII⁹⁴ + IV¹⁰², nach Bl. 102 fehlt eine unbekannte Anzahl Blätter, Textverlust. Bl. 81 untere rechte Ecke abgerissen, Doppelbl. 1/14, 63/78 sowie alle Doppelbl. der letzten Lage im Falz mit Papierstreifen verstärkt. Reklamanten
Zählungen:
Alte Foliierung: i–cii; neue Foliierung: I. 1–103.

Ausstattung

Rubrizierungen:
Rubriziert, rote Unterstreichungen und Zeilenfüllungen, bis 28r rote Paragraphenzeichen, 28r–35r rote Überschriften; 15r roter Kopftitel "pro imperio"
Initialen:
1–2zeilige schwarze, z. T. rot verzierte Majuskeln, 29r–46v sowie 96v und 98r 1–2zeilige rote Lombarden, 33r, 35r, 39v und 41r mit einfachem Knospenfleuronné in Schwarz, 72r und 79v Raum ausgespart, nicht ausgeführt; 61v–94v rote und schwarze Linien zur Begriffsauffächerung, 61r Fratzen.
Einrichtung:
Begrenzung des Schriftraums mit Stift, 15r–49r und 95r–99v mit Tinte, 17v–49r nur vertikal, Schriftraum 20–22 x 13–14, 34–45 Zeilen
Schrift:
Jüngere gotische Buchkursive mit Schleifen, 1r–15r von zwei sich mehrmals abwechselnden Händen, ab 15r von einer dritten Hand
Zusätze:
Korrekturen der Schreiber, z. B. 2v, 14r, 74r, 86r, 99r. Wenige Marginalien zur Erklärung und Strukturierung des Textes vom dritten Schreiber: 6v, 70v–71v, 89r, 94r. Handweiser 68v

Hinweise

Bibliographischer Nachweis:
  • Kamber, Peter; Mangold, Mikkel. - Katalog der mittelalterlichen Handschriften der Zentral- und Hochschulbibliothek Luzern. - Schwabe Verlag, Basel, 2019, S. 73-78
Literatur:
  • Bücher-Verzeichniss der Kantons-Bibliothek in Luzern. - Luzern, 1836, Bd. 3, S. 158, Nr. 20
  • Schreibschulen der Diözese Konstanz : Stadt und Landschaft Luzern / hrsg. und bearb. von A. Bruckner. - Genf, 1964 (Scriptoria medii aevi Helvetica ; Bd. 9), S. 56
  • Frey, Josef . - Aus Handschriften des Franziskanerklosters Luzern. - In: Der Geschichtsfreund, 105 (1952), S. 276–281.
  • Stengel, Edmund Ernst/Schäfer Klaus (hrsg.). - Nova Alamanniae. - Hannover 1976, Bd. 2.2, (Hs. mit Sigle L).
Repertorien:
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350, Bd. 4, S. 766, Nr. 80
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350, Bd. 4, S. 761, Nr. 36
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350, Bd. 4, S. 765, Nr. 73
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350, Bd. 4, S. 10, Nr. 150
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350, Bd. 4, S. 760, Nr. 24

Zugriffs- und Benutzungsbestimmungen

Zugangsbestimmungen:
  • Es gelten die Benutzungsbestimmungen der ZHB Sondersammlung
Urheberrecht Metadaten:
Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung.

Bearbeitungsstand

Interne Bearbeitung:
  • Verzeichnung=Description=Inventaire; 2023; Rekatalogisiert nach Kamber/Mangold; HAN-Katalogisierungsregeln; wiga
  • Erschliessungsniveau Normalniveau

Identifikatoren

Systemnummer:
991170351578805501
Andere Systemnummer:
  • (HAN)000189858DSV05
  • (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170351578805501
  • (41SLSP_RZS)9914249443605505
Quelle: