Ps.-Raimundus Lullus

Kurzformat

Ps.-Raimundus Lullus / 1520er Jahre
1 Band (86 Blätter) : mit Buchschmuck/Illustration ; 20,5–21 x 15 cm
  • St. Gallen, KB Vadiana SG, VadSlg Ms 391

LEADER 00000ntmaa2200000 c 4500
001 991170453193505501
005 20240311225729.0
008 140401m15201529sp 00| | lat d
019 |a Exemplarspezifische Aufnahme, gesperrt für Veränderungen und das Anhängen von Signaturen.  |5 HAN/11.11.2020/bmt 
035 |a (HAN)000206910DSV05 
035 |a (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170453193505501 
035 |a (41SLSP_UBS)9972411053405504  |9 (41SLSP_UBS)9972411053405504 
040 |a CH-001880-7  |b ger  |e HAN-Katalogisierungsregeln 
046 |a m  |c 1520  |e 1529 
245 1 0 |a Ps.-Raimundus Lullus 
264 0 |a 1520er Jahre 
300 |a 1 Band (86 Blätter)  |b mit Buchschmuck/Illustration  |c 20,5–21 x 15 cm 
336 |b sti  |2 rdacontent 
336 |b txt  |2 rdacontent 
337 |b n  |2 rdamedia 
338 |b nc  |2 rdacarrier 
506 |a Es gelten die Benutzungsbestimmungen für den Sonderlesesaal 
510 4 |a Scherer, Gustav. - Verzeichniss der Manuscripte und Incunabeln der Vadianischen Bibliothek in St. Gallen. - St. Gallen 1864, S. 113 
546 |a Lateinisch 
561 |a Entstanden in Spanien oder Katalonien (nach dem Schreiber Johannes de Sancta Maria, vgl. VadSlg Ms 388), später im Besitz von Bartlome Schobinger (aufgrund der Marginalien) 
563 |a Roter Ledereinband, Karton, 16. Jh. Streicheisenlinien und zwei Rollenstempel (EBDB w003640, r00201 und 00201). Spiegel- und Vorsatzblatt hinten Wasserzeichen Bär, ähnlich Piccard Vierfüssler, wohl 376 oder 387 (1538/46). Schliessbänder verloren. Im hinteren Deckel ist eine Schnur angebracht, vermutlich für einst eingelegte Faltblätter oder Tafeln 
581 |a Marsilio Ficino e il ritorno di Ermete Trismegisto = Marsilio Ficino and the return of Hermes Trismegistus / [Catalogo:] Sebastiano Gentile, Carlos Gilly. - Firenze 1999, S. 222f., Nr. 36  |3 3r-6v 
581 |a Gamper, Rudolf, Hofmeier, Thomas. - Alchemische Vereinigung. Das Rosarium Philosophorum und sein Besitzer Bartlome Schobinger. Mit einem Beitrag von Doris Oltrogge [und] Robert Fuchs. – Zürich 2014, S. 147-149 
583 1 |b Verzeichnung=Description=Inventaire  |c April 2014  |k Thomas Hofmeier und Rudolf Gamper 
596 3 1 |g Ir  |t Notizen  |i Wolf Milli goldschmid zu Nurnbe[r]g, Jerg Borst von Ulm. Doctor Philip Phister zu Walse, macht ... (?)ol und Ingstain (?). Peter Hall, Apentecker zu Walse macht alkohol. AM  |s Von der Hand Bartlome Schobingers 
596 3 1 |g Iv–IIIv  |t leer 
596 3 0 |g 1r–6v  |t Testamentum (Practica)  |r Ps.-Raimundus Lullus  |i >Prima pars< ... - ... 3r >Secunda pars<. Hec figura tibi significat multiplicacionem ... - ... som venguts al present feniment. >Explicit testamentum Magistri Raymundi<  |s 1r, 2r, 3r–6v Schemazeichnungen, Gefässzeichnungen, Tabellen; 1v, 2v leer 
596 3 0 |g 7r–v  |t De plumbo  |i Tria sunt genera in plumbo nostro videlicet plumbeitas subtilissima, cino occultum et humiditas radicalis ... — ... tunc leo inbeus nominatur. Qui potest capere capiat  |s Von der Hand Bartlome Schobingers 
596 3 1 |g 8r–v  |t leer 
596 3 0 |g 9r–14v  |t Gefässe und Ofen  |i Guarda que (?) la cabeça thenga una pieça ... - ... La cabeça por si y el nier po y receptor tanbien.  |s Federzeichnungen von Destillationsgeräten und einem furnus philosophorum (9v). 10v und 13r–v leer. 
596 3 0 |g 15r–18r  |t Schemazeichnungen  |i Hec figura de .k. tibi significat quod tu debes ponere .k. cum .i. ..., [15v] Figura de .E., [16r] Figura de .Y., [16v] Figura dela .A., [17r] Rota que est separacionis et ablucionis elementorum, [17v leer, 18r] Separatio elementorum 
596 3 0 |g 18v–19r  |t Gefässe und Öfen  |s Federzeichnungen von Destillationsgeräten und Öfen 
596 3 0 |g 19v–23v  |t Schemazeichnungen  |i Figura 3i gradus ad multiplicandum cum tribus convertentibus. [20r] Figura circularis tocius magisterii ad praticam. [20v] Figura resurrectionis. [21r] Figura ista abstracta est ab arbore philosophicali et dividitur in tot partes quot sunt camere ...  |s Erläuterungen zu den Schemazeichnungen 
596 3 0 |g 24r-38v  |t Quaestionarius figurae fundamentalis  |i >Incipit questionarius figure fundamentalis<. Diximus de sciencia que per figuras haberi potest, de ultima parte huius libri nunc dicendum est que est de questionibus ... Fili damus tibi doctrinam per questiones ... Prima questio utrum alkimia sit ens reale aut sit figmentum ... - ... impossibilitatem et falsitatem huic arte repugnates  |s Mit Schemazeichnungen 
596 3 0 |g 38v–41r  |t De disputatione monachi  |r Ps.-Raimundus Lullus  |i >De dubitacione monachi<. Dumque [statt Cumque] Raymundus librum super quem rogatus fuerat a monacho composuisset ... - ... quem librum Christi custodie commendavit. >Finivit Raymundus librum istum Parisus anno ab incarnacione domini millessimo tricentesimo decimo nono in monasterio beati Benedicti Ordinis Carturiensis [sic] extra civitatem Parisii. Deo gratias<  |v Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 358  |v Pereira, Michela. Filosofia naturale lulliana e alchimia, in: Rivista die storia della filiosfia 41 (1986), 747-780, hier S. 765-775  |v Pereira, Michela. - The alchemical corpus attributed to Raymond Lull (Warburg Institute Surveys and Texts 18), London 1989, S. 77, I.39 
596 3 1 |g 41v–43v  |t leer 
596 3 0 |g 44r  |t Figura anime rationalis  |i >Figura anime racionalis<  |s Schemazeichnung fehlt. 
596 3 1 |g 44v  |t leer 
596 3 0 |g 45r–v  |t Figura de .8.  |r Ps.-Raimundus Lullus  |i >Hec est declaracio lecture camerarum ipsius .8.<. Diximus de utraque pratica secundum quas fili petes habere finem quesitum. Nunc vero sumus de intencione ut dicamus de doctrina tabularum figure fundamentalis ... <. Figura ista in cuius medio est .8. dividitur in 6 partes principales ... - ... et doctrinam data quantum ad opus singularitatis metalli. Sequitur figura de .8  |s 45v Schemazeichung 
596 3 1 |g 46rv  |t leer 
596 3 0 |g 47r–62r  |t Tertia distinctio  |r Ps.-Raimundus Lullus  |i [Prolog:] Dicto de doctrina et magisterio 5. essencie ad humana corpora. Prosequere intendimus ad eius aplicacione ad artem transmutatoriam cum in exordio huius libri hoc tractare promisimus. Vnde 3a distinctio seu 3us liber huius voluminis qui sic intitulatur ... [Text:] Hec est 3a distincio seu 3us liber huius voluminis que est de metallorum cura et de illorum magisterio in compositione lapidis philosophorum ... - ... Fili iste littere sunt de arte demonstrantia quod signant dignitates eius, cui sit honor per secula cuncta. Finivit Raymundus hunc librum Parisius anno ab incarnacione domini millesimo tricentissimo decimo nono in monasterio sancti Benedicti ordinis Carturiensis [sic] extra civitatem Parisii 
596 3 0 |g 62r-66v  |t Arbor philosophicalis  |r Ps.-Raimundus Lullus  |i Diximus de doctrina figure fundamentalis ... [62v] >De tabulis extractis ab arbore philosophocali. Prima figura<. Tabula ista dat modum qualiter extrahitur noster mercurius ... Tabellen, 64v Arbor philosophicalis, 65r Figura individuorum 
596 3 1 |g 67r–73r  |t leer 
596 3 0 |g 73v–81v  |t Compendium animae transmutationis metallorum  |r Ps.-Raimundus Lullus  |i >In nomine sancte trinitatis atque eterne unitatis. Principium huius compendii quod nominamus anima artis transmutatorie metallorum incipit missium domino regi Roberto illustri super testamantum, codicillum et vademecum et lapidarium<. [Prolog:] >[F]ulgeat Regis diadema Robeti reguum illustrissime. Recolimus Rex illustrissime ...<. [74r Text:] [I]am sepius recolimus multis et diversis modis pertractare super fatum magisterium ... - ... [77v] alia multa volumina que scimus tibi misse ab illustrissimo rege Eduardo per que satis potes discurrere in theorica. >Hic situari debent quinque figure quibus infra circulari rotunda seu due ad partem dextram et due ad sinistram et unam in medio<. [Die Figuren fehlen. 78r] >De pratica anime artis. Dicto de theorica dicendum est de pratica. Et primo de prima parte secunde partis que est de composicione lapidum [sic] philosophorum<. [I]n virtute de .a. principium serenissime accipe aurum et projice ipsum in aqua ... - ... Sic facies proiectionem de istis duobus metallis etc. In quibus quidem satis tractavimus de pratica abreviata brancarum arboris. >Explicit tractatus de composicione lapidum philosophorum et eius pratica ut promissum fuit a principio. Deo gracias. Amen<  |s Zu Beginn (73v) von anderer Hand: >Liber anima artis<  |v Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 572  |v Entspricht inhaltlich: Manget, Jean Jacques. - Bibliotheca chemica curiosa. - Genf 1702, Bd. I, S. 853–858  |v Pereira, Michela. - The alchemical corpus attributed to Raymond Lull (Warburg Institute Surveys and Texts 18). - London 1989, S. 68f., I.12 
596 3 1 |g 82r  |t leer 
596 3 0 |g 82v  |t Rezept  |i Aquesta es la medicina de Galien ... Recipe castor, pebre ... 
596 3 1 |g 82r–83v  |t leer 
596 0 |a Papier, Wasserzeichen Hand, ähnlich Piccard 1505 (1526), Säule ähnlich Piccard Turm I 140 (1533) und weitere 
596 0 |b IV⁵ + (V+1)¹⁶ + II²⁰ + 5 IV⁶⁰ + V⁷⁰ + VI⁸² 
596 0 |c Alte Foliierung 1–75. 77–84, 1. Hälfte des 16. Jhs., ergänzt und korrigiert durch neue Foliierung I–III, 1–83 
596 1 |c Zahlreiche Schemazeichnungen (1r–5r, 9r–20v, 27r, 35v, 36v, 38r, 45v, 53r, 64v–65r, teilweise mehrfarbig) und Tabellen (3v, 5v–6v, 62v–64r, 65v–66r) 
596 1 |c Mehrere miteinander verbundene Kreisschemata und zwei Destiallationsgefässe  |3 1r ganzseitig 
596 1 |c Kosmologische Schemata, Schichten des Universums, Erde mit drei Kontinenten. Das Kreisschema oben links entspricht Manget, Jean Jacques. - Bibliotheca chemica curiosa. - Genf 1702, Bd. I, S. 709a; das Kreisschema links oben entspricht teilweise Manget, Bibliotheca, Bd. 1, S. 709 b.  |3 2r ganzseitig 
596 1 |c Zwei Kreisschemata und Alphabetraster. Hec figura tibi significat multiplicacionem et generacionem artis benedicte miscendo gummam cum gummam et fermentum cum fermento. Sicuti videbis in sequenti tabula. Pereira 1999, fig. 33  |3 3r ganzseitig 
596 1 |c Buchstaben Legende zu Tafel  |3 3v halbseitig 
596 1 |c Drei verschiedene Pelikan-Gefässe mit zunehmendem Inhalt und eingeschriebenen lat. Zahlen: ‹cL›, ‹clxxx› und ‹ccxx›  |3 4r ein Drittel der Seite 
596 1 |c Drei Kreisschemata  |3 4v ganzseitig 
596 1 |c Kosmogramm: 4. Stufe (oben): Est pars elexiris composicionis. R H I. Flores folia, aqua aer terra, fructus, elexir; 3. Stufe: Pars lapidis generacionis. L M O. Colores intrant elementa. Terra ignis aqua lapis; 2. Stufe: Pars corrupcionis. L M N O P Q R. Terra, aqua, aer, ignis. Hii sunt frondes arboris huius; 1. Stufe (unten): E F D H B. Truncus, materia confusa. d–e–c. Argentum vivum  |3 5r ganzseitig 
596 1 |c >De escalis artis nature<. Stufenleiter der natürlichen Kunst  |3 5v ganzseitig 
596 1 |c >La gran escala tant de les oporis quant dels materials sequitur<... - ... >Explicit testamentum magistri Raymundi<.  |3 6r–6v 
596 1 |c Pelikan-Gefäss mit doppeltem Hals  |3 9r ganzseitig 
596 1 |c >Furnus philosophorum <. Alchemischer Ofen. Abb. Gamper/Hofmeier, S. 148  |3 9v ganzseitig 
596 1 |c Dreiteiliges Destillationsgefäss aus konischer Retorte, bauchigem Destillierhelm (Alembic) und langhalsigem Rezeptar  |3 10r ganzseitig 
596 1 |c Drei Gefässe: konische Retorte, Destillierhelm, Rezeptar(?), mit Beischriften  |3 11r quer, beschnitten 
596 1 |c Destillierstrasse mit drei verbundenen Destillaltorien und einem kleinen Rezeptar, mit Beischrift  |3 11v quer, beschnitten 
596 1 |c Zwei Destillatorien für Zirkulardestilation, mit Beischrift  |3 12r quer, beschnitten 
596 1 |c Glasmörser mit Stösel; Destillatorium aus Retorte und Helm mit drei angeschlossenen Rezeptarien  |3 12v quer, beschnitten 
596 1 |c Schlankes Pelikan-Gefäss mit einer Tülle auf gleicher Höhe wie der Rückfluss des Schnabels  |3 14r ganzseitig 
596 1 |c Destillatorium aus Retorte, Helm und Rezeptar  |3 14v ganzseitig, beschnitten 
596 1 |c Zwei Kreisschemata mit farbigen Buchstaben und Beischriften, darunter Legende  |3 15r halbseitig 
596 1 |c >Figura de E<. Kreisschema, darunter Legende  |3 15v halbseitig 
596 1 |c >Figura de Y<. Kreisschema, darunter mit Legende. Ein zentrales goldenes "Y" in einem Sechszack aus zwei Dreiecken.  |3 16r halbseitig 
596 1 |c >Figura dela A<. Kreisschema, darunter Legende. Ein zentrales goldenes "A", in den 2 konzentrischen Ringen je 15 Segmente  |3 16v halbseitig 
596 1 |c >Rota elementorum<. Komplexes Kreisschema  |3 17r ganzseitig 
596 1 |c >Hec figura docet te facere separacionem elementorum<. Kreisschema. Im Zentrum "materia confusa"  |3 18r ganzseitig, beschnitten 
596 1 |c Bankofen mit Aschen- und Feuerlucke, darauf konische Retorte  |3 18v ganzseitig, oben beschnitten 
596 1 |c 2 Kreisschemata und 5 Gefäss- und Ofendarstellungen  |3 19r ganzseitig, beschnitten 
596 1 |c >Figura 3i gradus ad multiplicandum cum tribus convertentibus<. Ein zentrales goldenes "X", darum solucio, reducio, fixio  |3 19v halbseitig 
596 1 |c >Ista figura circularis est totius magisterij ad practicam<. Kreisschema Rad der alchemischen Tätigkeiten. Manget, Bibliotheca, Bd. 1, S. 778; Pereira 1999, fig. 28  |3 20r ganzseitig 
596 1 |c >Figura Resurectionis<. Kreisschema aus 5 Kreisen, darunter Legende  |3 20v ganzseitig 
596 1 |c Vier kleine Kreisschemata in Farbe  |3 27r unten 
596 1 |c Neun kleine Kreisschemata in Farbe, wie 27r  |3 35v halbseitig 
596 1 |c >Prima rota est corrupcionis, 2a rota generacionis<. Kreisschema  |3 36v halbseitig 
596 1 |c >Figura anime rationalis<. Kreisschema. Im Kreis angeordnetes alchemisches Alphabet. Darum 5 kleinere Kreise  |3 38r ganzseitig 
596 1 |c Vier Gefässe: Pelikan mit zwei Hälsen, konische Retorte mit Deckel, Destillarium in einem Stück mit Tülle oben, Destillatorium mit Rezeptar  |3 53r Viertelseite 
596 1 |c Tabellen  |3 62v–64r 
596 1 |c >Arbor philosophicalis<. Komplexes Schema mit Kreisen, Legenden am Rand von der Hand Bartlome Schobingers  |3 64v ganzseitig 
596 1 |c >Figura individuorum<. Kreisschema  |3 65r 
596 1 |c Tabellen  |3 65v-66v 
596 1 |d Schriftraum 15,5–17 x 10–11, 27–32 Zeilen, auf der letzten Lage mit Blind- und Stiftliniierung.  |e Sorgfältige Schrift des Johannes de Sancta Maria (1r–45v; 58v–66v), 47r–58v in grösserer Schrift, 73v–82v von anderer Hand 
596 1 |f Ir, 7r–v und Marginalien von der Hand Bartlome Schobingers, die meisten lateinischen, einige deutsch; weitere Marginalien von Händen des 16. und frühen 17. Jhs. 
655 7 |a Handschrift  |2 gnd-content 
690 |a Zeichnung, Schemazeichnung  |2 han-A3 
690 |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 358 Cumque Raymundus librum super quod rogatus fuit  |2 han-A4 
690 |a Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 572 Fulgeat regis diadema Roberti regis(regum) illustrissimi  |2 han-A4 
690 |a Ehemalige Signatur: Standort: Stadtbibliothek St. Gallen, Handschriften. Signatur: F 140 Hinweis: Alte Signatur (18. Jh.) mit Rötelstift im Spiegel vorn eingetragen  |e F 140  |2 han-A5 
700 0 |a Pseudo-Raimundus Lullus  |e Verfasser  |4 aut 
700 0 |a Johannes de Sancta Maria  |e Schreiber/Scriptorium  |4 scr 
700 1 |a Schobinger, Bartlome  |d 1500-1585  |e Früherer Eigentümer  |4 fmo 
852 4 |b SGKBV  |c RAVS  |j VadSlg Ms 391  |9 (41SLSP_UBS)9972411053405504 
856 4 1 |u https://e-codices.unifr.ch/de/list/one/vad/0391  |z e-codices (Digitalisat) 
856 4 8 |u https://e-codices.ch/loris/vad/vad-0391/vad-0391_0001r.jp2  |z Thumbnail e-codices 
900 |a HANunikat 
910 |c Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC0 zur Weiternutzung zur Verfügung. 
949 |c RAVS  |p 12  |j VadSlg Ms 391  |b SGKBV  |9 (41SLSP_UBS)9972411053405504 
986 |a (41SLSP_UBS)9972411053405504  |9 (41SLSP_UBS)9972411053405504 

Basisinformationen

Signatur:
  • St. Gallen, KB Vadiana SG, VadSlg Ms 391
Ressourcentyp:
Buchhandschrift
Digitalisat:
Titel:
Ps.-Raimundus Lullus
Entstehungsangaben:
1520er Jahre
Entstehungszeit (normiert):
1520 - 1529
Physische Beschreibung:
  • 1 Band (86 Blätter): mit Buchschmuck/Illustration; 20,5–21 x 15 cm

Sucheinstiege

Person:

SchreiberIn / Scriptorium

Ort:
Formschlagwort:

Inhalt und innere Ordnung

Inhalt:
  • [Ir]. Notizen. Wolf Milli goldschmid zu Nurnbe[r]g, Jerg Borst von Ulm. Doctor Philip Phister zu Walse, macht ... (?)ol und Ingstain (?). Peter Hall, Apentecker zu Walse macht alkohol. AM. Von der Hand Bartlome Schobingers
  • [Iv–IIIv]. leer
  • [1r–6v]. Testamentum (Practica). Ps.-Raimundus Lullus. >Prima pars< ... - ... 3r >Secunda pars<. Hec figura tibi significat multiplicacionem ... - ... som venguts al present feniment. >Explicit testamentum Magistri Raymundi<. 1r, 2r, 3r–6v Schemazeichnungen, Gefässzeichnungen, Tabellen; 1v, 2v leer
  • [7r–v]. De plumbo. Tria sunt genera in plumbo nostro videlicet plumbeitas subtilissima, cino occultum et humiditas radicalis ... — ... tunc leo inbeus nominatur. Qui potest capere capiat. Von der Hand Bartlome Schobingers
  • [8r–v]. leer
  • [9r–14v]. Gefässe und Ofen. Guarda que (?) la cabeça thenga una pieça ... - ... La cabeça por si y el nier po y receptor tanbien.. Federzeichnungen von Destillationsgeräten und einem furnus philosophorum (9v). 10v und 13r–v leer.
  • [15r–18r]. Schemazeichnungen. Hec figura de .k. tibi significat quod tu debes ponere .k. cum .i. ..., [15v] Figura de .E., [16r] Figura de .Y., [16v] Figura dela .A., [17r] Rota que est separacionis et ablucionis elementorum, [17v leer, 18r] Separatio elementorum
  • [18v–19r]. Gefässe und Öfen. Federzeichnungen von Destillationsgeräten und Öfen
  • [19v–23v]. Schemazeichnungen. Figura 3i gradus ad multiplicandum cum tribus convertentibus. [20r] Figura circularis tocius magisterii ad praticam. [20v] Figura resurrectionis. [21r] Figura ista abstracta est ab arbore philosophicali et dividitur in tot partes quot sunt camere .... Erläuterungen zu den Schemazeichnungen
  • [24r-38v]. Quaestionarius figurae fundamentalis. >Incipit questionarius figure fundamentalis<. Diximus de sciencia que per figuras haberi potest, de ultima parte huius libri nunc dicendum est que est de questionibus ... Fili damus tibi doctrinam per questiones ... Prima questio utrum alkimia sit ens reale aut sit figmentum ... - ... impossibilitatem et falsitatem huic arte repugnates. Mit Schemazeichnungen
  • [38v–41r]. De disputatione monachi. Ps.-Raimundus Lullus. >De dubitacione monachi<. Dumque [statt Cumque] Raymundus librum super quem rogatus fuerat a monacho composuisset ... - ... quem librum Christi custodie commendavit. >Finivit Raymundus librum istum Parisus anno ab incarnacione domini millessimo tricentesimo decimo nono in monasterio beati Benedicti Ordinis Carturiensis [sic] extra civitatem Parisii. Deo gratias<. Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 358. Pereira, Michela. Filosofia naturale lulliana e alchimia, in: Rivista die storia della filiosfia 41 (1986), 747-780, hier S. 765-775. Pereira, Michela. - The alchemical corpus attributed to Raymond Lull (Warburg Institute Surveys and Texts 18), London 1989, S. 77, I.39
  • [41v–43v]. leer
  • [44r]. Figura anime rationalis. >Figura anime racionalis<. Schemazeichnung fehlt.
  • [44v]. leer
  • [45r–v]. Figura de .8.. Ps.-Raimundus Lullus. >Hec est declaracio lecture camerarum ipsius .8.<. Diximus de utraque pratica secundum quas fili petes habere finem quesitum. Nunc vero sumus de intencione ut dicamus de doctrina tabularum figure fundamentalis ... <. Figura ista in cuius medio est .8. dividitur in 6 partes principales ... - ... et doctrinam data quantum ad opus singularitatis metalli. Sequitur figura de .8. 45v Schemazeichung
  • [46rv]. leer
  • [47r–62r]. Tertia distinctio. Ps.-Raimundus Lullus. [Prolog:] Dicto de doctrina et magisterio 5. essencie ad humana corpora. Prosequere intendimus ad eius aplicacione ad artem transmutatoriam cum in exordio huius libri hoc tractare promisimus. Vnde 3a distinctio seu 3us liber huius voluminis qui sic intitulatur ... [Text:] Hec est 3a distincio seu 3us liber huius voluminis que est de metallorum cura et de illorum magisterio in compositione lapidis philosophorum ... - ... Fili iste littere sunt de arte demonstrantia quod signant dignitates eius, cui sit honor per secula cuncta. Finivit Raymundus hunc librum Parisius anno ab incarnacione domini millesimo tricentissimo decimo nono in monasterio sancti Benedicti ordinis Carturiensis [sic] extra civitatem Parisii
  • [62r-66v]. Arbor philosophicalis. Ps.-Raimundus Lullus. Diximus de doctrina figure fundamentalis ... [62v] >De tabulis extractis ab arbore philosophocali. Prima figura<. Tabula ista dat modum qualiter extrahitur noster mercurius ... Tabellen, 64v Arbor philosophicalis, 65r Figura individuorum
  • [67r–73r]. leer
  • [73v–81v]. Compendium animae transmutationis metallorum. Ps.-Raimundus Lullus. >In nomine sancte trinitatis atque eterne unitatis. Principium huius compendii quod nominamus anima artis transmutatorie metallorum incipit missium domino regi Roberto illustri super testamantum, codicillum et vademecum et lapidarium<. [Prolog:] >[F]ulgeat Regis diadema Robeti reguum illustrissime. Recolimus Rex illustrissime ...<. [74r Text:] [I]am sepius recolimus multis et diversis modis pertractare super fatum magisterium ... - ... [77v] alia multa volumina que scimus tibi misse ab illustrissimo rege Eduardo per que satis potes discurrere in theorica. >Hic situari debent quinque figure quibus infra circulari rotunda seu due ad partem dextram et due ad sinistram et unam in medio<. [Die Figuren fehlen. 78r] >De pratica anime artis. Dicto de theorica dicendum est de pratica. Et primo de prima parte secunde partis que est de composicione lapidum [sic] philosophorum<. [I]n virtute de .a. principium serenissime accipe aurum et projice ipsum in aqua ... - ... Sic facies proiectionem de istis duobus metallis etc. In quibus quidem satis tractavimus de pratica abreviata brancarum arboris. >Explicit tractatus de composicione lapidum philosophorum et eius pratica ut promissum fuit a principio. Deo gracias. Amen<. Zu Beginn (73v) von anderer Hand: >Liber anima artis<. Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 572. Entspricht inhaltlich: Manget, Jean Jacques. - Bibliotheca chemica curiosa. - Genf 1702, Bd. I, S. 853–858. Pereira, Michela. - The alchemical corpus attributed to Raymond Lull (Warburg Institute Surveys and Texts 18). - London 1989, S. 68f., I.12
  • [82r]. leer
  • [82v]. Rezept. Aquesta es la medicina de Galien ... Recipe castor, pebre ...
  • [82r–83v]. leer

Anmerkungen

Sprache, Schrift:
Lateinisch

Geschichte

Entstehungs-, Besitz- und Sammlungsgeschichte:
Entstanden in Spanien oder Katalonien (nach dem Schreiber Johannes de Sancta Maria, vgl. VadSlg Ms 388), später im Besitz von Bartlome Schobinger (aufgrund der Marginalien)
Ehemalige Signatur:
Ehemalige Signatur: Standort: Stadtbibliothek St. Gallen, Handschriften. Signatur: F 140 Hinweis: Alte Signatur (18. Jh.) mit Rötelstift im Spiegel vorn eingetragen; F 140

Einband

Einband:
Roter Ledereinband, Karton, 16. Jh. Streicheisenlinien und zwei Rollenstempel (EBDB w003640, r00201 und 00201). Spiegel- und Vorsatzblatt hinten Wasserzeichen Bär, ähnlich Piccard Vierfüssler, wohl 376 oder 387 (1538/46). Schliessbänder verloren. Im hinteren Deckel ist eine Schnur angebracht, vermutlich für einst eingelegte Faltblätter oder Tafeln

Buchblock

Beschreibstoff:
Papier, Wasserzeichen Hand, ähnlich Piccard 1505 (1526), Säule ähnlich Piccard Turm I 140 (1533) und weitere
Lagen:
IV⁵ + (V+1)¹⁶ + II²⁰ + 5 IV⁶⁰ + V⁷⁰ + VI⁸²
Zählungen:
Alte Foliierung 1–75. 77–84, 1. Hälfte des 16. Jhs., ergänzt und korrigiert durch neue Foliierung I–III, 1–83

Ausstattung

Miniaturen / Zeichnungen:
Zahlreiche Schemazeichnungen (1r–5r, 9r–20v, 27r, 35v, 36v, 38r, 45v, 53r, 64v–65r, teilweise mehrfarbig) und Tabellen (3v, 5v–6v, 62v–64r, 65v–66r)
1r ganzseitig: Mehrere miteinander verbundene Kreisschemata und zwei Destiallationsgefässe
2r ganzseitig: Kosmologische Schemata, Schichten des Universums, Erde mit drei Kontinenten. Das Kreisschema oben links entspricht Manget, Jean Jacques. - Bibliotheca chemica curiosa. - Genf 1702, Bd. I, S. 709a; das Kreisschema links oben entspricht teilweise Manget, Bibliotheca, Bd. 1, S. 709 b.
3r ganzseitig: Zwei Kreisschemata und Alphabetraster. Hec figura tibi significat multiplicacionem et generacionem artis benedicte miscendo gummam cum gummam et fermentum cum fermento. Sicuti videbis in sequenti tabula. Pereira 1999, fig. 33
3v halbseitig: Buchstaben Legende zu Tafel
4r ein Drittel der Seite: Drei verschiedene Pelikan-Gefässe mit zunehmendem Inhalt und eingeschriebenen lat. Zahlen: ‹cL›, ‹clxxx› und ‹ccxx›
4v ganzseitig: Drei Kreisschemata
5r ganzseitig: Kosmogramm: 4. Stufe (oben): Est pars elexiris composicionis. R H I. Flores folia, aqua aer terra, fructus, elexir; 3. Stufe: Pars lapidis generacionis. L M O. Colores intrant elementa. Terra ignis aqua lapis; 2. Stufe: Pars corrupcionis. L M N O P Q R. Terra, aqua, aer, ignis. Hii sunt frondes arboris huius; 1. Stufe (unten): E F D H B. Truncus, materia confusa. d–e–c. Argentum vivum
5v ganzseitig: >De escalis artis nature<. Stufenleiter der natürlichen Kunst
6r–6v: >La gran escala tant de les oporis quant dels materials sequitur<... - ... >Explicit testamentum magistri Raymundi<.
9r ganzseitig: Pelikan-Gefäss mit doppeltem Hals
9v ganzseitig: >Furnus philosophorum <. Alchemischer Ofen. Abb. Gamper/Hofmeier, S. 148
10r ganzseitig: Dreiteiliges Destillationsgefäss aus konischer Retorte, bauchigem Destillierhelm (Alembic) und langhalsigem Rezeptar
11r quer, beschnitten: Drei Gefässe: konische Retorte, Destillierhelm, Rezeptar(?), mit Beischriften
11v quer, beschnitten: Destillierstrasse mit drei verbundenen Destillaltorien und einem kleinen Rezeptar, mit Beischrift
12r quer, beschnitten: Zwei Destillatorien für Zirkulardestilation, mit Beischrift
12v quer, beschnitten: Glasmörser mit Stösel; Destillatorium aus Retorte und Helm mit drei angeschlossenen Rezeptarien
14r ganzseitig: Schlankes Pelikan-Gefäss mit einer Tülle auf gleicher Höhe wie der Rückfluss des Schnabels
14v ganzseitig, beschnitten: Destillatorium aus Retorte, Helm und Rezeptar
15r halbseitig: Zwei Kreisschemata mit farbigen Buchstaben und Beischriften, darunter Legende
15v halbseitig: >Figura de E<. Kreisschema, darunter Legende
16r halbseitig: >Figura de Y<. Kreisschema, darunter mit Legende. Ein zentrales goldenes "Y" in einem Sechszack aus zwei Dreiecken.
16v halbseitig: >Figura dela A<. Kreisschema, darunter Legende. Ein zentrales goldenes "A", in den 2 konzentrischen Ringen je 15 Segmente
17r ganzseitig: >Rota elementorum<. Komplexes Kreisschema
18r ganzseitig, beschnitten: >Hec figura docet te facere separacionem elementorum<. Kreisschema. Im Zentrum "materia confusa"
18v ganzseitig, oben beschnitten: Bankofen mit Aschen- und Feuerlucke, darauf konische Retorte
19r ganzseitig, beschnitten: 2 Kreisschemata und 5 Gefäss- und Ofendarstellungen
19v halbseitig: >Figura 3i gradus ad multiplicandum cum tribus convertentibus<. Ein zentrales goldenes "X", darum solucio, reducio, fixio
20r ganzseitig: >Ista figura circularis est totius magisterij ad practicam<. Kreisschema Rad der alchemischen Tätigkeiten. Manget, Bibliotheca, Bd. 1, S. 778; Pereira 1999, fig. 28
20v ganzseitig: >Figura Resurectionis<. Kreisschema aus 5 Kreisen, darunter Legende
27r unten: Vier kleine Kreisschemata in Farbe
35v halbseitig: Neun kleine Kreisschemata in Farbe, wie 27r
36v halbseitig: >Prima rota est corrupcionis, 2a rota generacionis<. Kreisschema
38r ganzseitig: >Figura anime rationalis<. Kreisschema. Im Kreis angeordnetes alchemisches Alphabet. Darum 5 kleinere Kreise
53r Viertelseite: Vier Gefässe: Pelikan mit zwei Hälsen, konische Retorte mit Deckel, Destillarium in einem Stück mit Tülle oben, Destillatorium mit Rezeptar
62v–64r: Tabellen
64v ganzseitig: >Arbor philosophicalis<. Komplexes Schema mit Kreisen, Legenden am Rand von der Hand Bartlome Schobingers
65r: >Figura individuorum<. Kreisschema
65v-66v: Tabellen
Ikonografie:
  • Zeichnung, Schemazeichnung
Einrichtung:
Schriftraum 15,5–17 x 10–11, 27–32 Zeilen, auf der letzten Lage mit Blind- und Stiftliniierung.
Schrift:
Sorgfältige Schrift des Johannes de Sancta Maria (1r–45v; 58v–66v), 47r–58v in grösserer Schrift, 73v–82v von anderer Hand
Zusätze:
Ir, 7r–v und Marginalien von der Hand Bartlome Schobingers, die meisten lateinischen, einige deutsch; weitere Marginalien von Händen des 16. und frühen 17. Jhs.

Hinweise

Bibliographischer Nachweis:
  • Scherer, Gustav. - Verzeichniss der Manuscripte und Incunabeln der Vadianischen Bibliothek in St. Gallen. - St. Gallen 1864, S. 113
Literatur:
  • Marsilio Ficino e il ritorno di Ermete Trismegisto = Marsilio Ficino and the return of Hermes Trismegistus / [Catalogo:] Sebastiano Gentile, Carlos Gilly. - Firenze 1999, S. 222f., Nr. 36; 3r-6v
  • Gamper, Rudolf, Hofmeier, Thomas. - Alchemische Vereinigung. Das Rosarium Philosophorum und sein Besitzer Bartlome Schobinger. Mit einem Beitrag von Doris Oltrogge [und] Robert Fuchs. – Zürich 2014, S. 147-149
Repertorien:
  • Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 358 Cumque Raymundus librum super quod rogatus fuit
  • Thorndike/Kibre, Incipits Sp. 572 Fulgeat regis diadema Roberti regis(regum) illustrissimi

Zugriffs- und Benutzungsbestimmungen

Zugangsbestimmungen:
  • Es gelten die Benutzungsbestimmungen für den Sonderlesesaal
Urheberrecht Metadaten:
Die Katalogdaten stehen unter der Lizenz CC0 zur Weiternutzung zur Verfügung.

Bearbeitungsstand

Interne Bearbeitung:
  • Verzeichnung=Description=Inventaire; April 2014; Thomas Hofmeier und Rudolf Gamper

Identifikatoren

Systemnummer:
991170453193505501
Andere Systemnummer:
  • (HAN)000206910DSV05
  • (EXLNZ-41SLSP_NETWORK)991170453193505501
  • (41SLSP_UBS)9972411053405504
Quelle: