Ps.-Albertus Magnus; Hugo de Sancto Caro; David de Augusta; Sermones Quadragesimales; Sermones per Adventum domini de Poena et Gloria

Albertus, Magnus, Heiliger
Kurzformat

Ps.-Albertus Magnus; Hugo de Sancto Caro; David de Augusta; Sermones Quadragesimales; Sermones per Adventum domini de Poena et Gloria / Zweites Viertel des 15. Jh.; 1431
1 Band (243 Blätter) : 29,5–30 x 21–21,5 cm - Papier
  • Luzern, ZHB, Msc.26.fol.

LEADER 00000ntmaa2200000 c 4500
001 991170351577405501
005 20240312023447.0
008 000000m14251449xx 00| | lat d
019 |a Exemplarspezifische Aufnahme, gesperrt für Veränderungen und das Anhängen von Signaturen.  |5 CH-ZuSLS RZS / 29082023 / wiga 
035 |a (HAN)000189872DSV05 
035 |a (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170351577405501 
035 |a (41SLSP_RZS)9914249442205505  |9 (41SLSP_RZS)9914249442205505 
040 |a CH-001880-7  |b ger  |e HAN-Katalogisierungsregeln 
046 |a m  |c 1525-1449  |c 1431.02.08 
100 1 |a Albertus  |c Magnus, Heiliger  |d 1193-1280  |0 (DE-588)118637649  |4 aut 
245 1 0 |a Ps.-Albertus Magnus; Hugo de Sancto Caro; David de Augusta; Sermones Quadragesimales; Sermones per Adventum domini de Poena et Gloria 
264 0 |c Zweites Viertel des 15. Jh.; 1431 
300 |a 1 Band (243 Blätter)  |c 29,5–30 x 21–21,5 cm 
336 |b txt  |2 rdacontent 
337 |b n  |2 rdamedia 
338 |b nc  |2 rdacarrier 
340 |a Papier 
506 |a Es gelten die Benutzungsbestimmungen der ZHB Sondersammlung 
510 4 |a Kamber, Peter; Mangold, Mikkel. - Katalog der mittelalterlichen Handschriften der Zentral- und Hochschulbibliothek Luzern. - Schwabe Verlag, Basel, 2019, S. 94-100 
541 |f ZHB Luzern Sondersammlung 
546 |a Lateinisch 
561 |a Bl. 129vb–238rb von Johannes Getzenhein, 1428 Bürger von Luzern, Tuchhändler und Bücherschreiber, geschrieben und 181va auf 1431 sowie 235rb auf den 8. Februar 1431 datiert. Zu Johannes Getzenhein, der sich ab 1451 zur Gilgen nannte, Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz in lateinischer Schrift vom Anfang des Mittelalters bis 1550 / Beat M. von Scarpatetti u. a. (Bearb.). - 3 Bde. - Dietikon-Zürich, 1977-1991, S. 226; Weber, Peter Xaver. - Das älteste Luzerner Bürgerbuch 1357–1479, In: Geschichtsfreund 75 (1920), S. 299; Sidler, Josef. - Die Bildungsverhältnisse im Kanton Luzern mit besonderer Berücksichtigung des Klerus, von ca. 1250 bis um 1530. - Stans, 1970, S. 153f.; Von Steiger, Christoph. - Der Stammvater des Luzerner Ratsgeschlechts zur Gilgen als Bücherschreiber.- In: Festgabe Hans von Greyerz, Bern, 1967, S. 727–729. 
561 |a Im vorderen Spiegel "Exlibris Bibliothecae FF. Minorum S. Francisci Conv. Lucernae ad S. Mariam in Augia". 2r "Fratrum Minorum Conventus Sancti Francisci Lucernae", 17. Jh., sowie Stempel 1 "Cantonsbibliotheck Luzern", 19. Jh. 
563 |a Mit himbeerrotem Leder bezogene Holzdeckel, 15. Jh., neuer, weinroter Lederrücken unter Verwendung alter Lederteile. Ehemals zwei nach hinten greifende Langriemenschliessen, Reste der Lederriemen und eine als Blüte ausgebildete Riemenbefestigung aus Messing im Vorder- sowie Stifte im Rückdeckel erhalten. Catenatus, eiserne Kettenklammer am oberen Rand des Vorderdeckels mit sieben Kettengliedern und Ring, das zweite mit drehbarer Öse. Neue weisse Kapitale. Spiegelblätter Papier, das vordere Fragment einer glossierten Grammatik-Handschrift (nomina heteroclita), 15. Jh. Im vorderen Spiegel "Exlibris des Franziskanerklosters Luzern" (Wegmann, Exlibris, Nr. 4534). Rücken ehemals mit braunem, schwarz gesprenkeltem Papier geflickt, 18. Jh.; drei fragmentarische Titelschilder übereinander geklebt, 18. Jh., vom untersten lesbar "[Bi]blia [vir]ginis edit[a a fratre] Alberto [ordinis] P[redic]ator[um]". Auf dem Rückdeckel Reste eines Titelschildes sowie altes Signaturschild "67", 15./16. Jh. Restauriert 1996 von Katharina Mettler, Zentral- und Hochschulbibliothek Luzern. 
581 |a Bücher-Verzeichniss der Kantons-Bibliothek in Luzern. - Luzern, 1836, Bd. 3, S. 157, Nr. 1, S. 160, Nr. 50 und S. 164, Nr. 174 
581 |a Weber, Peter Xaver. - Beiträge zur ältern Luzerner Bildungs- & Schulgeschichte. - In: Geschichtsfreund. 1924, Bd. 79, S. 28f 
581 |a Schreibschulen der Diözese Konstanz : Stadt und Landschaft Luzern / hrsg. und bearb. von A. Bruckner. - Genf, 1964 (Scriptoria medii aevi Helvetica ; Bd. 9), S. 57 
581 |a Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz in lateinischer Schrift vom Anfang des Mittelalters bis 1550 / Beat M. von Scarpatetti u. a. (Bearb.). - 3 Bde. - Dietikon-Zürich, 1977-1991, Bd. 2, Nr. 466 
583 0 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c 31.08.1995  |k pk  |i Rekatalogisiert nach Kamber/Mangold  |f HAN-Katalogisierungsregeln 
583 1 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c 2023  |i Rekatalogisiert nach Kamber/Mangold  |f HAN-Katalogisierungsregeln  |k wiga 
583 1 |a Erschliessungsniveau Normalniveau 
596 0 |a Bl. 1–88 Horn, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 120212 (1434) und ähnlich Nr. 120225; Bl. 89–100 Krone, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 50270 (1431); 101–112 Ochsenkopf, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 56813 (1429) und ähnlich Nr. 79326; 113–124 Mühlrad, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 122851 (1428) und 122914 (1430); 125–136 Lilie, darunter Fisch, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 128009 (1433); 137–243 Figur mit Kreuz, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 21285 (1433), 21288 (1434), 21294 (1431), 21295 (1434) und 21307 (1430)  |b 3 VI³⁶ + 4 V⁷⁶ + 7 VI¹⁶ + VII¹⁷⁴ + V¹⁸⁴ + 5 VI²⁴³, das letzte Blatt der letzten Lage als Spiegelblatt in den Deckel geklebt, Bl. 243 am äusseren Rand ein Streifen weggeschnitten. Im hinteren Teil der Hs. Lagenbezeichnung zu Beginn der Lagen, sichtbar c (161r), e (185r), f (197r), h (221r), i (233r). Reklamanten  |c 187r–235r alte Foliierung i–49; neuere Foliierung 1–243. 
596 1 |a Rubriziert, rote Überschriften und Unterstreichungen, vereinzelt rote Paragraphenzeichen  |b 1–5zeilige rote Lombarden, z. T. mit Konturbegleitstrichen, Punktverdickungen und Ausläufern, 21vb, 22rb und 55rb mit schwarzer Federverzierung, 65ra mit ornamentalen Schaftaussparungen, 19rb in Fischform. 2ra–26rb rot gerahmte Marginalien zur Erschliessung des Inhalts von der Hand des Schreibers  |d Begrenzung des Schriftraums mit Tinte, Schriftraum 20,5–21 x 14,5–15, zweispaltig (6–7), 42–48 Zeilen  |e Jüngere gotische Buchkursive mit Schleifen von einer Hand  |f Korrekturen der Schreiber, z. B. 5va, 76rb  |3 Teil 1 (1–88, 2. Viertel 15. Jh.) 
596 1 |a 106va–113rb und 119ra–130rb rubriziert, rote Paragraphenzeichen; 117rb–127va am unteren Rand Vorgaben für den Rubrikator  |b Raum für 2–4zeilige Initialen ausgespart, nicht ausgeführt. 89ra–102vb Marginalien zur Erschliessung des Inhalts von der Hand des Schreibers. Am Rand wiederholt durchalphabetisiert A–Z, a–z, etc. für die Tabulae (181va–186ra, 235rb–238rb)  |d Begrenzung des Schriftraums mit Tinte, 89ra–112vb mit Stift, 125ra–130vb blind, Schriftraum 20,5–22 x 12,5–15,5, zweispaltig (5–7), 40–53 Zeilen  |e Jüngere gotische Buchkursive mit Schleifen von 4 Händen, Händewechsel 102vb/103ra, 112vb/113ra, 129vb; 129vb–238rb von der Hand des Johannes Getzenhein  |f Korrekturen der Schreiber, z. B. 98va, 109va, 136va, 212vb, 220va. Marginalien von der Hand des Johannes Getzenhein (?), vgl. auch Msc 47 4°, 49r: 89r "xle predicatum est per me 1439 cum pluribus aliis materiis aplicatis", 101v–102r, 110v–111r, 123r "1439 die 9a", 126v–127r. Notazeichen.  |3 Teil 2 (89–243, 1431) 
596 3 0 |n Teil 1  |g 1r  |t Incipit Byblia beate virginis Marie edita a fratre Albertho ordinis Predicatorum  |i Genesis. 
596 3 0 |n Teil 1  |g 1v  |t leer 
596 3 0 |n Teil 1  |g 2ra–28va  |t Biblia beatae Mariae virginis  |r Ps.-Albertus Magnus  |i >Incipit Byblia beate virginis Marie. Edita a fratre Albertho ordinis Predicatorum. Genesis<. In principio creavit deus celum et terras. Genesis 1. Celum scilicet Empyreum per quod inteligitur domina mundi virgo Maria … – … et ad gloriam sempiternam me famulum perducas. Amen. Tu quoque lector quidquid in eo emendandum est caritate fraterna studeas emendare. >Explicit Byblia beate virginis Marie etc.<  |v Albertus Magnus. - Opera omnia, hrsg. von Auguste Borgnet. - Paris, 1898, Bd. 37, S. 365–443  |v Stegmüller, Friedrich. - Repertorium biblicum medii aevi. - 11 Bde. - Madrid, 1950-1981, 1054 (Suppl.), Hs. erwähnt. 
596 3 1 |n Teil 1  |g 28vb  |t leer 
596 3 0 |n Teil 1  |g 29ra–80va  |t De doctrina cordis  |r Hugo de Sancto Caro  |i >Incipit prologus in tractatu de doctrina cordis etc.< Tractatus de doctrina cordis dividitur in septem partes principales. In prima agitur de preparacione cordis … [29vb] >Incipit prologus in tractatum de doctrina cordis. Triplex modus loquendi ad cor<. Preparate corda vestra domino. Verba sunt Samuelis in libro Regum … [30rb] >Incipit tractatus de doctrina cordis etc.<. Preparate corda … – … Illa autem que expectantibus preparavit sunt cognicio aperta summe veritatis, dilectio perfecta divine bonitatis, securitas eterna possessionis, que in eo per eumque habebuntur etc. Hic est finis. >Explicit Summa que vocatur Preparate etc. etc.<.  |s Entspricht Liber de doctrina cordis, Paris: Gaspard Philippe für Jean Petit, 17. September 1506, 2r–60v (Zeile 1), 65r (Zeile 14) – 81v (Zeile 25), 84v–131v  |v Zumkeller, Adolar. - Manuskripte von Werken der Autoren des Augustiner-Eremitenordens in mitteleuropäischen Bibliotheken. - Würzburg, 1966, S. 381f., Nr. 817  |v Distelbrink, Balduinus. - Bonaventurae scripta: authentica dubia vel spuria critice recensita. - (Subsidia scientifica Franciscalia, 5). – Rom, 1975, S. 108f., Nr. 83  |v Bloomfield, Incipits, Nr. 4038  |v Honemann, Volker. - Artikel Gerhard von Lüttich. - In: Verfasserlexikon2, Bd. 2 (1980), Sp. 1233–1235  |v Hendrix, Guido. - Hugo de Sancto Caro’s traktaat De doctrina cordis. - Leuven, 1995, Hs. nicht erwähnt. 
596 3 0 |n Teil 1  |g 80va–vb  |t Notae  |i >Augustinus dicit<. Quod quibusdam eternaliter dampnandis aliquid prosit post mortem. Sicut eciam de Juda et proditore legitur in vita sancti Brandani …  |s Vgl. Navigatio Sancti Brendani Abbatis, ed. Carl Selmer, Notre Dame, Indiana 1959, cap. 25, S. 66f. Qui stultus est in culpa sapiens efficitur in pena. Decretum Gratiani 1.38.10, Aemilius Friedberg, Corpus iuris canonici, pars prior, Leipzig 1879, Sp. 143. Amor non accipit de inpossibilitate solacium nec ex difficultate remedium. Pascasii Radberti epistula beati Hieronymi ad Paulam et Eustochium de assumptione sanctae Mariae virginis, Kap. 13 (85), CCCM 56C, S. 148, Zeile 714f. 
596 3 0 |n Teil 1  |g 80vb  |t Forma absolutionis  |i >Nota formam absolucionis est solempnitate debita<. Absolvendum spoliatis vestibus flexis genubus ponat se coram absolvente … – … absolvo te a nota excommunicacionis, videlicet que est, et restituto te communioni sancte matris ecclesie etc. 
596 3 0 |n Teil 1  |g 81ra–84rb  |t De exterioris et interioris hominis compositione  |r David de Augusta  |i [Buch 1, Teil 2] >Formula honestatis vite<. Quod minus remissum regimen nutrit vicia in subditis et religionem confundit etc. Si vis in spiritu proficere … – … dilectio hominum vallax [sic] est instabilis et facile ledit et ad modicum utilis et sepe nociva etc. Et hec de illo etc.  |v David ab Augusta, De exterioris et interioris hominis compositione libri tres, Quaracchi 1899, S. 36–57  |v Distelbrink, Balduinus. - Bonaventurae scripta: authentica dubia vel spuria critice recensita. - (Subsidia scientifica Franciscalia, 5). – Rom, 1975, S. 211, Nr. 238  |v Bloomfield, Incipits, Nr. 5676. 
596 3 0 |n Teil 1  |g 84rb  |t Forma absolutionis pro morituris  |i >Notandum<. De tempore satisfaccionis certum est quia morituris non est pena inponenda … Frater qui similia hiis que tu fecisti peccata comittunt … – … ad salutem anime tue valere iudicamus etc. [Anschliessend] >Nota<. Monachi nigri plus nituntur legere Salomonem quam Salomon etc. 
596 3 1 |n Teil 1  |g 84va–88vb  |t leer 
596 3 0 |n Teil 2  |g 89ra–186ra  |t Sermones quadragesimales de vitiis et virtutibus  |i >Incipiunt sermones per xlam de viciis et virtutibus<. [C]um ieiunatis nolite fieri … (Mt 6,16). Karissimi, deus non dat suam graciam anime alicuius nisi illi qui se ad suscipiendam illam disponit … 90rb [D]omine puer meus … (Mt 8,6). Quia mortuos suscitare infirmos curare soli[t]us est divine potestatis … 91va [A]udistis quia dictum est … (Mt 5,43). Duo mala videntur habundare in hominibus contraria deo et hominibus et principaliter anime …  |s vgl. Schneyer, Bd. 2, S. 59, Nr. 51 (Franciscus de Abbatibus). 93ra [E]rat navis … (Mc 6,47). Quia virgo Maria in ecclesia die Sabbati spirituali honore extollitur … 93vb Schneyer, Bd. 3, S. 454f., Nr. 80 (mit anderem Schluss). 95rb [D]iscedite a me maledicti … (Mt 25,41). Cum venerit filius hominis cum angelis ad iudicium apparebit impiis valde terribilis et blandus iustis … 96rb [C]um intrasset Ihesus Ierosolimam (Mt 21,10). Sciendum quod rectori et quolibet prelato inter cetera signatur duo sunt neccessaria in regimine … vgl. Schneyer, Bd. 2, S. 60, Nr. 56 (Franciscus de Abbatibus, mit gleichem Schluss). 97va Schneyer, Bd. 3, S. 239, Nr. 210, entspricht nur stellenweise Iacopo da Varazze, Sermones quadragesimales, ed. Paolo Maggioni, Florenz 2005, S. 77–81. 98vb [M]iserere mei domine … (Mt 15,22). Secundum sententiam philosophi libro de celo [et] mundo omne quod movetur naturaliter ad aliquem terminum non quiescit donec fuerit in termino … 100ra [A]ngelus domini descendebat … (Io 5,4). Karissimi, quanto quis magis bonitati divine appropinquat tanto gracias ab ipso recipit maiores … 101rb [H]ic est filius meus dilectus (Mt 17,5). Karissimi, verba ista legimus in hodierno ewangelio, quod ewangelium iterum cras habetur … 102va [A]ssumpsit Ihesus … (Mt 17,1). Quia hoc tempore ecclesia fideles suos inducit ad laborem penitencie … 103vb [E]go vado et queretis me … (Io 8,21). Karissimi, obedientia est voluntatem domini sui omnino implere … 105rb [S]uper cathedram Moysi … (Mt 23,2). Karissimi, quia scripturam non intelligunt omnes homines sed multi veritatem eius ignorant … 106va [E]cce ascendimus Ierosolymam … (Mt 20,18). Quia secundum Gregorium iacula feriunt que previdentur igitur sepe dominus passionem suam et resureccionem discipulis suis predicebat … vgl. Schneyer, Bd. 6, S. 585, Nr. 18. 107va [H]omo quidam erat dives … (Lc 16,19). Secundum philosophum contrariorum contrarii sunt effectus … 108vb [H]omo erat pater familias … (Mt 21,33). Karissimi, Christus quadam vice existente Ierosolymis in templo videns Iudeos perversos et malos … 110rb [F]ili tu semper mecum es … (Lc 15,31). In hodierno ewangelio fit mencio de duobus filiis unius patris … 111rb Schneyer, Bd. 2, S. 60, Nr. 68 (Franciscus de Abbatibus, mit anderem Schluss). 112vb Amen dico vobis … (Lc 4,24). Opera miraculosa que Christus operabat in quibus ostendit suam potenciam divinam … per presenciam suam abstinacionem [sic] relinquere //. Bricht ab, 113ra Händewechsel, der neue Schreiber wiederholt den Text ab 107va: [Homo quidam erat dives …] // status sub personis duorum hominum describitur contrarius … 114rb [H]omo erat pater familias … (Mt 21,33). Karissimi, Christus quadam vice … 116ra [F]ili tu semper mecum es … (Lc 15,31). In hodierno ewangelio … 117rb SCHNEYER, Bd. 2, S. 60, Nr. 68 (mit anderem Schluss). 119ra [A]men dico vobis … (Lc 4,24). Opera miraculosa … 120vb Schneyer, Bd. 2, S. 61, Nr. 70 (Franciscus de Abbatibus, mit anderem Schluss). 122ra Schneyer, Bd. 3, S. 241, Nr. 238, entspricht nur stellenweise Iacopo da Varazze, Sermones quadragesimales, ed. Paolo Maggioni, Florenz 2005, S. 229–234. 123va [S]urgens de synagoga … (Lc 4,38). Karissimi, duo genera hominum homo in domum suam libenter recipit, videlicet amicum bonum et dilectum, medicum sapientem et expertum … vgl. Schneyer, Bd. 2, S. 61, Nr. 72 (Franciscus de Abbatibus, mit anderem Schluss). 124va Schneyer, Bd. 3, S. 241, Nr. 241 (entspricht jedoch nicht dem Sermo des Jacobus de Voragine). 126ra [I]hesus inclinans se deorsum … (Io 8,6). Karissimi, verbum eternum se in t[antu]m inclinavit quod pro nostra reconciliacione in utero virginis descendere voluit … 127va [E]st puer unus hic … (Io 6,9). Tempore ieiunii ponitur mensa circa meridiem ut homines tunc comedant … vgl. Schneyer, Bd. 8, S. 575, Nr. 64. 129rb [I]nvenit in templo vendentes … (Io 2,14). Quia secundum Macrobium iusticia est virtus reddens unicuique quod suum est, hinc … 130vb Feria 3a. [M]ea doctrina non est mea … (Io 7,16). Inter Iudeos erant diversi qui diversa diversimode de Christo servabant, sicut patet in hoc ewangelio … vgl. Schneyer, Bd. 3, S. 242, Nr. 249 / Bd. 1, S. 293, Nr. 55. 132vb Feria 4a. SCHNEYER, Bd. 2, S. 61, Nr. 78 (Franciscus de Abbatibus, mit anderem Schluss). 134rb Feria 5a. [A]dolescens tibi dico surge … (Lc 7,14). In officio hodierno legitur de duabus mulieribus quarum utraque habebat filium unicum … 136ra Feria 6a. [D]iligebat Ihesus Mariam et Lazarum (Io 11,5). Tria sunt que unusquisque desiderat habere, scilicet sapienciam, longam vitam et sanitatem continuam … 137vb Sabbato de beata virgine. [E]go sum lux mundi … (Io 8,12). Karissimi, est quedam lux que omnia illuminat et a nullo illuminatur sed lux solis … 139rb Dominica in passione. Schneyer, Bd. 2, S. 62, Nr. 82 (Franciscus de Abbatibus, mit anderem Schluss). 141rb Feria 2a. [M]iserunt principes … (Io 7,32). Necessarium fuit invenire leges propter aliquorum subditorum maliciam … 143ra Feria 3a. [A]mbulabat Ihesus in Gallileam … (Io 7,1). Quia secundum philosophum omnia fiunt propter finem, finis autem noster est beatitudo … 145ra Feria 4a. Vos non creditis … (Io 10,26), Schneyer, Bd. 3, S. 243, Nr. 266 (mit anderer Perikope und anderem Schluss, entspricht nicht dem Sermo des Jacobus de Voragine). 146vb Feria 5a. [M]ulier quae erat in civitate peccatrix … (Lc 7,37). Multi homines sunt in mundo qui, quando propriis bonis et statu suo sunt contenti, est inter eos concordia et pax … 148va Feria 6a. Schneyer, Bd. 2, S. 62, Nr. 87 (Franciscus de Abbatibus, mit anderem Schluss). 150va Sabbato de beata virgine. [O]mnia traham ad me … (Io 12,32). Verba ista sunt filii qui essentialiter est unum cum patre et spiritu sancto. In quibus verbis notatur tractus quo anima trahitur … 152rb Dominica in palmis. [E]untes discipuli … (Mt 21,6). In hodierna solempnitate representat ecclesia gloriam et honorem … 154ra [V]enit Ihesus in Bethaniam … (Io 12,1). Quatuor sunt species misericordie, prima est peccanti offensam dimittere sicut Moyses Marie sorore sue … 156rb Feria 3a. Schneyer, Bd. 3, S. 243, Nr. 277, entspricht weitgehend Iacopo da Varazze, Sermones quadragesimales, ed. Paolo Maggioni, Florenz 2005, S. 452–457. 157vb Feria 4a. [V]ulneratus est propter iniquitates nostras … (Is 53,5). Karissimi, in statu innocencie deus primo homini multa bona contulit … vgl. Schneyer, Bd. 2, S. 62, Nr. 92 (Franciscus de Abbatibus). 159va In cena domini. [A]ccepit panem … (1 Cor 11,23). Dominus noster Ihesus Christus de hoc mundo transsiturus ad patrem cum suis discipulis cenavit … 161ra De ewangelio. [S]urgit a cena … (Io 13,4), Schneyer, Bd. 2, S. 62, Nr. 93 (Franciscus de Abbatibus, mit anderer Perikope und anderem Schluss). 163rb Feria 6a in parasceven. [O] vos omnes … (Lam 1,12), Schneyer, Bd. 2, S. 62, Nr. 94 (Franciscus de Abbatibus, mit anderer Perikope). 168ra Sabbato pasce. [V]enit Maria Magdalena … (Mt 28,1), Schneyer, Bd. 3, S. 244, Nr. 288 (mit anderer Perikope), entspricht nur zu Beginn Iacopo da Varazze, Sermones quadragesimales, ed. Paolo Maggioni, Florenz 2005, S. 518–523. 171rb Sequitur sermo de eodem de beata virgine gloriosa. [V]enit Maria etc. (Mt 28,1). Quamvis ista verba specialiter ponantur de beata Maria Magdalena possunt tamen eciam convenienter dici de beata virgine que duplici modo venit … 173ra Dominica pasche. [V]alde mane … (Mc 16,2). Karissimi, nichil invenitur nisi queratur, nichil queritur nisi ametur, nichil amatur nisi cognitum ut dicit Augustinus … 175vb Feria 2a Pasche. [I]esus appropinquans … (Lc 24,15), Schneyer, Bd. 2, S. 63, Nr. 98 (Franciscus de Abbatibus, mit anderer Perikope und anderem Schluss). 178ra Feria 3a. Schneyer, Bd. 2, S. 63, Nr. 100 (Franciscus de Abbatibus, mit anderem Schluss). 179va Feria 4a. [V]enite prandete (Io 21,12), Schneyer, Bd. 1, S. 489, Nr. 232 (mit anderer Perikope und anderem Schluss). 
596 3 0 |n Teil 2  |g 181va  |t Schreibervermerk  |i Finitus est iste liber qui dicitur quadragesimale de viciis et virtutibus anno 1431 per me Getzenhans. 
596 3 0 |n Teil 2  |g 181va–186ra  |t Tabula  |i Sequitur tabula materialis huius opusculi secundum ordinem alpfabeti. [A]rma superbie, 1 f. Arma humilitatis, 2 l … – … Christus est tamquam liber exemplaris, A. >Explicit tabula materialis secundum ordinem alphabeti anno domini 1431<. 
596 3 0 |n Teil 2  |g 186ra–rb  |t De conversione Salomonis et eius penitentia  |i >Sequitur unum parvum notabile de conversione Salomonis et eius penitencia<. Sanctus Iheronimus doctor egregius de conversione Salomonis regis et eius penitencia et sanctitate sic dicit: Quamvis Salomo peccasset multum egit tamen penitentiam proverbia scribens … – … unde dimissus ab illis a se ipso depositus est a regno  |s Exzerpt aus: Honorius Augustodunensis, In Psalmum LXXXVIII, Gerhohus Reicherspergensis, Commentarius aureus in psalmos et cantica ferialia, Augsburg 1728, Sp. 1682. Anschliessend: Ista eciam materia habetur in Summa post miraculum de beata Katharina. Deo gracias et cetera. 
596 3 0 |n Teil 2  |g 186va–vb  |t leer 
596 3 0 |n Teil 2  |g 187ra–238rb  |t Sermones per adventum domini de poena et gloria  |i >Incipiunt sermones per adventum domini de pena et de gloria et cetera<. [H]ora est iam nos … (Rom 13.11). Sic inquid sapiens Ecclesiastici 32: hora surgendi ne te certes id est aliis curis te implices …  |s Schneyer, Bd. 4, S. 63, Nr. 183 (Lucas de Bitonto, mit anderem Schluss). 189ra Feria 2a in adventu. Schneyer, Bd. 4, S. 255, Nr. 2 (Nicolaus de Gorran, mit anderem Schluss). 190vb Feria 3a sermo. [I]nduimini dominum Ihesum Christum (Rom 13,14). De presenti nobis ecclesia reputat filii dei adventum in carnem ante cuius conspectum nullus nisi veste honoris … vgl. Schneyer, Bd. 2, S. 483, Nr. 1. 192va Feria 4a sermo de ewangelio. Erunt signa … (Lc 21,25). Quia in precedentibus diebus locutus sum de epistola intendo me modo vertere ad ewangelium, in quo dominus duo facit, primo incutit timorem peccatoribus … vgl. Schneyer, Bd. 4, S. 50, Nr. 5 (Lucas de Bitonto). 194rb Feria 5a de ewangelio sermo. [H]iis fieri incipientibus … (Lc 21,28). Karissimi, postquam dominus proposuit signa precedencia iudicium sive illa fiant in celo … 195vb Feria 6a de ewangelio. [C]elum et terra … (Lc 21,33). Karissimi, natura dat unicuique unum os et duas aures ut velociores sumus ad audiendum quam ad loquendum … 197va Sabbato de beata virgine. [V]erbum de Maria: gracia plena dominus tecum (Lc 1,28). Verbum bonum et suave personemus, illud ave quo nunciata est nostra redempcio … In verbis in [sic] istis dulcissimis virgo illa sanctissima Maria in duobus commendatur … 199rb Dominica 2a adventus epistola. Schneyer, Bd. 4, S. 50, Nr. 7 (Lucas de Bitonto, mit anderem Schluss). 201ra Feria 2a ebdomide [sic] 2e de Christi adventu. [D]ico Ihesum Christum ministrum fuisse circumcisionem … (Rom 15,8). Adventum domini nostri Ihesu Christi in carnem longis temporibus ante desideraverunt patres et prophete … 202vb Feria 3a. [D]eus autem spei repleat vos … (Rom 15,13). Postquam apostolus ostendit Christum corporaliter fuisse missum ad Iudeos … 204rb Feria 4a de ewangelio. [A]udiens Iohannes in vinculis opera Christi … (Mt 11,2). Aliqui homines volunt pro delictis suis corripi qui eciam ex correctione plus mali fiunt … 206rb De concepcione beate virginis. [A]ve Maria … (Lc 1,28). Sicud in precedenti et proximiori sabbato dixi: Istis verbis premissis sanctissimis et dulcissimis domina nostra gloriosa mater in duobus commendatur … 208ra Feria 5a de ewangelio. [E]untes renunciate … (Mt 11,4). Hec est secunda pars huius ewangelii, in qua duo sunt consideranda, primum quod Christus remisit discipulos … 209va Feria 6a de ewangelio. [I]llis abeuntibus … (Mt 11,7). 3a pars ewangelii in quo tangitur Iohannis commendacio laudabilis in duobus, primo quo ad loci asperitatem et corporis austeritatem … 211ra Sabbato de beata virgine. [A]ve Maria … (Lc 1,28). Quia verbum illum insisto et expeditus sum de primo, in quo sanctissima virgo in hiis verbis commendatur … 212vb Dominica 3a. Schneyer, Bd. 4, S. 50, Nr. 10 (Lucas de Bitonto, mit anderem Schluss). 214rb Feria 2a de epistola. [M]odestia vestra … (Phil 4,5). Quanto enim quis vicinior est morti tanto debet esse ad operandum instantior … 215va Feria 3a de epistola. [N]ichil solliciti sitis … (Phil 4,6). Postquam apostolus nos ammonuit ad officium gaudii spiritualis et ad exemplum conversacionis honeste, in verbis premissis iterum hortatur nos ad duo … 216vb Feria 4a 4or parum. [N]omen virginis Maria … (Lc 1,27). Nomen illud affectuosum et dulcissimum , nomen illud gloriosum et dignissimum, nomen illud graciosum et utilissimum. In quo commendatur virgo … 218va Feria 5a sermo de ewangelio dominico. Schneyer, Bd. 4, S. 50, Nr. 11 (Lucas de Bitonto, mit anderem Schluss). 220rb Feria 6a 4 temporum. [E]xurgens Maria … (Lc 1,39). Karissimi, mense 6° a concepcione Iohannis baptiste missus est archangelus Gabriel ad Mariam virginem 25 die mensis Marcii annuncians ei concepcionem Ihesu Christi … 221vb Sabbato de beata virgine. [O]mnis vallis implebitur … (Lc 3,5). Karissimi, qui vult se exaltari prius se humiliet, quia non est vallis sine colle nec collis sine valle … 223ra Dominica 4a adventus de epistola. Schneyer, Bd. 4, S. 50, Nr. 13 (Lucas de Bitonto, mit anderem Schluss). 224vb Feria 2a de epistola. [N]olite ante tempus iudicare … (I Cor 4,5). Karissimi, premissa prima racione qua apostolus improbat et reprehendit in hiis verbis iudicia temeraria hominum … 226ra Feria 3a de epistola sermo. [N]olite ante tempus iudicare … (I Cor 4,5). Propositis duabus racionibus ubi apostolus in hiis verbis improbat et redarguit hominum temeraria iudicia, quarum prima racio est ex tempore … 228ra Feria 4a de ewangelio. [F]actum est verbum … (Lc 3,2). Descripturus ewangelista inicia nescentis [sic] ecclesie ponit in verbis premissis tria … vgl. Schneyer, Bd. 4, S. 50, Nr. 14 (Lucas de Bitonto). 229va Feria 5a de ewangelio. [F]actum est verbum … (Lc 3,2). Postquam dictum est de causa quam proponit ewangelista descripturus inicium nascentis ecclesie, que causa deus est unde dicit: Factum est verbum … 231va Feria 6a de ewangelio. [F]actum est verbum … (Lc 3,2). Postquam dictum est de duobus que ponit ewangelista descripturus naturalitatem nascentis ecclesie, scilicet causa et persona … 233va [Q]uod in ea natum est … (Mt 1,20). Quia antiqui patres veteris testamenti dei filium petebant incarnari, scientes per Isaiam dictum: Ecce virgo concipiet … 
596 3 0 |n Teil 2  |g 235rb  |t Schreibervermerk  |i Expliciunt sermones per adventum domini de pena et gloria finiti per me Getzenhans civem Lucernensis anno ab incarnacione domini nostri Ihesu Christi M° c°c°c°c° xxxi° viii die mensis Februarii. 
596 3 0 |n Teil 2  |g 235rb–238rb  |t Tabula  |i Sequitur nunc tabula materialis eorundem sermonum secundum ordinem alpfabeti et cetera. [A]pud antiquis consuetudo de infirmis, i. Animabus purgandis diversa loca deputantur primo ad leviorem earum punicionem, e … – … Christus quare loquitur beatis, c. Gracias ago tibi domine Ihesu Christe nunc et semper. 
596 3 1 |n Teil 2  |g 238va–243v  |t leer 
655 7 |a Handschrift  |2 gnd-content 
690 |a Bloomfield, Incipits Nr. 4038  |2 han-A4 
690 |a Bloomfield, Incipits Nr. 5676  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 59, Nr. 51  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 60, Nr. 56  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 3, S. 454f., Nr. 80  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 3, S. 239, Nr. 210  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 6, S. 585, Nr. 18  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 60, Nr. 68  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 61, Nr. 70  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 61, Nr. 72  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 3, S. 241, Nr. 241  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 8, S. 575, Nr. 64  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 61, Nr. 78  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 3, S. 242, Nr. 249  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 293, Nr. 55  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 62, Nr. 82  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 3, S. 241, Nr. 238  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 3, S. 243, Nr. 266  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 62, Nr. 87  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 3, S. 243, Nr. 277  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 62, Nr. 92  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 62, Nr. 93  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 62, Nr. 94  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 3, S. 244, Nr. 288  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 63, Nr. 98  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 63, Nr. 100  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 489, Nr. 232  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 63, Nr. 183  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 255, Nr. 2  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 483, Nr. 1  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 50, Nr. 5  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 50, Nr. 7  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 50, Nr. 10  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 50, Nr. 11  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 50, Nr. 13  |2 han-A4 
690 |a Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 50, Nr. 14  |2 han-A4 
700 1 |a Hugo  |c von Saint-Cher  |d 1200-1263  |0 (DE-588)118707957  |4 aut 
700 1 |a David  |c von Augsburg  |d 1200-1272  |0 (DE-588)118679007  |4 aut 
700 1 |a Getzenhein, Johannes  |4 scr  |0 (DE-588)1299850197 
710 2 |a Kloster Sankt Maria in der Au  |0 (DE-588)4256372-0  |4 fmo 
710 2 |a Kloster Sankt Maria in der Au  |b Bibliothek  |0 (DE-588)1086090640  |4 fmo 
710 2 |a Kantonsbibliothek Luzern  |0 (DE-588)3058552-1  |4 fmo 
852 4 |b LUZHB  |c ZBTRK  |9 (41SLSP_RZS)9914249442205505 
900 |f HANcollect_this handschrift 
900 |a HANunikat 
910 |c Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung. 
949 |c ZBTRK  |p 12  |j Msc.26.fol.  |b LUZHB  |9 (41SLSP_RZS)9914249442205505 
986 |a (41SLSP_RZS)9914249442205505  |9 (41SLSP_RZS)9914249442205505 

Basisinformationen

Signatur:
  • Luzern, ZHB, Msc.26.fol.
Ressourcentyp:
Buchhandschrift
Titel:
Ps.-Albertus Magnus; Hugo de Sancto Caro; David de Augusta; Sermones Quadragesimales; Sermones per Adventum domini de Poena et Gloria
Entstehungsangaben:
Zweites Viertel des 15. Jh.; 1431
Entstehungszeit (normiert):
1525-1449 -
Physische Beschreibung:
  • 1 Band (243 Blätter); 29,5–30 x 21–21,5 cm
Physische Beschaffenheit:
  • Papier

Sucheinstiege

Formschlagwort:

Inhalt und innere Ordnung

Inhalt:
  • Teil 1. [1r]. Incipit Byblia beate virginis Marie edita a fratre Albertho ordinis Predicatorum. Genesis.
  • Teil 1. [1v]. leer
  • Teil 1. [2ra–28va]. Biblia beatae Mariae virginis. Ps.-Albertus Magnus. >Incipit Byblia beate virginis Marie. Edita a fratre Albertho ordinis Predicatorum. Genesis<. In principio creavit deus celum et terras. Genesis 1. Celum scilicet Empyreum per quod inteligitur domina mundi virgo Maria … – … et ad gloriam sempiternam me famulum perducas. Amen. Tu quoque lector quidquid in eo emendandum est caritate fraterna studeas emendare. >Explicit Byblia beate virginis Marie etc.<. Albertus Magnus. - Opera omnia, hrsg. von Auguste Borgnet. - Paris, 1898, Bd. 37, S. 365–443. Stegmüller, Friedrich. - Repertorium biblicum medii aevi. - 11 Bde. - Madrid, 1950-1981, 1054 (Suppl.), Hs. erwähnt.
  • Teil 1. [28vb]. leer
  • Teil 1. [29ra–80va]. De doctrina cordis. Hugo de Sancto Caro. >Incipit prologus in tractatu de doctrina cordis etc.< Tractatus de doctrina cordis dividitur in septem partes principales. In prima agitur de preparacione cordis … [29vb] >Incipit prologus in tractatum de doctrina cordis. Triplex modus loquendi ad cor<. Preparate corda vestra domino. Verba sunt Samuelis in libro Regum … [30rb] >Incipit tractatus de doctrina cordis etc.<. Preparate corda … – … Illa autem que expectantibus preparavit sunt cognicio aperta summe veritatis, dilectio perfecta divine bonitatis, securitas eterna possessionis, que in eo per eumque habebuntur etc. Hic est finis. >Explicit Summa que vocatur Preparate etc. etc.<.. Entspricht Liber de doctrina cordis, Paris: Gaspard Philippe für Jean Petit, 17. September 1506, 2r–60v (Zeile 1), 65r (Zeile 14) – 81v (Zeile 25), 84v–131v. Zumkeller, Adolar. - Manuskripte von Werken der Autoren des Augustiner-Eremitenordens in mitteleuropäischen Bibliotheken. - Würzburg, 1966, S. 381f., Nr. 817. Distelbrink, Balduinus. - Bonaventurae scripta: authentica dubia vel spuria critice recensita. - (Subsidia scientifica Franciscalia, 5). – Rom, 1975, S. 108f., Nr. 83. Bloomfield, Incipits, Nr. 4038. Honemann, Volker. - Artikel Gerhard von Lüttich. - In: Verfasserlexikon2, Bd. 2 (1980), Sp. 1233–1235. Hendrix, Guido. - Hugo de Sancto Caro’s traktaat De doctrina cordis. - Leuven, 1995, Hs. nicht erwähnt.
  • Teil 1. [80va–vb]. Notae. >Augustinus dicit<. Quod quibusdam eternaliter dampnandis aliquid prosit post mortem. Sicut eciam de Juda et proditore legitur in vita sancti Brandani …. Vgl. Navigatio Sancti Brendani Abbatis, ed. Carl Selmer, Notre Dame, Indiana 1959, cap. 25, S. 66f. Qui stultus est in culpa sapiens efficitur in pena. Decretum Gratiani 1.38.10, Aemilius Friedberg, Corpus iuris canonici, pars prior, Leipzig 1879, Sp. 143. Amor non accipit de inpossibilitate solacium nec ex difficultate remedium. Pascasii Radberti epistula beati Hieronymi ad Paulam et Eustochium de assumptione sanctae Mariae virginis, Kap. 13 (85), CCCM 56C, S. 148, Zeile 714f.
  • Teil 1. [80vb]. Forma absolutionis. >Nota formam absolucionis est solempnitate debita<. Absolvendum spoliatis vestibus flexis genubus ponat se coram absolvente … – … absolvo te a nota excommunicacionis, videlicet que est, et restituto te communioni sancte matris ecclesie etc.
  • Teil 1. [81ra–84rb]. De exterioris et interioris hominis compositione. David de Augusta. [Buch 1, Teil 2] >Formula honestatis vite<. Quod minus remissum regimen nutrit vicia in subditis et religionem confundit etc. Si vis in spiritu proficere … – … dilectio hominum vallax [sic] est instabilis et facile ledit et ad modicum utilis et sepe nociva etc. Et hec de illo etc.. David ab Augusta, De exterioris et interioris hominis compositione libri tres, Quaracchi 1899, S. 36–57. Distelbrink, Balduinus. - Bonaventurae scripta: authentica dubia vel spuria critice recensita. - (Subsidia scientifica Franciscalia, 5). – Rom, 1975, S. 211, Nr. 238. Bloomfield, Incipits, Nr. 5676.
  • Teil 1. [84rb]. Forma absolutionis pro morituris. >Notandum<. De tempore satisfaccionis certum est quia morituris non est pena inponenda … Frater qui similia hiis que tu fecisti peccata comittunt … – … ad salutem anime tue valere iudicamus etc. [Anschliessend] >Nota<. Monachi nigri plus nituntur legere Salomonem quam Salomon etc.
  • Teil 1. [84va–88vb]. leer
  • Teil 2. [89ra–186ra]. Sermones quadragesimales de vitiis et virtutibus. >Incipiunt sermones per xlam de viciis et virtutibus<. [C]um ieiunatis nolite fieri … (Mt 6,16). Karissimi, deus non dat suam graciam anime alicuius nisi illi qui se ad suscipiendam illam disponit … 90rb [D]omine puer meus … (Mt 8,6). Quia mortuos suscitare infirmos curare soli[t]us est divine potestatis … 91va [A]udistis quia dictum est … (Mt 5,43). Duo mala videntur habundare in hominibus contraria deo et hominibus et principaliter anime …. vgl. Schneyer, Bd. 2, S. 59, Nr. 51 (Franciscus de Abbatibus). 93ra [E]rat navis … (Mc 6,47). Quia virgo Maria in ecclesia die Sabbati spirituali honore extollitur … 93vb Schneyer, Bd. 3, S. 454f., Nr. 80 (mit anderem Schluss). 95rb [D]iscedite a me maledicti … (Mt 25,41). Cum venerit filius hominis cum angelis ad iudicium apparebit impiis valde terribilis et blandus iustis … 96rb [C]um intrasset Ihesus Ierosolimam (Mt 21,10). Sciendum quod rectori et quolibet prelato inter cetera signatur duo sunt neccessaria in regimine … vgl. Schneyer, Bd. 2, S. 60, Nr. 56 (Franciscus de Abbatibus, mit gleichem Schluss). 97va Schneyer, Bd. 3, S. 239, Nr. 210, entspricht nur stellenweise Iacopo da Varazze, Sermones quadragesimales, ed. Paolo Maggioni, Florenz 2005, S. 77–81. 98vb [M]iserere mei domine … (Mt 15,22). Secundum sententiam philosophi libro de celo [et] mundo omne quod movetur naturaliter ad aliquem terminum non quiescit donec fuerit in termino … 100ra [A]ngelus domini descendebat … (Io 5,4). Karissimi, quanto quis magis bonitati divine appropinquat tanto gracias ab ipso recipit maiores … 101rb [H]ic est filius meus dilectus (Mt 17,5). Karissimi, verba ista legimus in hodierno ewangelio, quod ewangelium iterum cras habetur … 102va [A]ssumpsit Ihesus … (Mt 17,1). Quia hoc tempore ecclesia fideles suos inducit ad laborem penitencie … 103vb [E]go vado et queretis me … (Io 8,21). Karissimi, obedientia est voluntatem domini sui omnino implere … 105rb [S]uper cathedram Moysi … (Mt 23,2). Karissimi, quia scripturam non intelligunt omnes homines sed multi veritatem eius ignorant … 106va [E]cce ascendimus Ierosolymam … (Mt 20,18). Quia secundum Gregorium iacula feriunt que previdentur igitur sepe dominus passionem suam et resureccionem discipulis suis predicebat … vgl. Schneyer, Bd. 6, S. 585, Nr. 18. 107va [H]omo quidam erat dives … (Lc 16,19). Secundum philosophum contrariorum contrarii sunt effectus … 108vb [H]omo erat pater familias … (Mt 21,33). Karissimi, Christus quadam vice existente Ierosolymis in templo videns Iudeos perversos et malos … 110rb [F]ili tu semper mecum es … (Lc 15,31). In hodierno ewangelio fit mencio de duobus filiis unius patris … 111rb Schneyer, Bd. 2, S. 60, Nr. 68 (Franciscus de Abbatibus, mit anderem Schluss). 112vb Amen dico vobis … (Lc 4,24). Opera miraculosa que Christus operabat in quibus ostendit suam potenciam divinam … per presenciam suam abstinacionem [sic] relinquere //. Bricht ab, 113ra Händewechsel, der neue Schreiber wiederholt den Text ab 107va: [Homo quidam erat dives …] // status sub personis duorum hominum describitur contrarius … 114rb [H]omo erat pater familias … (Mt 21,33). Karissimi, Christus quadam vice … 116ra [F]ili tu semper mecum es … (Lc 15,31). In hodierno ewangelio … 117rb SCHNEYER, Bd. 2, S. 60, Nr. 68 (mit anderem Schluss). 119ra [A]men dico vobis … (Lc 4,24). Opera miraculosa … 120vb Schneyer, Bd. 2, S. 61, Nr. 70 (Franciscus de Abbatibus, mit anderem Schluss). 122ra Schneyer, Bd. 3, S. 241, Nr. 238, entspricht nur stellenweise Iacopo da Varazze, Sermones quadragesimales, ed. Paolo Maggioni, Florenz 2005, S. 229–234. 123va [S]urgens de synagoga … (Lc 4,38). Karissimi, duo genera hominum homo in domum suam libenter recipit, videlicet amicum bonum et dilectum, medicum sapientem et expertum … vgl. Schneyer, Bd. 2, S. 61, Nr. 72 (Franciscus de Abbatibus, mit anderem Schluss). 124va Schneyer, Bd. 3, S. 241, Nr. 241 (entspricht jedoch nicht dem Sermo des Jacobus de Voragine). 126ra [I]hesus inclinans se deorsum … (Io 8,6). Karissimi, verbum eternum se in t[antu]m inclinavit quod pro nostra reconciliacione in utero virginis descendere voluit … 127va [E]st puer unus hic … (Io 6,9). Tempore ieiunii ponitur mensa circa meridiem ut homines tunc comedant … vgl. Schneyer, Bd. 8, S. 575, Nr. 64. 129rb [I]nvenit in templo vendentes … (Io 2,14). Quia secundum Macrobium iusticia est virtus reddens unicuique quod suum est, hinc … 130vb Feria 3a. [M]ea doctrina non est mea … (Io 7,16). Inter Iudeos erant diversi qui diversa diversimode de Christo servabant, sicut patet in hoc ewangelio … vgl. Schneyer, Bd. 3, S. 242, Nr. 249 / Bd. 1, S. 293, Nr. 55. 132vb Feria 4a. SCHNEYER, Bd. 2, S. 61, Nr. 78 (Franciscus de Abbatibus, mit anderem Schluss). 134rb Feria 5a. [A]dolescens tibi dico surge … (Lc 7,14). In officio hodierno legitur de duabus mulieribus quarum utraque habebat filium unicum … 136ra Feria 6a. [D]iligebat Ihesus Mariam et Lazarum (Io 11,5). Tria sunt que unusquisque desiderat habere, scilicet sapienciam, longam vitam et sanitatem continuam … 137vb Sabbato de beata virgine. [E]go sum lux mundi … (Io 8,12). Karissimi, est quedam lux que omnia illuminat et a nullo illuminatur sed lux solis … 139rb Dominica in passione. Schneyer, Bd. 2, S. 62, Nr. 82 (Franciscus de Abbatibus, mit anderem Schluss). 141rb Feria 2a. [M]iserunt principes … (Io 7,32). Necessarium fuit invenire leges propter aliquorum subditorum maliciam … 143ra Feria 3a. [A]mbulabat Ihesus in Gallileam … (Io 7,1). Quia secundum philosophum omnia fiunt propter finem, finis autem noster est beatitudo … 145ra Feria 4a. Vos non creditis … (Io 10,26), Schneyer, Bd. 3, S. 243, Nr. 266 (mit anderer Perikope und anderem Schluss, entspricht nicht dem Sermo des Jacobus de Voragine). 146vb Feria 5a. [M]ulier quae erat in civitate peccatrix … (Lc 7,37). Multi homines sunt in mundo qui, quando propriis bonis et statu suo sunt contenti, est inter eos concordia et pax … 148va Feria 6a. Schneyer, Bd. 2, S. 62, Nr. 87 (Franciscus de Abbatibus, mit anderem Schluss). 150va Sabbato de beata virgine. [O]mnia traham ad me … (Io 12,32). Verba ista sunt filii qui essentialiter est unum cum patre et spiritu sancto. In quibus verbis notatur tractus quo anima trahitur … 152rb Dominica in palmis. [E]untes discipuli … (Mt 21,6). In hodierna solempnitate representat ecclesia gloriam et honorem … 154ra [V]enit Ihesus in Bethaniam … (Io 12,1). Quatuor sunt species misericordie, prima est peccanti offensam dimittere sicut Moyses Marie sorore sue … 156rb Feria 3a. Schneyer, Bd. 3, S. 243, Nr. 277, entspricht weitgehend Iacopo da Varazze, Sermones quadragesimales, ed. Paolo Maggioni, Florenz 2005, S. 452–457. 157vb Feria 4a. [V]ulneratus est propter iniquitates nostras … (Is 53,5). Karissimi, in statu innocencie deus primo homini multa bona contulit … vgl. Schneyer, Bd. 2, S. 62, Nr. 92 (Franciscus de Abbatibus). 159va In cena domini. [A]ccepit panem … (1 Cor 11,23). Dominus noster Ihesus Christus de hoc mundo transsiturus ad patrem cum suis discipulis cenavit … 161ra De ewangelio. [S]urgit a cena … (Io 13,4), Schneyer, Bd. 2, S. 62, Nr. 93 (Franciscus de Abbatibus, mit anderer Perikope und anderem Schluss). 163rb Feria 6a in parasceven. [O] vos omnes … (Lam 1,12), Schneyer, Bd. 2, S. 62, Nr. 94 (Franciscus de Abbatibus, mit anderer Perikope). 168ra Sabbato pasce. [V]enit Maria Magdalena … (Mt 28,1), Schneyer, Bd. 3, S. 244, Nr. 288 (mit anderer Perikope), entspricht nur zu Beginn Iacopo da Varazze, Sermones quadragesimales, ed. Paolo Maggioni, Florenz 2005, S. 518–523. 171rb Sequitur sermo de eodem de beata virgine gloriosa. [V]enit Maria etc. (Mt 28,1). Quamvis ista verba specialiter ponantur de beata Maria Magdalena possunt tamen eciam convenienter dici de beata virgine que duplici modo venit … 173ra Dominica pasche. [V]alde mane … (Mc 16,2). Karissimi, nichil invenitur nisi queratur, nichil queritur nisi ametur, nichil amatur nisi cognitum ut dicit Augustinus … 175vb Feria 2a Pasche. [I]esus appropinquans … (Lc 24,15), Schneyer, Bd. 2, S. 63, Nr. 98 (Franciscus de Abbatibus, mit anderer Perikope und anderem Schluss). 178ra Feria 3a. Schneyer, Bd. 2, S. 63, Nr. 100 (Franciscus de Abbatibus, mit anderem Schluss). 179va Feria 4a. [V]enite prandete (Io 21,12), Schneyer, Bd. 1, S. 489, Nr. 232 (mit anderer Perikope und anderem Schluss).
  • Teil 2. [181va]. Schreibervermerk. Finitus est iste liber qui dicitur quadragesimale de viciis et virtutibus anno 1431 per me Getzenhans.
  • Teil 2. [181va–186ra]. Tabula. Sequitur tabula materialis huius opusculi secundum ordinem alpfabeti. [A]rma superbie, 1 f. Arma humilitatis, 2 l … – … Christus est tamquam liber exemplaris, A. >Explicit tabula materialis secundum ordinem alphabeti anno domini 1431<.
  • Teil 2. [186ra–rb]. De conversione Salomonis et eius penitentia. >Sequitur unum parvum notabile de conversione Salomonis et eius penitencia<. Sanctus Iheronimus doctor egregius de conversione Salomonis regis et eius penitencia et sanctitate sic dicit: Quamvis Salomo peccasset multum egit tamen penitentiam proverbia scribens … – … unde dimissus ab illis a se ipso depositus est a regno. Exzerpt aus: Honorius Augustodunensis, In Psalmum LXXXVIII, Gerhohus Reicherspergensis, Commentarius aureus in psalmos et cantica ferialia, Augsburg 1728, Sp. 1682. Anschliessend: Ista eciam materia habetur in Summa post miraculum de beata Katharina. Deo gracias et cetera.
  • Teil 2. [186va–vb]. leer
  • Teil 2. [187ra–238rb]. Sermones per adventum domini de poena et gloria. >Incipiunt sermones per adventum domini de pena et de gloria et cetera<. [H]ora est iam nos … (Rom 13.11). Sic inquid sapiens Ecclesiastici 32: hora surgendi ne te certes id est aliis curis te implices …. Schneyer, Bd. 4, S. 63, Nr. 183 (Lucas de Bitonto, mit anderem Schluss). 189ra Feria 2a in adventu. Schneyer, Bd. 4, S. 255, Nr. 2 (Nicolaus de Gorran, mit anderem Schluss). 190vb Feria 3a sermo. [I]nduimini dominum Ihesum Christum (Rom 13,14). De presenti nobis ecclesia reputat filii dei adventum in carnem ante cuius conspectum nullus nisi veste honoris … vgl. Schneyer, Bd. 2, S. 483, Nr. 1. 192va Feria 4a sermo de ewangelio. Erunt signa … (Lc 21,25). Quia in precedentibus diebus locutus sum de epistola intendo me modo vertere ad ewangelium, in quo dominus duo facit, primo incutit timorem peccatoribus … vgl. Schneyer, Bd. 4, S. 50, Nr. 5 (Lucas de Bitonto). 194rb Feria 5a de ewangelio sermo. [H]iis fieri incipientibus … (Lc 21,28). Karissimi, postquam dominus proposuit signa precedencia iudicium sive illa fiant in celo … 195vb Feria 6a de ewangelio. [C]elum et terra … (Lc 21,33). Karissimi, natura dat unicuique unum os et duas aures ut velociores sumus ad audiendum quam ad loquendum … 197va Sabbato de beata virgine. [V]erbum de Maria: gracia plena dominus tecum (Lc 1,28). Verbum bonum et suave personemus, illud ave quo nunciata est nostra redempcio … In verbis in [sic] istis dulcissimis virgo illa sanctissima Maria in duobus commendatur … 199rb Dominica 2a adventus epistola. Schneyer, Bd. 4, S. 50, Nr. 7 (Lucas de Bitonto, mit anderem Schluss). 201ra Feria 2a ebdomide [sic] 2e de Christi adventu. [D]ico Ihesum Christum ministrum fuisse circumcisionem … (Rom 15,8). Adventum domini nostri Ihesu Christi in carnem longis temporibus ante desideraverunt patres et prophete … 202vb Feria 3a. [D]eus autem spei repleat vos … (Rom 15,13). Postquam apostolus ostendit Christum corporaliter fuisse missum ad Iudeos … 204rb Feria 4a de ewangelio. [A]udiens Iohannes in vinculis opera Christi … (Mt 11,2). Aliqui homines volunt pro delictis suis corripi qui eciam ex correctione plus mali fiunt … 206rb De concepcione beate virginis. [A]ve Maria … (Lc 1,28). Sicud in precedenti et proximiori sabbato dixi: Istis verbis premissis sanctissimis et dulcissimis domina nostra gloriosa mater in duobus commendatur … 208ra Feria 5a de ewangelio. [E]untes renunciate … (Mt 11,4). Hec est secunda pars huius ewangelii, in qua duo sunt consideranda, primum quod Christus remisit discipulos … 209va Feria 6a de ewangelio. [I]llis abeuntibus … (Mt 11,7). 3a pars ewangelii in quo tangitur Iohannis commendacio laudabilis in duobus, primo quo ad loci asperitatem et corporis austeritatem … 211ra Sabbato de beata virgine. [A]ve Maria … (Lc 1,28). Quia verbum illum insisto et expeditus sum de primo, in quo sanctissima virgo in hiis verbis commendatur … 212vb Dominica 3a. Schneyer, Bd. 4, S. 50, Nr. 10 (Lucas de Bitonto, mit anderem Schluss). 214rb Feria 2a de epistola. [M]odestia vestra … (Phil 4,5). Quanto enim quis vicinior est morti tanto debet esse ad operandum instantior … 215va Feria 3a de epistola. [N]ichil solliciti sitis … (Phil 4,6). Postquam apostolus nos ammonuit ad officium gaudii spiritualis et ad exemplum conversacionis honeste, in verbis premissis iterum hortatur nos ad duo … 216vb Feria 4a 4or parum. [N]omen virginis Maria … (Lc 1,27). Nomen illud affectuosum et dulcissimum , nomen illud gloriosum et dignissimum, nomen illud graciosum et utilissimum. In quo commendatur virgo … 218va Feria 5a sermo de ewangelio dominico. Schneyer, Bd. 4, S. 50, Nr. 11 (Lucas de Bitonto, mit anderem Schluss). 220rb Feria 6a 4 temporum. [E]xurgens Maria … (Lc 1,39). Karissimi, mense 6° a concepcione Iohannis baptiste missus est archangelus Gabriel ad Mariam virginem 25 die mensis Marcii annuncians ei concepcionem Ihesu Christi … 221vb Sabbato de beata virgine. [O]mnis vallis implebitur … (Lc 3,5). Karissimi, qui vult se exaltari prius se humiliet, quia non est vallis sine colle nec collis sine valle … 223ra Dominica 4a adventus de epistola. Schneyer, Bd. 4, S. 50, Nr. 13 (Lucas de Bitonto, mit anderem Schluss). 224vb Feria 2a de epistola. [N]olite ante tempus iudicare … (I Cor 4,5). Karissimi, premissa prima racione qua apostolus improbat et reprehendit in hiis verbis iudicia temeraria hominum … 226ra Feria 3a de epistola sermo. [N]olite ante tempus iudicare … (I Cor 4,5). Propositis duabus racionibus ubi apostolus in hiis verbis improbat et redarguit hominum temeraria iudicia, quarum prima racio est ex tempore … 228ra Feria 4a de ewangelio. [F]actum est verbum … (Lc 3,2). Descripturus ewangelista inicia nescentis [sic] ecclesie ponit in verbis premissis tria … vgl. Schneyer, Bd. 4, S. 50, Nr. 14 (Lucas de Bitonto). 229va Feria 5a de ewangelio. [F]actum est verbum … (Lc 3,2). Postquam dictum est de causa quam proponit ewangelista descripturus inicium nascentis ecclesie, que causa deus est unde dicit: Factum est verbum … 231va Feria 6a de ewangelio. [F]actum est verbum … (Lc 3,2). Postquam dictum est de duobus que ponit ewangelista descripturus naturalitatem nascentis ecclesie, scilicet causa et persona … 233va [Q]uod in ea natum est … (Mt 1,20). Quia antiqui patres veteris testamenti dei filium petebant incarnari, scientes per Isaiam dictum: Ecce virgo concipiet …
  • Teil 2. [235rb]. Schreibervermerk. Expliciunt sermones per adventum domini de pena et gloria finiti per me Getzenhans civem Lucernensis anno ab incarnacione domini nostri Ihesu Christi M° c°c°c°c° xxxi° viii die mensis Februarii.
  • Teil 2. [235rb–238rb]. Tabula. Sequitur nunc tabula materialis eorundem sermonum secundum ordinem alpfabeti et cetera. [A]pud antiquis consuetudo de infirmis, i. Animabus purgandis diversa loca deputantur primo ad leviorem earum punicionem, e … – … Christus quare loquitur beatis, c. Gracias ago tibi domine Ihesu Christe nunc et semper.
  • Teil 2. [238va–243v]. leer

Anmerkungen

Sprache, Schrift:
Lateinisch

Geschichte

Entstehungs-, Besitz- und Sammlungsgeschichte:
Bl. 129vb–238rb von Johannes Getzenhein, 1428 Bürger von Luzern, Tuchhändler und Bücherschreiber, geschrieben und 181va auf 1431 sowie 235rb auf den 8. Februar 1431 datiert. Zu Johannes Getzenhein, der sich ab 1451 zur Gilgen nannte, Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz in lateinischer Schrift vom Anfang des Mittelalters bis 1550 / Beat M. von Scarpatetti u. a. (Bearb.). - 3 Bde. - Dietikon-Zürich, 1977-1991, S. 226; Weber, Peter Xaver. - Das älteste Luzerner Bürgerbuch 1357–1479, In: Geschichtsfreund 75 (1920), S. 299; Sidler, Josef. - Die Bildungsverhältnisse im Kanton Luzern mit besonderer Berücksichtigung des Klerus, von ca. 1250 bis um 1530. - Stans, 1970, S. 153f.; Von Steiger, Christoph. - Der Stammvater des Luzerner Ratsgeschlechts zur Gilgen als Bücherschreiber.- In: Festgabe Hans von Greyerz, Bern, 1967, S. 727–729.
Im vorderen Spiegel "Exlibris Bibliothecae FF. Minorum S. Francisci Conv. Lucernae ad S. Mariam in Augia". 2r "Fratrum Minorum Conventus Sancti Francisci Lucernae", 17. Jh., sowie Stempel 1 "Cantonsbibliotheck Luzern", 19. Jh.
Akzession:
  • Eigentümer: ZHB Luzern Sondersammlung

Einband

Einband:
Mit himbeerrotem Leder bezogene Holzdeckel, 15. Jh., neuer, weinroter Lederrücken unter Verwendung alter Lederteile. Ehemals zwei nach hinten greifende Langriemenschliessen, Reste der Lederriemen und eine als Blüte ausgebildete Riemenbefestigung aus Messing im Vorder- sowie Stifte im Rückdeckel erhalten. Catenatus, eiserne Kettenklammer am oberen Rand des Vorderdeckels mit sieben Kettengliedern und Ring, das zweite mit drehbarer Öse. Neue weisse Kapitale. Spiegelblätter Papier, das vordere Fragment einer glossierten Grammatik-Handschrift (nomina heteroclita), 15. Jh. Im vorderen Spiegel "Exlibris des Franziskanerklosters Luzern" (Wegmann, Exlibris, Nr. 4534). Rücken ehemals mit braunem, schwarz gesprenkeltem Papier geflickt, 18. Jh.; drei fragmentarische Titelschilder übereinander geklebt, 18. Jh., vom untersten lesbar "[Bi]blia [vir]ginis edit[a a fratre] Alberto [ordinis] P[redic]ator[um]". Auf dem Rückdeckel Reste eines Titelschildes sowie altes Signaturschild "67", 15./16. Jh. Restauriert 1996 von Katharina Mettler, Zentral- und Hochschulbibliothek Luzern.

Buchblock

Beschreibstoff:
Bl. 1–88 Horn, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 120212 (1434) und ähnlich Nr. 120225; Bl. 89–100 Krone, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 50270 (1431); 101–112 Ochsenkopf, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 56813 (1429) und ähnlich Nr. 79326; 113–124 Mühlrad, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 122851 (1428) und 122914 (1430); 125–136 Lilie, darunter Fisch, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 128009 (1433); 137–243 Figur mit Kreuz, Piccard, Wasserzeichenkartei Nr. 21285 (1433), 21288 (1434), 21294 (1431), 21295 (1434) und 21307 (1430)
Lagen:
3 VI³⁶ + 4 V⁷⁶ + 7 VI¹⁶ + VII¹⁷⁴ + V¹⁸⁴ + 5 VI²⁴³, das letzte Blatt der letzten Lage als Spiegelblatt in den Deckel geklebt, Bl. 243 am äusseren Rand ein Streifen weggeschnitten. Im hinteren Teil der Hs. Lagenbezeichnung zu Beginn der Lagen, sichtbar c (161r), e (185r), f (197r), h (221r), i (233r). Reklamanten
Zählungen:
187r–235r alte Foliierung i–49; neuere Foliierung 1–243.

Ausstattung

Rubrizierungen:
Teil 1 (1–88, 2. Viertel 15. Jh.): Rubriziert, rote Überschriften und Unterstreichungen, vereinzelt rote Paragraphenzeichen
Teil 2 (89–243, 1431): 106va–113rb und 119ra–130rb rubriziert, rote Paragraphenzeichen; 117rb–127va am unteren Rand Vorgaben für den Rubrikator
Initialen:
Teil 1 (1–88, 2. Viertel 15. Jh.): 1–5zeilige rote Lombarden, z. T. mit Konturbegleitstrichen, Punktverdickungen und Ausläufern, 21vb, 22rb und 55rb mit schwarzer Federverzierung, 65ra mit ornamentalen Schaftaussparungen, 19rb in Fischform. 2ra–26rb rot gerahmte Marginalien zur Erschliessung des Inhalts von der Hand des Schreibers
Teil 2 (89–243, 1431): Raum für 2–4zeilige Initialen ausgespart, nicht ausgeführt. 89ra–102vb Marginalien zur Erschliessung des Inhalts von der Hand des Schreibers. Am Rand wiederholt durchalphabetisiert A–Z, a–z, etc. für die Tabulae (181va–186ra, 235rb–238rb)
Einrichtung:
Teil 1 (1–88, 2. Viertel 15. Jh.): Begrenzung des Schriftraums mit Tinte, Schriftraum 20,5–21 x 14,5–15, zweispaltig (6–7), 42–48 Zeilen
Teil 2 (89–243, 1431): Begrenzung des Schriftraums mit Tinte, 89ra–112vb mit Stift, 125ra–130vb blind, Schriftraum 20,5–22 x 12,5–15,5, zweispaltig (5–7), 40–53 Zeilen
Schrift:
Teil 1 (1–88, 2. Viertel 15. Jh.): Jüngere gotische Buchkursive mit Schleifen von einer Hand
Teil 2 (89–243, 1431): Jüngere gotische Buchkursive mit Schleifen von 4 Händen, Händewechsel 102vb/103ra, 112vb/113ra, 129vb; 129vb–238rb von der Hand des Johannes Getzenhein
Zusätze:
Teil 1 (1–88, 2. Viertel 15. Jh.): Korrekturen der Schreiber, z. B. 5va, 76rb
Teil 2 (89–243, 1431): Korrekturen der Schreiber, z. B. 98va, 109va, 136va, 212vb, 220va. Marginalien von der Hand des Johannes Getzenhein (?), vgl. auch Msc 47 4°, 49r: 89r "xle predicatum est per me 1439 cum pluribus aliis materiis aplicatis", 101v–102r, 110v–111r, 123r "1439 die 9a", 126v–127r. Notazeichen.

Hinweise

Bibliographischer Nachweis:
  • Kamber, Peter; Mangold, Mikkel. - Katalog der mittelalterlichen Handschriften der Zentral- und Hochschulbibliothek Luzern. - Schwabe Verlag, Basel, 2019, S. 94-100
Literatur:
  • Bücher-Verzeichniss der Kantons-Bibliothek in Luzern. - Luzern, 1836, Bd. 3, S. 157, Nr. 1, S. 160, Nr. 50 und S. 164, Nr. 174
  • Weber, Peter Xaver. - Beiträge zur ältern Luzerner Bildungs- & Schulgeschichte. - In: Geschichtsfreund. 1924, Bd. 79, S. 28f
  • Schreibschulen der Diözese Konstanz : Stadt und Landschaft Luzern / hrsg. und bearb. von A. Bruckner. - Genf, 1964 (Scriptoria medii aevi Helvetica ; Bd. 9), S. 57
  • Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz in lateinischer Schrift vom Anfang des Mittelalters bis 1550 / Beat M. von Scarpatetti u. a. (Bearb.). - 3 Bde. - Dietikon-Zürich, 1977-1991, Bd. 2, Nr. 466
Repertorien:
  • Bloomfield, Incipits Nr. 4038
  • Bloomfield, Incipits Nr. 5676
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 59, Nr. 51
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 60, Nr. 56
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 3, S. 454f., Nr. 80
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 3, S. 239, Nr. 210
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 6, S. 585, Nr. 18
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 60, Nr. 68
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 61, Nr. 70
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 61, Nr. 72
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 3, S. 241, Nr. 241
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 8, S. 575, Nr. 64
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 61, Nr. 78
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 3, S. 242, Nr. 249
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 293, Nr. 55
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 62, Nr. 82
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 3, S. 241, Nr. 238
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 3, S. 243, Nr. 266
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 62, Nr. 87
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 3, S. 243, Nr. 277
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 62, Nr. 92
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 62, Nr. 93
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 62, Nr. 94
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 3, S. 244, Nr. 288
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 63, Nr. 98
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 63, Nr. 100
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 1, S. 489, Nr. 232
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 63, Nr. 183
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 255, Nr. 2
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 2, S. 483, Nr. 1
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 50, Nr. 5
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 50, Nr. 7
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 50, Nr. 10
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 50, Nr. 11
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 50, Nr. 13
  • Schneyer, Repertorium 1150-1350 Bd. 4, S. 50, Nr. 14

Zugriffs- und Benutzungsbestimmungen

Zugangsbestimmungen:
  • Es gelten die Benutzungsbestimmungen der ZHB Sondersammlung
Urheberrecht Metadaten:
Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC-BY zur Weiternutzung zur Verfügung.

Bearbeitungsstand

Interne Bearbeitung:
  • Verzeichnung=Description=Inventaire; 2023; Rekatalogisiert nach Kamber/Mangold; HAN-Katalogisierungsregeln; wiga
  • Erschliessungsniveau Normalniveau

Identifikatoren

Systemnummer:
991170351577405501
Andere Systemnummer:
  • (HAN)000189872DSV05
  • (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170351577405501
  • (41SLSP_RZS)9914249442205505
Quelle: